Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh sa thải 17 tổng thanh tra/giám sát viên độc lập tại nhiều cơ quan chính phủ vào đêm muộn bị chỉ trích là bất hợp pháp.
Trong một hành động mà giới phê b́nh gọi là
"cuộc thanh trừng vào đêm muộn", ông Trump đă sa thải 17 tổng thanh tra/giám sát viên độc lập trong các cơ quan chính phủ hôm 24/1. Theo nguồn tin của Reuters, điều này có thể nhằm mở đường cho việc thay thế họ bằng những người trung thành với ông này.
Nguồn tin giấu tên cho biết, các tổng thanh tra tại các cơ quan bao gồm Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc pḥng và Bộ Giao thông đă được giám đốc nhân sự Ṭa Bạch Ốc thông báo qua email rằng họ đă bị sa thải ngay lập tức.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Reuters)
Thượng nghị sĩ Adam Schiff, đối thủ lâu năm của ông Trump thuộc đảng Dân chủ, cho biết hành động này là vi phạm luật pháp. Hội đồng Tổng thanh tra độc lập về Chính trực và Hiệu quả, cho biết trong một lá thư gửi đến Ṭa Bạch Ốc nói rằng, các lệnh sa thải này được đưa ra chưa đầy một tuần lể sau khi ông Trump nhậm chức nhiệm kỳ thứ 2, có thể đă vi phạm luật liên bang về việc phải thông báo trước điều này 30 ngày cho Quốc hội.
Theo điều luật, tổng thống phải cung cấp cho Quốc hội
"lư do chính đáng, chi tiết và cụ thể cho từng trường hợp về việc sa thải trước 30 ngày".
Theo
Politico đưa tin, email của Ṭa Bạch Ốcg gửi cho các thanh tra viên bị sa thải có nêu ra lư do là
"thay đổi sự ưu tiên".(?)
"Tại thời điểm này, chúng tôi không tin rằng các hành động đă thực hiện là hội đủ về mặt pháp lư để cho băi nhiệm các Tổng thanh tra do Tổng thống bổ nhiệm và được Thượng viện phê chuẩn", Chủ tịch Hội đồng Tổng thanh tra Hannibal Ware cho biết.
Ṭa Bạch Ốc không trả lời yêu cầu được b́nh luận.
Tổng thanh tra là vị trí độc lập tiến hành việc kiểm toán và điều tra các cáo buộc về nạn lăng phí, gian lận và lạm dụng quyền lực tại các cơ quan thuộc chính phủ. Thượng nghị sĩ đảng CH Chuck Grassley, người ủng hộ lâu năm của vấn đề tổng thanh tra, cho hay ông muốn biết lư do tại sao mà ông Trump lại cho sa thải hàng loạt những người giám sát.
"Có thể có lư do chính đáng khiến cho các IG bị sa thải. Chúng ta cần biết, nếu có. Tôi muốn Tổng thống Trump cần giải thích thêm".
Theo
Washington Post, tờ báo đầu tiên đưa ra tin về vụ sa thải này, hầu hết những người bị sa thải là người được bổ nhiệm từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump trong giai đoạn 2017-2021. Nhiều nhân vật đứng đầu tại các cơ quan và sở ban ngành được bổ nhiệm này sẽ đến rồi đi mỗi khi có sự thay đổi chính phủ, nhưng một người tổng thanh tra có thể phục vụ liên tục dưới nhiều đời tổng thống.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump đă cho sa thải 5 tổng thanh tra trong ṿng hai tháng vào năm 2020. Trong số này có tổng thanh tra Bộ Ngoại giao, người đă đóng vai tṛ trong quá tŕnh luận tội Tổng thống.
Năm ngoái, người tiền nhiệm của ông Trump, Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden, đă sa thải tổng thanh tra Chính phủ. Sau khi điều tra, Hội đồng Hưu trí Đường sắt phát hiện viên chức này đă góp phần tạo ra môi trường làm việc có tính thù địch.
Vào năm 2022, Quốc hội Mỹ tăng cường bảo vệ các tổng thanh tra, khiến cho việc thay thế họ được lựa chọn kỹ lưỡng và trở nên khó khăn hơn.
Nguồn: Reuters