Bữa tiệc gia đình hóa địa ngục
Chiều thứ Bảy ở Stockton, miền Bắc California, lẽ ra chỉ là một buổi tụ tập gia đình ấm áp trong một sảnh tiệc nhỏ. Bóng bay, bánh sinh nhật, tiếng cười trẻ con hòa lẫn tiếng trò chuyện của người lớn – tất cả tạo nên một khung cảnh quen thuộc của đời sống bình thường. Thế nhưng, chỉ vài giây sau tiếng súng đầu tiên, không gian ấy lập tức biến thành địa ngục. Bốn người gục chết, mười người khác bị thương, trong đó có cả trẻ em lẫn người lớn. Nơi lẽ ra chỉ có lời chúc mừng, ca hát và chụp hình kỷ niệm, lại trở thành hiện trường của một vụ thảm sát lạnh lùng.
Tiếng súng lúc hoàng hôn
Vụ nổ súng xảy ra ngay trước 6 giờ tối, khi ánh nắng cuối ngày còn vương trên bãi đậu xe chung của khu thương mại. Bên cạnh sảnh tiệc là quán Dairy Queen, vài cửa tiệm nhỏ và sinh hoạt thường ngày của một thành phố hơn 300.000 dân, cách Sacramento chừng 40 dặm về phía Nam. Ở trong sảnh, gia đình đang tổ chức sinh nhật, trẻ con chạy nhảy quanh bàn tiệc, người lớn nâng ly chúc tụng. Rồi loạt đạn vang lên, dồn dập, hỗn loạn. Trong vài nhịp tim, sàn nhảy biến thành nơi người ta tìm chỗ ẩn nấp sau bàn ghế, cửa kính vỡ vụn, tiếng trẻ con khóc thét xen lẫn tiếng kêu cứu của người lớn, tiếng bước chân dồn dập của những người cố gắng kéo nạn nhân ra khỏi làn đạn vô hình.
Một vụ tấn công có chủ đích?
Những thông tin ban đầu từ lực lượng công lực cho thấy đây có thể là một vụ tấn công có chủ đích, chứ không phải hành động bắn bừa vào đám đông. Nhưng “có chủ đích” không làm bi kịch bớt khốc liệt hơn. Nó chỉ đặt ra thêm những câu hỏi cay đắng: ai là mục tiêu? Vì mối thù nào? Và tại sao phải kéo cả một bữa tiệc gia đình, kéo cả những đứa trẻ vô tội, vào vòng xoáy trả thù được giải quyết bằng họng súng? Nghi phạm đã tẩu thoát, vẫn đang ngoài vòng pháp luật. Cảnh sát kêu gọi người dân cung cấp mọi thông tin, mọi đoạn video, mọi chi tiết nhỏ có thể giúp xác định danh tính và động cơ. Nhưng với những người có người thân nằm lại trên sàn tiệc, bất kỳ lời trấn an nào lúc này cũng chỉ là âm thanh xa xôi.
Stockton và nước Mỹ trong bản đồ bạo lực súng
Stockton không phải cái tên xa lạ trên bản đồ bạo lực súng đạn, nhưng mỗi lần một vụ thảm sát mới xảy ra, người ta vẫn bàng hoàng như lần đầu. Thành phố này, vốn chỉ được biết đến như một đô thị lao động nằm trên trục giao thông giữa thung lũng Central Valley và thủ phủ Sacramento, giờ lại bị gắn thêm một dấu chấm đỏ trên bản đồ các vụ xả súng. Và Stockton cũng chỉ là một chấm nhỏ trong bức tranh rộng lớn hơn: cho đến thời điểm này trong năm, nước Mỹ đã ghi nhận hàng trăm vụ “mass shooting” – nơi ít nhất bốn người bị bắn, chưa kể kẻ nổ súng. Một con số lạnh lùng, khô khốc, nhưng đằng sau mỗi đơn vị “1” là một gia đình vỡ nát, một đứa trẻ mất cha mẹ, một cộng đồng mất đi cảm giác bình thường.
Khi không gian đời thường cũng không còn an toàn
Trường học, trung tâm thương mại, quán bar, văn phòng, nhà thờ, và giờ đây là một sảnh tiệc gia đình – danh sách những nơi từng được coi là an toàn đang ngày càng dài thêm. Nhiều người Mỹ đã quen với việc vào rạp chiếu phim phải để mắt tới lối thoát hiểm, đưa con đi học mà trong lòng vẫn thấp thỏm khi nghe còi xe cứu thương ngoài phố. Tiệc sinh nhật đáng lẽ là nơi người lớn tạm gác âu lo, trẻ con chỉ quan tâm đến bánh kem và quà. Nhưng ở Stockton, một bữa tiệc như thế lại trở thành minh chứng đau đớn cho thực tế: trong một xã hội ngập tràn súng, không gian “riêng tư” cũng khó còn là nơi trú ẩn.
Nước mắt thị trưởng, lời hứa của giới chức
Thị trưởng Stockton gọi đây là “một đêm đau lòng và bi thảm”, kêu gọi người dân cầu nguyện cho các nạn nhân, gia đình họ và cả những nhân viên cấp cứu đã lao vào hiện trường trong khoảnh khắc hỗn loạn nhất. Từ Sacramento, Thống đốc California được báo cáo tình hình và tuyên bố tiểu bang sẽ hỗ trợ tối đa cho thành phố – từ điều tra đến hỗ trợ tâm lý cộng đồng. Những lời chia sẻ, những dòng thông cáo báo chí, những đoạn tweet chia buồn xuất hiện dày đặc. Nhưng sau mỗi vụ thảm sát, nước mắt lau xong, nến tắt, vòng hoa héo đi, câu hỏi cũ lại trở về: phải mất thêm bao nhiêu sinh nhật, bao nhiêu lớp học, bao nhiêu buổi hòa nhạc nữa thì bi kịch súng đạn mới thực sự được coi là khẩn cấp?
Những đứa trẻ mang ký ức đạn lửa suốt đời
Trong số những người bị thương ở Stockton có cả trẻ em – những đứa trẻ sẽ lớn lên cùng ký ức về một buổi tối sinh nhật bắt đầu bằng tiếng nhạc và kết thúc bằng còi xe cứu thương. Những hình ảnh đầu tiên của cuộc đời chúng về khái niệm “gia đình”, “bạn bè”, “bữa tiệc” sẽ mãi vĩnh viễn gắn với tiếng súng, tiếng kính vỡ, tiếng người thân gào khóc. Những vết thương trên cơ thể có thể được khâu lại, nhưng những vết thương tâm lý thì âm ỉ suốt đời. Nhiều năm sau, khi nước Mỹ tranh luận về luật súng, về quyền sở hữu, về sửa hiến pháp hay không, có thể đâu đó ở Stockton sẽ có một người trưởng thành lặng lẽ quay mặt đi, vì mỗi lần nghe đến chữ “súng”, trong đầu họ lại hiện lên chiếc bánh sinh nhật nằm chỏng chơ trên nền nhà vấy máu.
Một thành phố thức trắng đêm, và câu hỏi để lại cho buổi sáng
Đêm ở Stockton sau vụ xả súng chắc chắn là một đêm không ngủ. Bệnh viện sáng đèn, gia đình chạy vội tới phòng cấp cứu, cảnh sát phong tỏa khu vực sảnh tiệc, nhà báo túc trực ngoài dây phong tỏa, người dân mở TV rồi tắt đi vì không chịu nổi những hình ảnh đời thực quá gần mình. Sáng hôm sau, người ta vẫn phải đi làm, trẻ con vẫn phải đến trường, quán Dairy Queen bên cạnh sảnh tiệc rồi cũng sẽ mở cửa lại. Cuộc sống bề ngoài rồi sẽ trở lại nhịp độ bình thường, nhưng phía dưới lớp vỏ bình thường ấy là một vết sẹo mới trên tâm lý cộng đồng. Và câu hỏi nghiệt ngã vẫn treo lơ lửng trên bầu trời California: ở một đất nước mà một bữa tiệc sinh nhật gia đình cũng có thể trở thành nơi 4 người chết, 10 người bị thương, thì còn chỗ nào thực sự an toàn để trẻ em thổi nến và ước mơ nữa hay không?
