Một cỗ quan tài đá La Mã được bảo tồn gần như nguyên vẹn vừa được phát hiện tại thủ đô Budapest, mở ra cánh cửa hiếm hoi để tìm hiểu cuộc sống của cô gái trẻ bên trong và thế giới mà cô từng sống cách đây khoảng 1.700 năm.
Cận cảnh cỗ quan tài bằng đá 1.700 năm tuổi. Ảnh NY Post.
Các nhà khảo cổ thuộc Bảo tàng Lịch sử Budapest đã phát hiện quan tài bằng đá vôi trong một cuộc khai quật quy mô lớn tại Óbuda, quận phía bắc thành phố - nơi từng là một phần của Aquincum, khu dân cư La Mã sầm uất nằm ở tiền tuyến sông Danube.
Quan tài chưa từng bị đào trộm và được niêm phong suốt hàng thế kỷ, được tìm thấy với nắp đá vẫn gắn chặt, cố định bằng kẹp kim loại và chì nóng chảy. Khi các nhà nghiên cứu cẩn thận nhấc nắp lên, họ phát hiện bộ xương hoàn chỉnh, bao quanh là hàng chục hiện vật.
“Điều đặc biệt của phát hiện này là quan tài được niêm phong kín hoàn toàn. Chưa từng bị xáo trộn trước đó, hoàn toàn nguyên vẹn", Gabriella Fényes, trưởng nhóm khảo cổ, cho biết.
Quan tài nằm giữa tàn tích các ngôi nhà bỏ hoang trong khu vực của Aquincum bị bỏ trống vào thế kỷ thứ 3 và sau đó được dùng làm nghĩa địa. Gần đó, các nhà nghiên cứu còn phát hiện một đường dẫn nước của La Mã và 8 ngôi mộ đơn giản hơn - nhưng không có ngôi nào sánh được về sự giàu có lẫn tình trạng nguyên vẹn như mộ đá này.
Theo phong tục tang lễ La Mã, trong quan tài có nhiều đồ tùy táng: hai bình thủy tinh còn nguyên vẹn, tượng đồng và 140 đồng xu. Một cây trâm cài tóc bằng xương, đồ trang sức bằng hổ phách và dấu vết của vải dệt bằng chỉ vàng, cùng kích thước bộ xương, cho thấy đây là mộ của một phụ nữ trẻ.
Những món đồ này, theo Fényes, là “vật mà người thân tặng để theo cô trên hành trình vĩnh cửu”.
“Cô ấy được chôn cất rất cẩn thận. Gia đình phải rất thương yêu người được an táng ở đây”, bà nói.
Trong thời La Mã, phần lớn lãnh thổ Hungary ngày nay thuộc tỉnh Pannonia, với biên giới nằm ở bờ phải sông Danube, chỉ cách vị trí khai quật chưa đầy 1,6 km. Không xa đó là doanh trại của quân đoàn La Mã trấn giữ biên giới đế chế, và các cấu trúc mới phát hiện được cho là thuộc khu dân cư hình thành xung quanh doanh trại.
Các nhà nhân chủng học sẽ phân tích bộ hài cốt để xác định tuổi, tình trạng sức khỏe và nguồn gốc của cô gái. Nhưng ngay lúc này, vị trí mộ và nhiều hiện vật đã cho thấy nhiều điều.
“Quan tài và những gì bên trong khiến nó trở nên nổi bật. Nhiều khả năng người quá cố thuộc tầng lớp giàu có hoặc địa vị cao", Gergely Kostyál, chuyên gia về thời La Mã và đồng trưởng dự án, nhận định.
“Rất hiếm khi tìm được một quan tài như thế này - nguyên vẹn và chưa từng bị xáo trộn - bởi vào thế kỷ thứ 4, quan tài thường được tái sử dụng. Rõ ràng quan tài này được làm riêng cho cô ấy", ông nói thêm.
Các nhà khai quật cũng lấy ra lớp bùn dày khoảng 4 cm trong quan tài mà Fényes hy vọng sẽ chứa thêm đồ tùy táng.
“Tôi nghi có thể có trang sức. Chúng tôi chưa thấy hoa tai hay các món trang sức khác của cô gái, nên hy vọng sẽ tìm ra khi đã sàng hết lớp bùn”, bà nói.
Đối với Fényes, phát hiện này không chỉ có giá trị khoa học mà còn mang đến một cảm xúc đặc biệt: cái nhìn chạm vào sự tận tâm của những con người sống cách đây hàng thiên niên kỷ.
Vietbf @ Sưu tầm