Ở làng quê Việt Nam, “cưới chạy tang” là chuyện bất đắc dĩ: một bên vừa mất cha mẹ, hai họ phải làm đám cưới cấp tốc trước lễ phát tang. Không hoa, không rước dâu, chỉ kịp “làm thủ tục” để khỏi bị tục lệ cấm cản.
Nhưng ở cấp quốc gia, có vẻ như tục lệ này đă được nâng cấp: không cần có tang, vẫn chạy… và chạy rất nhanh, miễn là trên… đường băng chính trị.
Sân khấu Long Thành mở màn
Sân bay Long Thành – biểu tượng hạ tầng “thế kỷ” – khởi công 5/1/2021, lịch hẹn 2026. Nhưng đùng một phát, 12/8/2025, Thủ tướng “chỉ đạo” khánh thành sớm hơn một năm, ấn định 19/12/2025. Chưa kịp thắc mắc tại sao, th́ 13/12/2025, lệnh mới ban ra: làm ngay tàu điện ngầm Long Thành – Tân Sơn Nhất.
Bốn năm trời, hai Bộ Xây dựng và GTVT không có lấy một bản vẽ ư tưởng. Giờ th́ khỏi bàn tàu nổi, tàu cao tốc – nhảy thẳng xuống… ḷng đất. Ở đây, hạ tầng giao thông không cần quy hoạch lâu dài; chỉ cần một chữ “chỉ đạo” là mọi thứ biến thành… “ḿ ăn liền”.
Ga T3 chưa ráo mùi sơn đă tính “đổi nghề”
Nhà ga T3 của Tân Sơn Nhất – vừa khánh thành để giảm tải cho T1 – chưa kịp chống dột đă nghe Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam đề xuất dời toàn bộ chuyến bay quốc tế sang Long Thành. Lư do: “Cứu” TSN bằng cách biến ga quốc tế T2 thành ga nội địa.
Cái “cứu” này nghe quen quen – giống như người vừa xây xong nhà mới lại bảo dọn hết đồ sang nhà hàng xóm ở, để nhà ḿnh “đỡ chật”.
Bài học bến xe miền Đông – Diễn tập thất bại
Muốn biết chuyện “dời” khó thế nào, hăy nhớ bến xe miền Đông mới. Khánh thành 10/10/2020, nhưng các hăng xe ngoảnh mặt. Sở GTVT cưỡng chế, đuổi 28 tuyến ra bến mới, các hăng đáp lại bằng “du kích vận tải”: chạy chui, mở bến tạm, hợp đồng vào thẳng trung tâm.
Cấm xe 25 chỗ th́ dùng xe 16 chỗ trung chuyển. Metro 26.000 đồng/chuyến chỉ hợp với người tay xách nách mang, c̣n dân buôn cần chở cả chục thùng sốp th́… xin mời xe trung chuyển “lậu”. Năm năm “ra quân”, kết quả là bến mới vẫn vắng như… sân bay quốc tế trong mùa dịch.
Hàng không – Sân khấu lớn cho một vở kịch mới
Dời chuyến bay quốc tế ra Long Thành th́ dễ hơn dời bến xe, v́ không có “máy bay chui” hay “phi công hợp đồng”. Nhưng lại sinh ra một kịch bản hậu trường:
Kẹt xe 4 tiếng trên cao tốc, chuyến nội địa delay chờ khách quốc tế không?
Hành lư kư gửi đi cùng khách hay được “tập kết” riêng?
Nếu khách tới trước mà hành lư chưa tới, ai ngồi chờ ai?
Đặc biệt, các hăng giá rẻ “sống” bằng chở thêm hàng hóa. Hàng đông lạnh th́ không thể “đợi lâu mới giao”. Nếu container lạnh chưa tới kịp, chuyến bay nối tiếp có dám delay? Hay lại “cất cánh cứu hàng” bỏ mặc khách?
Và câu hỏi cuối cùng:
Phải chăng đây chỉ là một dự án giao thông hay là một màn diễn chính trị – nơi tốc độ thi công, ngày khánh thành và tuyến tàu điện ngầm được quyết định không phải bởi nhu cầu dân sinh, mà bởi lịch công tác và những chiếc kéo cắt băng đỏ?
Nếu đúng vậy, Long Thành đang trở thành “đám cưới chạy tang” vĩ mô – chỉ khác là tang chưa tới, nhưng lễ đă… khai mạc.