Tầm soát ung thư gan bao gồm những xét nghiệm nào?

Thông thường, khi muốn tầm soát ung thư nói chung, các bạn có thể sẽ thực hiện những test sau:
•Thăm khám lâm sàng và tìm hiểu tiền sử bệnh bệnh nhân: Đây là một dạng của kiểm tra tổng quát nhằm tìm ra những đặc điểm bất thường bộc lộ ra ngoài cơ thể như những cục u hoặc thay đổi khác. Tìm hiểu tiền sử bệnh của bệnh nhân để nắm bắt được thói quen sức khỏe, lịch sử bệnh cũng như quá trình điều trị các bệnh cũ của bệnh nhân, từ đó có thể tìm ra các nguyên nhân tiềm tàng có nguy cơ gây ung thư. Ngoài ra, các bác sĩ đôi khi cũng hỏi về tiền sử bệnh của gia đình vì một số tình trạng gây tổn thương gan có thể do các yếu tố di truyền (các bệnh chuyển hóa do di truyền đã kể ở trên).
•Xét nghiệm trong phòng thí nghiệm: Các xét nghiệm này thường được thực hiện trên các mẫu máu, mô, nước tiểu hoặc một vài chất khác trong cơ thể.
•Phương pháp chẩn đoán hình ảnh: Các phương pháp này thường chụp và ghi nhận lại các hình ảnh của các cơ quan nội tạng trong cơ thể mà không cần phải mổ. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh thường gặp là siêu âm, chụp cắt lớp vi tính và chụp cộng hưởng từ. Từ đó cho phép các bác sĩ phát hiện và đánh giá các bất thường tại các cơ quan đó.
•Xét nghiệm di truyền: Các xét nghiệm tìm kiếm một số đột biến gen (thay đổi) có liên quan đến một số loại ung thư.

Tuy nhiên hiện nay, vẫn chưa có một xét nghiệm tiêu chuẩn hoặc thường quy nào để tầm soát ung thư gan khi một người chưa có các biểu hiện triệu chứng của bệnh. Các xét nghiệm ung thư gan thường để tìm ra những bất thường ngay tại gan, chủ yếu để phát hiện ra ung thư gan nguyên phát. Vì tỉ lệ mắc dạng ung thư biểu mô tế bào gan (ung thư gan HCC) chiếm phần nhiều trong các trường hợp ung thư gan, nên việc tầm soát ung thư gan thường chủ yếu đánh giá các yếu tố nguy cơ của ung thư biểu mô tế bào gan nhiều hơn các dạng ung thư gan nguyên phát khác. Sau đây là những xét nghiệm được nghiên cứu và thường được sử dụng để tầm soát ung thư gan:

1. Siêu âm:

Siêu âm thường được bác sĩ lựa chọn đầu tiên để đánh giá các tình trạng liên quan đến gan vì đơn giản và dễ áp dụng. Siêu âm là phương pháp sử dụng sóng âm thanh để tạo hình ảnh trên màn hình video. Xét nghiệm này có thể phát hiện những bất thường ở gan, một trong những biểu hiện chính của ung thư gan.

2. Chụp cắt lớp vi tính (Chụp CT):

Đây là phương pháp sử dụng tia X chiếu từ nhiều góc khác nhau, giúp thu được hình ảnh cắt ngang của gan. Chụp CT vùng bụng có thể giúp xác định nhiều loại khối u ở gan. Phương pháp này có thể cung cấp thông tin chính xác về kích thước, hình dạng và vị trí của bất kỳ khối u nào trong gan cũng như các mạch máu gần đó.

Chụp CT cũng có thể được sử dụng để xác định chính xác vị trí các khối u nghi ngờ ung thư để việc tiến hành sinh thiết mô gan được diễn ra một cách dễ dàng (Kỹ thuật sinh thiết dưới hướng dẫn của máy quét CT).

3. Chụp cộng hưởng từ (MRI):

Giống như chụp CT, chụp cộng hưởng từ cung cấp hình ảnh chi tiết của các mô mềm trong cơ thể. Nhưng thay vì sử dụng tia X, chụp MRI sử dụng sóng radio và nam châm mạnh. Chụp MRI có thể phát hiện được các u gan rất nhỏ. Chụp cộng hưởng từ được thực hiện khi siêu âm nghi ngờ có u nhỏ nhưng chụp CT lại không nhận thấy u.

4. Xét nghiệm định lượng alphafetoprotein (AFP) trong máu:

Xét nghiệm AFP là một trong những dấu ấn sinh học quan trọng trong việc tầm soát ung thư gan.
AFP là một protein huyết tương chủ yếu sản xuất ở túi noãn hoàn và gan trong quá trình phát triển của thai nhi. Nồng độ AFP thường cao trong máu của thai nhi nhưng giảm xuống mức thấp ngay sau khi sinh. Nồng độ AFP cao ở người lớn có thể là dấu hiệu của bệnh gan, ung thư gan hoặc ung thư khác.

Tuy nhiên, ung thư gan không phải là lý do duy nhất khiến nồng độ AFP tăng cao. Thực tế là có nhiều bệnh nhân bị ung thư gan giai đoạn đầu có mức AFP bình thường. Do đó, các bác sĩ thường kết hợp xét nghiệm này với các xét nghiệm khác nhằm tìm kiếm xem có các u bất thường ở gan hay không sau đó mới đưa ra kết luận bạn có bị ung thư gan hay không.

5. Sinh thiết gan:

Sinh thiết gan là thủ tục y khoa lấy mẫu mô hoặc tế bào gan và tiến hành quan sát chúng trên kính hiển vi để phát hiện những bất thường xảy ra ở tế bào gan. Mẫu tế bào gan thường được lấy thông qua phương pháp nội soi.
Ngoài các phương pháp kể trên, đôi khi bác sĩ sẽ chỉ định bạn thực hiện các xét nghiệm khác như xét nghiệm chức năng gan, xét nghiệm các yếu tố đông máu…