Tiến sĩ Naushira Pandya, trưởng khoa Lăo khoa Đại học Nova Southeastern (Mỹ) đă nghiên cứu thói quen sống của người sống thọ và phát hiện họ có nhiều điểm chung.
Tuổi thọ trung b́nh của người Mỹ là 79, tăng đáng kể so với một thế kỷ trước khi phụ nữ sống đến 60 và nam giới đến 57.
Dù vậy, 54% người Mỹ mong muốn sống đến 100 tuổi. Nhiều người t́m đến các mẹo kéo dài tuổi thọ, xét nghiệm gen, đo tuổi sinh học hoặc tăng cường tập luyện, chi tiền cho pḥng gym và lớp thể dục. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng bí quyết sống lâu có thể bắt đầu từ thói quen buổi sáng, không nhất thiết phải tốn kém.
Ảnh minh họa: Pexels
Dậy sớm
Bà Naushira Pandya cho biết những người có tuổi thọ cao thường ưu tiên giấc ngủ. Họ thường dậy sớm theo ánh sáng mặt trời, đồng nghĩa với việc đi ngủ sớm và duy tŕ giấc ngủ từ 7 đến 9 tiếng mỗi đêm.
"Giấc ngủ rất quan trọng, đặc biệt với người lớn tuổi. Khi già đi, cấu trúc giấc ngủ thay đổi, tức chu kỳ giấc ngủ khác trước", bà nói.
Người cao tuổi dành nhiều thời gian hơn ở giai đoạn ngủ nông và ít thời gian hơn ở giai đoạn ngủ sâu, giai đoạn phục hồi và tái tạo cơ thể. Lịch tŕnh ngủ rút ngắn có thể làm giảm chất lượng phục hồi và ảnh hưởng đến nhận thức.
Tiến sĩ Gary Small, bác sĩ tâm thần lăo khoa, chủ nhiệm khoa tâm thần ở Trung tâm Y tế Đại học Hackensack (Mỹ) cũng giải thích bộ năo loại bỏ mảnh vụn và amyloid, protein tích tụ trong bệnh Alzheimer, khi ngủ.
Ông nói thêm, ngủ đủ c̣n giúp duy tŕ hệ miễn dịch và giảm viêm. Một nghiên cứu về người trăm tuổi cho thấy 55% ngủ hơn 8 tiếng mỗi đêm và 28% ngủ trưa hàng ngày. Các nhà nghiên cứu phát hiện những người này có mức cholesterol thấp hơn và ít mắc bệnh tuổi già hơn.
Uống nước sau khi thức dậy
"Nếu muốn khỏe mạnh khi về già, hăy để một cốc nước bên cạnh giường", tiến sĩ Naushira Pandya, nói.
Nhóm khảo sát có tuổi thọ trên 100 tuổi cho biết họ thường sẽ uống vài cốc nước ấm hoặc nước chanh để bù nước vào mỗi sáng.
Người lớn tuổi duy tŕ đủ nước có xu hướng sống lâu hơn và ít mắc bệnh măn tính như tim và phổi. Ngược lại, nghiên cứu cho thấy thiếu nước, thể hiện qua tỷ lệ natri trong máu cao, dẫn đến lăo hóa sinh học nhanh và tăng nguy cơ tử vong sớm.
Dành thời gian để suy ngẫm
Họ cũng thường xuyên dành thời gian cho chánh niệm. Trong thế giới bận rộn, nhiều người bắt đầu ngày mới bằng cách kiểm tra email hoặc lo lắng về những việc sắp tới. Tuy nhiên, người sống thọ thường tránh tạo thêm căng thẳng vào buổi sáng và thay vào đó dành vài phút thiền hoặc cầu nguyện.
"Đó là khoảng thời gian giúp cơ thể và tâm trí trấn tĩnh trước khi bắt đầu một ngày", bà nói.
Vận động cơ thể
Nghiên cứu ở Vùng Xanh, các khu vực có tỷ lệ người cao tuổi sống thọ nhất, bao gồm Okinawa (Nhật Bản), Ikaria (Hy Lạp) và Sardinia (Italy) cho thấy họ có thể không tham gia các cuộc thi marathon hay lớp cardio cường độ cao nhưng vẫn năng động theo cách riêng.
Người cao tuổi thường ngồi ngoài trời, tập giăn cơ rồi tắm, sau đó đi bộ khi cơ bắp đă ấm lên. Họ cũng thường tham gia vào hoạt động thể chất tại nhà với 81% trong số đó là các hoạt động cường độ vừa phải.
Họ sống ở những nơi dễ dàng đi bộ và thường làm công việc đ̣i hỏi thể lực, ít phải ngồi. "Hăy làm điều ǵ đó mỗi ngày, như đi bộ với bạn bè, để kích thích mạch thần kinh trong năo và giảm căng thẳng", bà khuyên.
Dù chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần là yếu tố quan trọng cho việc sống thọ, không ai có thể đảm bảo sẽ sống đến 100 tuổi. Tiến sĩ Pandya cho biết 1/3 tuổi thọ của những người trên 100 tuổi phụ thuộc vào di truyền.
Chuyên gia khuyên mọi người nên tập trung vào những ǵ có thể kiểm soát thay v́ lo lắng về những điều không thể.
"Môi trường sống và lối sống bạn tạo ra rất quan trọng và giúp bạn sống lâu hơn", bà nói.
VietBF@sưu tập