Viên kim cương Winston Red có màu đỏ thuần cực hiếm gặp, kết quả từ sự cân bằng giữa nhiệt độ và áp suất lớn trong quá tŕnh h́nh thành.
Viên kim cương Winston Red trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Smithsonian. Ảnh: Smithsonian
Theo Popular Science, dù trông giống hồng ngọc, viên đá quư Winston Red 2,33 carat thực chất là kim cương. Là một trong những viên kim cương hiếm nhất thế giới, viên kim cương đỏ Winston được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Smithsonian ở Washington DC, gần viên kim cương Hope nổi tiếng hơn.
Để t́m hiểu thêm về viên kim cương đỏ thuần cực hiếm này, nhà quản lư đá quư và khoáng vật của bảo tàng Smithsonian, Gabriela Farfan, và đồng nghiệp dành hai năm nghiên cứu lịch sử, truy t́m nguồn gốc địa chất của nó. Nhóm nghiên cứu đă phân loại viên kim cương và phạm vi xuất xứ tiềm năng của nó là Venezuela hoặc Brazil. Họ công bố chi tiết nghiên cứu hôm 6/6 trên tạp chí Gems & Gemology.
Ronald Winston, con trai của nhà kim hoàn nổi tiếng người Mỹ Harry Winston, tặng viên kim cương đường kính khoảng 8 mm cho bảo tàng Smithsonian vào năm 2023. Đây là viên kim cương đỏ lớn thứ năm được xác nhận trên thế giới. Dựa trên kiểu cắt cũ, các nhà ngọc học suy đoán nó có thể được khai thác trước thời gian giữa thế kỷ 20.
Giới nghiên cứu ước tính cứ 25 triệu viên kim cương mới có một viên màu đỏ. Theo Smithsonian, lịch sử của viên kim cương đỏ này bắt đầu từ năm 1938 khi nó thuộc về gia đ́nh Cartier. Gia đ́nh Cartier sau đó bán nó cho vương công bang Jamnagar của Ấn Độ trước những năm 1980. Winston đă mua lại viên đá từ vương công vào cuối thập niên.
Với trọng lượng 2,33 carat, Winston nhỏ hơn viên kim cương đỏ lớn nhất được xác nhận mang tên Moussaieff Red (5,11 carat). Ngày 1/4, viên kim cương đỏ Winston được trưng bày chính thức tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên ở Washington DC. Nghiên cứu của nhóm Farfan tập trung vào mô tả khoa học và chi tiết về màu sắc và lịch sử của viên Winston Red. Kim cương đỏ cực hiếm gặp nên việc nghiên cứu chúng rất khó khăn.
Màu sắc của kim cương phần lớn được quyết định bởi thành phần hóa học như kim cương trắng, vàng, xanh lam. Tuy nhiên, màu sắc của kim cương đỏ và hồng không phải do cấu tạo hóa học. Áp suất và nhiệt độ cực cao sâu trong ḷng Trái Đất có thể dẫn đến biến dạng dẻo trong đá. Trong quá tŕnh biến dạng dẻo, các liên kết nguyên tử trong kim cương bị phá vỡ và tái tạo dọc theo chỗ khiếm khuyết gọi biến vị. Những biến dạng này sẽ thay đổi cấu trúc nguyên tử của kim cương và ảnh hưởng đến cách ánh sáng tương tác với viên đá. Chính sai lệch này tạo ra sắc hồng và đỏ cho kim cương.
Winston Red là một viên kim cương Fancy Red, nghĩa là màu đỏ thuần. Nó không có bất kỳ tạp sắc nào khác như tím, nâu hoặc cam. Chỉ 0,04% kim cương thuần sắc có màu đỏ như vậy.
Nhóm nghiên cứu đă sử dụng một số kỹ thuật bao gồm phát quang, quang phổ và phát quang ở cực âm để nghiên cứu viên đá quư. Phân tích của họ xác nhận sự tồn tại của các dải biến dạng dẻo và một mô h́nh giúp phân loại nó là một viên kim cương loại IaAB nhóm 1. Viên kim cương đă trải qua điều kiện áp suất và nhiệt độ lớn khi h́nh thành. Họ cũng nhận thấy Winston Red có màu đỏ thuần do sự cân bằng giữa áp suất và nhiệt độ thích hợp trong quá tŕnh h́nh thành.