[S9g*]

Chỉ trong vòng chưa đầy 48 giờ, hai châu lục đã chứng kiến những cú sốc liên tiếp trong ngành hàng không khi nhiều hệ thống trọng yếu đã bị bọn tin tặc cho đánh sập. Từ các sân bay quốc tế lớn của châu Âu như Heathrow, Brussels hay Berlin cho đến hãng hàng không khu vực của Nga là KrasAvia, hàng chục ngàn hành khách bị ảnh hưởng, website bị tê liệt, check-in điện tử không còn hoạt động và các hãng buộc phải quay về xử lý theo thủ công. Những gì đang xảy ra không chỉ gây ra sự hỗn loạn nhất thời mà còn phơi bày mức độ bảo vệ phòng thủ mong manh của hạ tầng kỹ thuật hàng không trên toàn cầu.

(Minh họa)

Tại châu Âu, cuộc tấn công của tin tặc đang nhắm vào Collins Aerospace, công ty nhỏ trực thuộc RTX, đã gây ra biến cố về kỹ thuật diện rộng khi phần mềm Muse đã bị vô hiệu hóa. Đây là nền tảng cốt lõi cho phép nhiều hãng hàng không cùng khai thác quầy check-in, cổng boarding và hệ thống xử lý hành lý. Khi hệ thống bị ngừng hoạt động, các phi trường lớn như Heathrow, Brussels hay Berlin bị rơi vào cảnh hỗn loạn. Hành khách phải xếp hàng hàng giờ, vé điện tử không quét được tại cổng, còn nhân viên sân bay phải sử dụng điện thoại để xác nhận check-in và dán thẻ hành lý qua thủ công. Brussels Airport thông báo có hàng chục chuyến bay bị hủy bỏ hoặc sự trì hoản bị kéo dài, trong khi FlightAware đã ghi nhận có hàng trăm chuyến bay bị ảnh hưởng trên khắp châu Âu.

Ở Heathrow, một trong những cửa ngõ hàng không sầm uất nhất thế giới, tình trạng bị tê liệt lan rộng đến Terminal 4. Nhiều hành khách chia sẻ với BBC rằng họ đã chờ hơn hai giờ mới được làm thủ tục, trong khi nhân viên phải xoay xở bằng các biện pháp tạm bợ. Collins Aerospace xác nhận trục trặc này có nguyên nhân từ cuộc tấn công mạng, nhưng nhấn mạnh hệ thống có thể cho duy trì hoạt động tối thiểu nhờ quy trình thủ công. Dù vậy, gián đoạn kéo dài đã để lại hình ảnh không mấy đẹp đẽ trong mắt du khách quốc tế.

Trong khi châu Âu còn đang tìm cách khắc phục hậu quả, đến lượt Nga cũng phải đối mặt với kịch bản tương tự. Hãng hàng không khu vực KrasAvia thông báo toàn bộ hệ thống bán vé trực tuyến và điều hành bay bị bọn tin tặc cho đánh sập. Website của hãng đã biến mất ra khỏi mạng, mọi hoạt động phải chuyển sang các đại lý truyền thống. Hành khách buộc phải gọi điện hoặc trực tiếp đến quầy vé để được hỗ trợ. Nhân viên mặt đất được điều động tăng cường để giải quyết số lượng khách bị ùn ứ, song việc quá tải là khó tránh khỏi.

Một nguồn tin nội bộ của KrasAvia đã thừa nhận tình hình "thực sự rất căng thẳng", còn các kênh Telegram về an ninh mạng cho rằng trang chủ hãng đã bị chiếm quyền và hiển thị ra lỗi hệ thống. KrasAvia từ chối tiết lộ ra các chi tiết kỹ thuật về trục trặc này, nhưng họ khẳng định đang phối hợp với chuyên gia bên ngoài để cho điều tra. Vụ này gợi nhớ đến cuộc tấn công nhằm vào Aeroflot, hãng hàng không lớn nhất nước Nga, khi hệ thống điều hành bị vô hiệu hóa và dữ kiện của hành khách đã bị gián đoạn trong nhiều ngày.

Dù chưa có bằng chứng cho thấy hai biến cố tại châu Âu và Nga có liên quan trực tiếp hay không, điểm chung là cả hai đều làm tê liệt các nền tảng kỹ thuật thiết yếu, buộc các hãng quay về phương thức cho vận hành qua thủ công. Giới quan sát cho rằng đây là lời cảnh tỉnh rõ ràng: ngành hàng không trên toàn cầu vốn phụ thuộc sâu vào kỹ thuật, nhưng lớp bảo vệ mạng lại chưa tương xứng với các rủi ro.

Các hãng hàng không đều ra sức trấn an rằng các chuyến bay sẽ không bị hủy hoàn toàn và lịch trình bay vẫn được duy trì, song các hành khách chắc chắn phải đối mặt với tình trạng chậm trễ, phiền toái và mất đi niềm tin. Sự tổn thất không chỉ dừng lại ở chi phí vận hành tăng cao mà còn ảnh hưởng lâu dài đến hình ảnh và uy tín của ngành. Trong bối cảnh an ninh mạng ngày càng phức tạp, những vụ tấn công mạng này có nhiều khả năng sẽ buộc các hãng hàng không, cũng như toàn bộ chuỗi cung ứng dịch vụ, phải cho đầu tư mạnh mẽ hơn vào giải pháp bảo mật và kịch bản dự phòng để tránh một "cơn bão khủng hoảng" tương tự sẽ tái diễn.

** Đọc thêm ở đây:
- https://www.msn.com/vi-vn/news/world...ng/ar-AA1MXPI4