Nạn mua bán hàng giả không phải là vấn đề mới, nhưng tác động kinh tế của tệ nạn này rất lớn, chiếm khoảng 2,5% các giao dịch thương mại trên toàn cầu và gây ra thiệt hại mỗi năm hàng tỷ USD cho các công ty kinh doanh khắp nơi. Hàng giả không chỉ gây hại cho danh tiếng của công ty mà c̣n ảnh hưởng xấu đến người tiêu dùng, v́ họ đă vô t́nh mua phải những sản phẩm kém chất lượng, thậm chí gây nguy hiểm cho sức khỏe. Chỉ riêng tại nước Pháp, có đến 37% số người tiêu dùng đă vô t́nh mua phải hàng giả mạo.
Thuốc giả do hải quan Cam Bốt thu dữ được đem đi tiêu hủy ở vùng ngoại ô Phnom Pnenh, Cam Bốt, ngày 12/03/2019 (Ảnh: AP)
Vrai Ai: Trợ thủ của Lacoste
Nhưng làm sao để phân biệt ra được sự khác biệt giữa một chiếc áo phông
Lacoste và một chiếc áo phông giả mạo có logo cá sấu nổi tiếng? Thật sự th́ với mức độ tinh xảo ngày càng cao của những nơi sản xuất hàng giả, với mắt thường thật khó mà phân biệt ra, trừ phi chúng ta là một chuyên viên sành sơi trong nghề. Việc phân biệt ra hàng thật với hàng giả trong ngành dược phẩm lại càng quan trọng v́ có liên quan đến sức khỏe, đến mạng sống con người.
Rất may là hiện nay trí tuệ nhân tạo (AI) đang được cho sử dụng ngày càng nhiều trong việc phát hiện ra hàng giả mạo, chẳng hạn như ứng dụng trí tuệ nhân tạo do công ty khởi nghiệp
Vrai AI của Pháp phát minh ra. Ứng dụng này, có thể nhận diện ra hàng giả dựa trên sự phân tích ảnh, đă được giới thiệu tại triển lăm kỹ tuật Vivatech 2025 (17-20/06/2025).
Vrai AI hiện đang cộng tác với hăng Lacoste, nhăn hiệu mà các sản phẩm, nhất là áo phông, rất thường bị làm giả mạo để bán ra. Có những chiếc áo phông Lacoste nh́n qua là biết ngay là hàng giả, nhưng có những chiếc áo được làm giả mạo một cách tinh vi hơn, mắt thường không thể phát hiện ra được, mà phải cần đến ứng dụng
Vrai AI, với độ chính xác gần như tuyệt đối: 99,7%.
Độ chính xác này không chỉ giúp cho nhăn hiệu
Lacoste bảo vệ h́nh ảnh và giá trị sản phẩm của họ, mà c̣n tiết kiệm đáng kể chi phí liên quan đến việc gian lận khi trả hàng (mua hàng thật nhưng gởi trả lại hàng giả). Nhân viên
Lacoste đă cho sử dụng ứng dụng
Vrai AI để chụp ảnh các sản phẩm được đem trả lại hoàn tiền và có thể xác định ngay, đó là hàng giả hay thật.
Trả lời
RFI Việt ngữ tại Vivatech, ông Hugo Garcia-Cotte, người đồng sáng lập công ty khởi nghiệp
Vrai AI, cho biết:
"Chúng tôi có một hệ thống trí tuệ nhân tạo được huấn luyện trên hàng trăm ngàn bức ảnh sản phẩm thật và 'siêu giả mạo', từ đó ứng dụng có thể suy ra những lỗi vi mô do kẻ làm giả mạo sản phẩm gây ra so với những lỗi vi mô trên sản phẩm thật. V́ vậy, chúng tôi có thể xác định ra một sản phẩm thật, như quần áo, thuốc chống sốt rét, nước hoa, cả thẻ căn cước. Ứng dụng Vrai AI có thể phát hiện ra hàng giả chỉ từ một bức ảnh chụp qua điện thoại thông minh. Chúng tôi thậm chí đă thử nghiệm ứng dụng này trên những tờ tiền euro 'giả mạo' đẹp nhất và đă có thể phát hiện ra những tờ tiền 'giả mạo' đẹp nhất từ ảnh chụp qua điện thoại thông minh. Đối với mỗi loại sản phẩm, chúng tôi huấn luyện ứng dụng trí tuệ nhân tạo trên loại sản phẩm đó bằng cách cho sử dụng một số lượng sản phẩm thật và sau đó chúng tôi suy ra rằng những sản phẩm không giống hàng thật là hàng giả mạo.
Ứng dụng của chúng tôi đă được huấn luyện trên mọi thứ được in ra hoặc thêu. Nghĩa là có một số loại lỗi là lỗi in ấn điển h́nh. Ví dụ, nếu màu sắc không chính xác th́ đó có thể là lỗi in trên sản phẩm thật. Nhưng cũng có những lỗi khác chỉ có thể đến từ kẻ làm giả. Ví dụ, nếu phông chữ không đúng th́ chắc chắn đó là hàng giả. Và đó là những ǵ Vrai IA đă tự học được từ hàng ngàn ví dụ mà chúng tôi cung cấp, chính xác là 180,000 ví dụ, nó có thể xác định được loại lỗi nào được chấp nhận và loại lỗi nào là bằng chứng của hàng giả mạo".
Ngoài việc cộng tác với hăng
Lacoste, công ty
Vrai AI hiện chủ chủ yếu giúp cho các nước ở châu Phi phát hiện ra các dược phẩm làm giả mạo, theo lời ông Hugo Garcia-Cotte:
"Điều mà hầu hết mọi người không nhận ra là nạn làm hàng giả thực sự là rất nghiêm trọng. Năm ngoái, cứ 10 người trên thế giới th́ có 7 người vô t́nh mua phải hàng giả. Tôi không nói đến những người mua đồng hồ giả cho vui, mà nói đến loại thuốc giả đă giết chết 100 người mỗi giờ trên thế giới, một con số thật quá lớn. Ngay cả ở phương Tây cũng gặp phải t́nh trạng này, ví dụ như ở Hoa Kỳ, 11,4% thuốc men bán ra là thuốc giả. V́ vậy, đối với thuốc giả, chúng tôi chụp ảnh hộp hoặc vỉ thuốc, mục đích là để có thể làm việc với Hải quan.
Ví dụ, chúng tôi có một thỏa thuận với Cameroun để giúp phát hiện ra thuốc giả được nhập khẩu, bởi v́, chẳng hạn như theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, ở Nigeria có đến 64% thuốc chống sốt rét là thuốc giả mạo, mà tại các cửa khẩu, các nhân viên Hải quan không có cách nào để biết được. V́ vậy, ứng dụng này có thể cứu sống hàng ngàn người. Hiện giờ ứng dụng chúng tôi đang được cho triển khai cho các chính phủ ở Cameroun, Eswatini, Senegal, và nhiều nước khác. Vrai AI cũng đang sử dụng trên các loại thuốc chống ung thư được bán ra ở TQ, nơi mà chúng tôi đă cứu sống ít nhất 6,000 người nhờ việc cho giảm đáng kể t́nh trạng làm giả mạo loại thuốc đặc trị này.
Chắc chắn là các giới chức Hải quan ở nhiều quốc gia sẽ quan tâm nhiều đến loại ứng dụng hay này. Đây là một vấn đề về sức khỏe cộng đồng. Hàng giả mạo đẽ giết chết nhiều người hơn cả căn bệnh sốt rét.
Trong những tuần tới, hoặc ít nhất là trong vài tháng sắp tới, ứng dụng VRAI AI sẽ được trang bị, ít nhất là cho Senegal, để phát hiện ra các loại thuốc giả có thể gây tử vong ở trẻ sơ sinh. Và đó thực sự là mục tiêu của chúng tôi. Đúng là chúng tôi có thể tập trung vào việc phát hiện túi xách hoặc đồng hồ giả, thu được nhiều tiền hơn, nhưng mục tiêu của chúng tôi thực sự là cứu sống người qua ứng dụng này. V́ vậy, đối tượng số một của chúng tôi là các nước đang phát triển, giúp cho Hải quan các nước đó có khả năng phát hiện ra thuốc giả mạo kịp thời, mặc dù đối với Hải quan Pháp, chúng tôi cũng có thể giúp phát hiện A rất nhiều sản phẩm khác nữa, bất cứ thứ ǵ miễn là nó được in hoặc được thêu".
Navee: Chống hàng giả trực tuyến
Một công ty khởi nghiệp khác của Pháp cũng đang cung cấp một giải pháp sáng tạo dựa trên trí tuệ nhân tạo, đó là
Navee.
Navee vừa được
Hiệp hội Nhăn hiệu Quốc tế (INTA) b́nh chọn RA là giải pháp sáng tạo TỐT nhất trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, ghi nhận tất cả những nỗ lực mà công ty khởi nghiệp của Pháp đă thực hiện trong hơn 4 năm VỪA qua. kỸ THUẬT dựa trên AI của
Navee để chống hàng giả trực tuyến đă xử lư hơn 50 triệu h́nh ảnh và giúp CHO khoảng 100 NHĂN hiệu toàn cầu tiết kiệm hơn 500 triệu USD.
Ông Matteo Amerio, người đồng sáng lập
Navee (cùng với ông Matthieu Daviet), cho biết hành tŕnh mà
Navee thực sự chỉ mới bắt đầu khi ông theo học tại ĐH Stanford, nơi mà ông cùng với cộng sự viên t́m chỗ ở và phát hiện ra rằng các danh sách bán hàng trực tuyến thực sự tràn ngập quá nhiều hàng giả. Sau đó, cặp bài trùng này quyết định cho áp dụng kỹ thuật thị giác máy tính mà họ đang nghiên cứu sáng tạo ra trong một công ty khởi nghiệp do họ vừa cho thành lập để phát hiện ra các sản phẩm gian lận trực tuyến. Họ đă mất hơn 4 năm để h́nh thành ra kỹ thuật này, tự động hóa việc t́m kiếm và phân tích các danh sách gian lận trên toàn bộ mạng Internet.
Trí tuệ nhân tạo (AI) của
Navee cho giải mă ra các yếu tố về h́nh ảnh, đồ họa và văn bản cụ thể của từng khách hàng trên internet một cách rất chính xác, giúp nhanh chóng định vị và kiểm soát nội dung trực tuyến, cũng như tự động cho xóa nội dung, thậm chí xác định các mạng lưới núp phía sau nội dung đó. Để luôn dẫn đầu về kỹ thuật, công ty khởi nghiệp này cũng đă hợp tác với các đối tác chủ chốt trong ngành như
Liên minh các nơi bảo vệ sở hữu trí tuệ quốc tế (UNIFAB) và Google.
Navee cũng vừa gia nhập vào Ủy ban chống hàng giả của
INTA, một hiệp hội toàn cầu quy tụ hơn 31,000 chủ nhân nhăn hiệu và chuyên gia về các dịch vụ liên quan đến nhănhiệu và sở hữu trí tuệ.
Amazon cũng nhập cuộc
Các công ty thương mại điện tử lớn cũng đă cho triển khai những ứng dụng mới để chống lại tệ nạn hàng giả, đi đầu là
Amazon. Theo một cuộc nghiên cứu hồi năm 2023 của
Văn pḥng Sở hữu Trí tuệ Liên Hiệp Châu Âu (EUIPO), hàng giả gây thiệt hại đến 16 tỷ euro mỗi năm cho khối này. Các giới chức Hải quan ở Pháp đă xác định hệ thống thương mại trực tuyến, đặc biệt là các mạng bán hàng trực tuyến, là một trong những phương tiện chính cho việc buôn bán hàng giả mạo. Tại Pháp, một cuộc nghiên cứu do Liên minh các công ty sản xuất cho công bố vào tháng 9 năm 2023 cho thấy vào năm 2023, 9% sản phẩm giả mạo được mua trên Internet là thông qua
Amazon.
Trước t́nh h́nh đó,
Amazon đă nghiên cứu và áp dụng các ứng dụng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để xác minh tài khoản người bán và phân tích các sản phẩm được bán trên nền tảng của ḿnh. Kể từ ngày 17/02/2024, theo Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA), các trách nhiệm mới nhằm chống lại việc phát tán nội dung giả mạo đă được áp dụng đối với các mạng bán hàng trực tuyến. Các mạng này nay phải cung cấp cho người sự dụng Internet một úng dụng đơn giản để thông báo nội dung về hành hóa giả mạo và sau khi được báo cáo, họ phải nhanh chóng cho xóa hoặc chặn quyền truy cập vào nội dung xấu này.
Hơn nữa, Điều 30 của DSA yêu cầu các mạng bán hàng trực tuyến phải thu thập thông tin chính xác về người bán (thông tin liên lạc, mă số nhận dạng chuyên môn, thông tin thanh toán, v.v.) trước khi cho phép họ bán hàng. Độ tin cậy của thông tin này phải được xác minh rơ ràng.
Amazon đă tạo ra một dịch vụ có tên là
"Brand Registry", qua đó các công ty đă đăng kư cung cấp số liệu chính xác liên quan đến nhănhiệu, sản phẩm và quyền sở hữu trí tuệ của họ. Từ đó
Amazon sử dụng các ứng dụngtrí tuệ nhân tạo để cho triển khai các biện pháp tự động xác định nội dung hàng hóa có khả năng vi phạm. Sau đó, một danh mục chứa các vi phạm tiềm ẩn này sẽ được cung cấp cho nhăn hiệu đối tác để cho phép họ nhanh chóng thông báo trong trường hợp có hàng hóa hoặc sản phẩm bán ra đă thực sự vi phạm.
Amazon cũng đă cho triển khai một quy tŕnh xác minh danh tính tinh vi dựa trên kỹ thuật thị giác máy tính, bảo đảm tính cách xác thực của các tài liệu nhận dạng và tài liệu do người bán tiềm năng cung cấp. Quy tŕnh xác minh này được kết hợp với việc trao đổi qua video riêng với từng người bán tiềm năng và được cho là đă ngăn chặn hơn 800,000 nỗ lực của những cá nhân có ư đồ xấu cố t́nh tạo ra tài khoản người bán mới.
Theo rfi.fr
