Nói tóm lại, điểm then chốt trong việc phân biệt giữa Phật giáo với Kitô Giáo nói riêng, các truyền thống tín ngưỡng lớn khác trên thế giới nói chung là vấn đề có hay không một Đấng Sáng Tạo? Đối với Phật giáo, tất cả mọi sự mọi vật đều do nhân duyên ḥa hợp (duyên sinh), do đó không hề có một Đấng Sáng Tạo. Ngoài ra, với Kitô Giáo, Thiên Chúa chính là Chân Lư, là hơi thở, là con đường giải thoát, bất cứ ai đến với Ngài, tin nơi Ngài sẽ được cứu rỗi. Với Phật Giáo, Đức Phật Thích Ca là bậc Đạo Sư đă t́m ra con đường giải thoát, hướng dẫn những ai muốn giải thoát khỏi đau khổ trầm luân, hăy đi theo con đường mà Ngài đă kinh qua. Ngài chỉ là người dẫn đường, c̣n người đi theo phải tự ḿnh làm chủ, tự ḿnh tu tập để đi đến giải thoát chứ không nương nhờ ở bất cứ đấng Thần quyền nào để được giải thoát.
Tâm Diệu biên soạn
[01] Kitô giáo bao gồm nhiều truyền thống tôn giáo với các dị biệt văn hóa cũng như hàng ngàn xác tín và giáo phái khác nhau. Trải qua hai thiên niên kỷ, Kitô giáo tự h́nh thành nên ba nhánh chính: Công giáo Roma, Chính Thống giáo Đông phương và Kháng Cách (Protestantism). Tính chung, đây là tôn giáo lớn nhất thế giới với hơn 2,1 tỉ tín hữu (chiếm khoảng 34% dân số thế giới). (Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia)
[02] Kinh Tin Kính các Tông Đồ, cũng gọi là Biểu Tín các Tông Đồ, là kinh Tin Kính xưa nhất, có từ thế kỷ thứ II. Bản này tổng hợp các công thức đă có trước đó. Từ thế kỷ thứ VI, bản này có h́nh thức như ngày nay. Đây là bản tuyên xưng những tín điều chính yếu nhất khi chịu phép Rửa.
[3] Kinh Kalama (trong Kinh Tăng Chi Bộ III.65)
http://thuvienhoasen.org/D_1-2_2-69_...minh-chau.html
[4] Theo định nghĩa trong tự điển th́ Faith hay Đức Tin là "sự tin chắc vào một cái ǵ đó mà không chứng minh được cái đó có thực" (Firm belief in something for which there is no proof.) Định nghĩa của Reason hay Lư Trí trong tự điển là "khả năng có những tư tưởng hợp lư, suy lư, hoặc phân biệt" (The capacity of rational thought, inference, or discrimination) hay "suy xét đúng, phán đoán hợp lư" (good judgment, sound sense). Theo những định nghĩa trên th́ hiển nhiên là Đức Tin Ki-Tô Giáo và Lư Trí của Phật Giáo là hai từ có nghĩa loại trừ hỗ tương (mutual exclusive), có cái này th́ không có cái kia. Thật vậy, khi chúng ta dùng lư trí để xác định và chấp nhận một điều ǵ th́ chúng ta không cần đến đức tin, và khi chúng ta tin vào điều ǵ mà không cần biết, không cần hiểu, th́ lư trí trở nên thừa thăi.
TD
http://www.thuvienhoasen.org