Nền kinh tế lớn nhất thế giới đã lộ 'vết rạn' lớn, thời điểm Fed cắt giảm lãi suất ngày càng đến gần

[Cupcake01]

Thuế quan đang đặt Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Các biện pháp này có nguy cơ làm tăng giá hàng hóa và làm giảm niềm tin, nhu cầu trong nền kinh tế - yếu tố thúc đẩy lý do phải cắt giảm lãi suất.

Cho đến nay, Fed vẫn tập trung vào nguy cơ lạm phát, giữ nguyên lãi suất điều hành trong khoảng 4,25% - 4,5% từ tháng 12 năm ngoái. Tuy nhiên, những dấu hiệu mới nhất cho thấy lạm phát đang tăng nhẹ hơn dự báo, trong khi thị trường lao động bắt đầu xuất hiện những "vết rạn”. Fed có thể sẽ phải thay đổi hướng đi sớm hơn dự kiến.

Trong tháng 5, Bộ Tài chính Mỹ thu về thêm khoảng 15 tỷ USD từ thuế nhập khẩu so với tháng 2 - tương đương 3% tổng chi tiêu tiêu dùng cho hàng hóa. Tuy vậy, giá nhiều mặt hàng không tăng mạnh như lo ngại. Thậm chí, giá một số mặt hàng dễ bị ảnh hưởng bởi thuế, như quần áo và ô tô mới, lại giảm trong tháng 5.

Một câu hỏi được đặt ra là, nếu người tiêu dùng không phải là bên chịu thuế, thì ai đang gánh khoản chi phí này? Dữ liệu cho thấy giá nhập khẩu không giảm (loại trừ nhiên liệu), cho thấy nhà sản xuất nước ngoài không hạ giá.

Trong khi đó, tỷ suất lợi nhuận của nhà bán buôn và bán lẻ giảm trong tháng 4 nhưng phục hồi trong tháng 5. Có thể, các doanh nghiệp đang điều chỉnh chi phí bằng cách tăng phí vận chuyển thay vì giá bán. Dù thế nào, tin vui là chuỗi cung ứng hiện nay dường như đang vững vàng hơn nhiều so với vài năm trước.

Các nhà kinh tế dự đoán ảnh hưởng của thuế quan sẽ rõ ràng hơn trong những tháng tới. Tuy nhiên, vì đây là tác động một lần lên mặt bằng giá, lạm phát sẽ có xu hướng trở lại ngưỡng bình thường sau khoảng một năm, trừ khi thuế quan làm thay đổi xu hướng dài hạn của lạm phát.

Do đó, xu hướng lạm phát đang được coi là đang thuận lợi cho Fed. PCE lõi trong ba tháng gần nhất ở mức 2,8%, thấp nhất trong vòng 4 năm. PCE cơ bản cũng ở mức 2,5% - 2,6% trong tháng 5 và chỉ tăng 1,3% nếu tính theo tốc độ hàng năm trong ba tháng qua. Nếu không có thuế quan, Fed có thể đã tuyên bố hoàn thành nhiệm vụ kiểm soát lạm phát vào cuối năm nay.

Nếu lạm phát không còn là mối lo chính, yếu tố tiếp theo cần theo dõi là thị trường việc làm. Tỷ lệ thất nghiệp tăng nhẹ mỗi tháng kể từ tháng 1, hiện đã nhích lên thêm 0,25 điểm phần trăm và có thể đạt 4,6% vào quý IV nếu xu hướng này tiếp diễn. Điều này cho thấy nền kinh tế có thể đang tăng trưởng chậm hơn, giúp giảm áp lực lên giá cả và tiền lương.

Trong nhiều tháng, việc số việc làm mới và mức sa thải đều ở mức thấp, giúp tỷ lệ thất nghiệp duy trì ổn định. Tuy nhiên, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp mới đã tăng mạnh trong hai tuần gần đây - dấu hiệu sa thải có thể đang lan rộng ngoài khu vực công.

Tháng 5, báo cáo chính thức cho thấy số lượng việc làm tăng thêm 139.000. Con số này có vẻ tích cực nhưng vẫn còn rủi ro: từ tháng 1 đến tháng 4, Cục Thống kê Lao động công bố số liệu cao rồi âm thầm điều chỉnh giảm mạnh sau đó. Điều tương tự hoàn toàn có thể xảy ra với dữ liệu tháng 5. Công ty xử lý lương ADP ước tính khu vực tư nhân chỉ tạo ra thêm 37.000 việc làm trong tháng 5.

Vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng về lý do tại sao thị trường lao động Mỹ yếu đi. Thị trường chứng khoán vẫn đang ở mức cao - điều thường không xảy ra trước suy thoái. Có thể, sự bất ổn liên quan đến chính sách thuế đang khiến doanh nghiệp thận trọng hơn trong tuyển dụng, dù mối liên hệ này chưa chắc chắn. Dự luật chi tiêu và cắt giảm thuế của Đảng Cộng hòa có thể tạo ra một làn sóng kích thích tài khóa vào cuối năm nay.

Song, hiện tại, thuế quan đã bắt đầu “rút tiền” khỏi nền kinh tế và nếu giá cả tiếp tục tăng do thuế, sức mua của người dân sẽ giảm, điều này càng làm suy yếu triển vọng việc làm.

So với tháng 9 năm ngoái, khi Fed duy trì lãi suất cao và đối mặt với rủi ro suy thoái, tình hình hiện nay có vẻ bớt căng thẳng hơn. Tuy vậy, lãi suất hiện vẫn cao hơn mức "trung lập" mà Fed cho là phù hợp từ 0,5 đến 1,5 điểm phần trăm.

Nhưng giờ đây, khi thị trường lao động bắt đầu yếu đi, Fed có lẽ nên cân nhắc lại. Cuộc họp chính sách tiếp theo của Fed vào tuần tới có thể chưa đưa ra hành động cụ thể. Nhưng ít nhất, các nhà hoạch định chính sách cần thừa nhận rằng rủi ro đang dần chuyển hướng từ lạm phát sang tăng trưởng. Và có lẽ, đã đến lúc chuẩn bị cho một chu kỳ cắt giảm lãi suất mới.


VietBF@ Sưu tập