Chẩn đoán
Nếu một người có các dấu hiệu hoang tưởng, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe tổng quát và chuyên sâu. Hiện chưa có xét nghiệm nào có thể chẩn đoán chính xác chứng rối loạn hoang tưởng. Các bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp nghiên cứu ảnh chụp năo bộ, xét nghiệm máu để loại trừ các bệnh khác có triệu chứng tương tự, bao gồm:
– Bệnh Alzheimer
– Rối loạn ám ảnh cưỡng chế
– Chứng mê sảng
– Các rối loạn phổ phân liệt khác
– Động kinh
Trong trường hợp không t́m thấy nguyên nhân vật lư nào cho các triệu chứng, bác sĩ sẽ sử dụng công cụ phỏng vấn và đánh giá triệu chứng, hành vi để xác định dạng rối loạn tâm thần của người bệnh.
Chẩn đoán rối loạn hoang tưởng sẽ được thực hiện nếu người bệnh có các yếu tố sau:
– Có 1 hoặc nhiều ảo tưởng kỳ quặc, kéo dài hơn 1 tháng
– Không có tiền sử bị tâm thần phân liệt
– Cuộc sống bị ảnh hưởng đáng kể bởi các ảo tưởng
– Có xuất hiện các cơn hưng cảm hoặc trầm cảm
– Không bị trầm cảm nặng, không có t́nh trạng lạm dụng thuốc và không mắc phải các t́nh trạng y tế khác.
Chẩn đoán bệnh hoang tưởng
Điều trị bệnh rối loạn hoang tưởng
Tâm lư trị liệu và dùng thuốc là 2 phương pháp điều trị phổ biến nhất của bệnh rối loạn hoang tưởng. Tùy thuộc vào trường hợp của từng bệnh nhân, bác sĩ tâm thần sẽ đưa ra phương pháp và phác đồ điều trị phù hợp nhất.
Tâm lư trị liệu
Đối với các vấn đề về thần kinh th́ liệu pháp tâm lư luôn được các bác sĩ ưu tiên lựa chọn. Phương pháp này có thể tiếp cận t́nh trạng của bệnh nhân, mang lại hiệu quả cao và lâu dài. Tuy nhiên, rối loạn hoang tưởng là một bệnh rất khó điều trị. Những người mắc phải chứng bệnh này thường kém hiểu biết và không nhận thức được bản thân đang gặp vấn đề.
Tâm lư trị liệu cũng có thể kết hợp cùng với thuốc, giúp người bệnh quản lư tốt hơn và đối phó với những căng thẳng liên quan đến ảo tưởng. Các liệu pháp tâm lư có thể hữu ích trong rối loạn hoang tưởng bao gồm:
Liệu pháp tâm lư cá nhân
Liệu pháp này giúp người bệnh nh́n nhận và điều chỉnh những suy nghĩ đă bị bóp méo.
Liệu pháp hành vi nhận thức
Phương pháp này giúp người bệnh học cách nhận biết và thay đổi mô h́nh suy nghĩ cũng như hành vi dẫn đến những ảo giác.
Bên cạnh đó, trị liệu gia đ́nh có thể giúp người thân đối phó với bệnh nhân rối loạn hoang tưởng để giúp đỡ và động viên họ. Song, những bệnh nhân có triệu chứng nghiêm trọng hoặc có nguy cơ tự làm tổn thương chính ḿnh và người khác cần phải nhập viện điều trị cho đến khi t́nh trạng ổn định hơn.
Điều trị bằng thuốc
Theo Verywellmind, nhiều nghiên cứu cho thấy gần 1/2 số bệnh nhân được điều trị bằng thuốc có sự cải thiện. Những loại thuốc chủ yếu được sử dụng trong điều trị chứng rối loạn hoang tưởng là nhóm thuốc chống loạn thần, bao gồm:
Thuốc chống loạn thần thông thường
Nó c̣n được gọi là thuốc an thần, dùng để điều trị rối loạn tâm thần từ giữa những năm 1950. Thuốc hoạt động bằng cách ngăn chặn các thụ thể dopamine trong năo bộ. Trong đó, dopamine là một chất dẫn truyền thần kinh có liên quan đến sự phát triển của các ảo tưởng.
Thuốc chống loạn thần không điển h́nh
Những loại thuốc mới hơn này giúp điều trị các triệu chứng rối loạn hoang tưởng với ít tác dụng phụ liên quan đến vận động hơn so với thuốc chống loạn thần thông thường. Chúng cũng hoạt động bằng cách ngăn chặn các thụ thể dopamine và serotonin trong năo (serotonin là một chất dẫn truyền thần kinh khác có liên quan đến các t́nh trạng rối loạn tâm thần).
Các loại thuốc khác
Thuốc an thần và thuốc chống trầm cảm cũng có thể được sử dụng để điều trị các triệu chứng lo âu nếu chúng xảy ra cùng lúc với rối loạn ảo tưởng. Trong đó, thuốc an thần có thể được sử dụng nếu người bệnh có mức độ lo lắng hoặc khó ngủ cao.
Điều trị chứng rối loạn hoang tưởng bằng thuốc
Rối loạn hoang tưởng có để lại biến chứng không?
Người mắc chứng rối loạn hoang tưởng có thể mắc bệnh trầm cảm nặng theo thời gian. Theo thống kê, hơn 1/2 bệnh nhân hoang tưởng bị trầm cảm sau khoảng 3 – 6 tháng phát bệnh. Những hành động liên quan đến sự hoang tưởng nghiêm trọng sẽ khiến họ nảy sinh bạo lực và gặp rắc rối về pháp lư. Ngoài ra, bệnh nhân có xu hướng xa lánh mọi người dẫn đến việc tự hủy hoại các mối quan hệ.
Rối loạn hoang tưởng là một t́nh trạng măn tính. Bệnh nhân thường không thừa nhận bản thân mắc bệnh và từ chối các phương pháp hỗ trợ. Tuy nhiên, nếu được điều trị đúng cách th́ các triệu chứng của bệnh sẽ giảm đi đáng kể, thậm chí là phục hồi hoàn toàn.
|