Bạn có bao giờ cảm thấy nghi ngờ chính ḿnh, trí nhớ và nhận thức của ḿnh? Bạn có thường xuyên bị người khác phủ nhận những trải nghiệm của bạn, khiến bạn cảm thấy ḿnh như đang "mất trí"? Những câu kiểu như: em đang làm quá lên! Em chỉ giỏi nghĩ nhiều? Em có nhạy cảm quá không? …. Làm bạn hoài nghi về chính ḿnh
Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang là nạn nhân của gaslighting.
1. Gaslighting là ǵ?
Gaslighting là một h́nh thức thao túng tâm lư, trong đó kẻ thao túng cố gắng khiến nạn nhân nghi ngờ chính ḿnh, trí nhớ, nhận thức và sự phán đoán của họ. Họ sử dụng các kỹ thuật như phủ nhận, xuyên tạc sự thật, đổ lỗi và cô lập để làm xói ṃn ḷng tin của nạn nhân vào bản thân và khiến họ phụ thuộc vào kẻ thao túng.
Nguồn gốc của thuật ngữ "gaslighting"
Thuật ngữ "gaslighting" xuất phát từ vở kịch "Gas Light" năm 1938 và các bộ phim chuyển thể sau đó. Trong câu chuyện, một người chồng cố gắng làm cho vợ ḿnh tin rằng cô ấy đang mất trí bằng cách điều chỉnh đèn khí đốt trong nhà và phủ nhận những thay đổi đó khi cô ấy nhận thấy.
Gaslighting dưới góc độ tâm lư học
Dưới góc độ tâm lư học, gaslighting được coi là một h́nh thức lạm dụng tinh thần nghiêm trọng. Nó có thể gây ra những hậu quả lâu dài cho nạn nhân, bao gồm:
Lo lắng, trầm cảm và rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD)
Mất ḷng tự trọng và sự tự tin
Khó khăn trong việc tin tưởng người khác
Mất khả năng phân biệt giữa thực tế và ảo tưởng
Tại sao gaslighting lại nguy hiểm?
Gaslighting nguy hiểm v́ nó diễn ra từ từ và âm thầm. Nạn nhân thường không nhận ra ḿnh đang bị thao túng cho đến khi đă quá muộn. Kẻ thao túng thường là những người thân thiết với nạn nhân, chẳng hạn như bạn đời, thành viên gia đ́nh hoặc đồng nghiệp.
2. Làm thế nào để nhận biết gaslighting?
Dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo của gaslighting:
Bạn thường xuyên nghi ngờ trí nhớ và nhận thức của ḿnh.
Bạn cảm thấy ḿnh như đang "mất trí".
Bạn thường xuyên xin lỗi người khác, ngay cả khi bạn không làm ǵ sai.
Bạn cảm thấy bị cô lập và không có ai để tin tưởng.
Bạn cảm thấy ḿnh đang "điên" hoặc "không ổn định".
3. "Vũ Khí" Tự Vệ: 4 Cách Ứng Phó Hiệu Quả
Ghi Lại Mọi Thứ: Viết nhật kư về những sự việc xảy ra, bao gồm cả những cuộc tṛ chuyện.
Tin Tưởng Vào Bản Năng: Đừng để người khác thuyết phục bạn rằng bạn đang "tưởng tượng".
T́m Kiếm Sự Hỗ Trợ: Chia sẻ với bạn bè, gia đ́nh hoặc chuyên gia tâm lư.
Đặt Ra Ranh Giới: Học cách nói "không" và bảo vệ không gian cá nhân của bạn.
4. "Giải Thoát" Bản Thân: Khi Nào Cần Giúp Đỡ Chuyên Nghiệp
Nếu bạn cảm thấy nguy hiểm hoặc bị cô lập hoàn toàn.
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc hoặc suy nghĩ.
Nếu bạn muốn xây dựng lại ḷng tự trọng và sự tự tin.
Bạn không đơn độc! Gaslighting là một h́nh thức thao túng tâm lư nghiêm trọng, và bạn xứng đáng được giúp đỡ. Hăy nhớ rằng, bạn không "điên" và bạn có quyền được hạnh phúc.
Bạn thân mến,
Chia sẻ bài viết này để nâng cao nhận thức về Gaslighting.
T́m kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia nếu bạn hoặc ai đó bạn biết đang gặp phải t́nh trạng này.
Hăy mạnh mẽ và tin tưởng vào bản thân!
VietBF@sưu tập