|
R11 Độc Cô Cầu Bại
Join Date: Aug 2007
Posts: 113,793
Thanks: 7,446
Thanked 47,149 Times in 13,135 Posts
Mentioned: 1 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 511 Post(s)
Rep Power: 161
|
Ảnh hưởng của Phật giáo tới tâm đức con người Việt Nam truyền thống
Thứ năm, 03/10/2019 | 07:03
Mặc dù không phải là một học thuyết về đạo đức nhưng những triết lư nguyên thủy của Phật giáo đă dạy con người biết nguyên nhân của nỗi khổ và con đường giải thoát đau khổ bằng quá tŕnh hướng thiện.
>>Phật pháp và cuộc sống
Trên phương diện đạo đức học, triết lư đao đức Phật giáo được coi là một đường lối sống, mội phương thức sống, một triết lư sống, một cách tu dưỡng thân tâm để thực hiện lẽ sống, hướng tới Niết Bàn, t́m con đường thoát khỏi bể khổ trần gian. Tuy nhiên, sự giải thoát ấy không phải dựa vào một thế lực bên ngoài mà bản thân ḿnh phái tự thực hiện lấy, như lời Phật dạy: Hăy tự ḿnh là ngọn đèn soi sáng cho ḿnh, hăy tự ḿnh tạo cho ḿnh chỗ nương tựa, và đừng nương tựa vào ai ngoài bản thân ḿnh.
Bài liên quan
Phật giáo khơi dậy tinh thần dân tộc vượt qua thách thức của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0
Trước khi có sự du nhập của Phật giáo, tại Việt Nam đă có một nền văn hóa với các tín ngưỡng bản địa khá phong phú. Một trong những nguyên nhân khiến Phật giáo dễ dàng được tiếp nhận, có sức sống lâu bền tại Việt Nam v́ trong nó chứa đựng những nội dung nhân sinh quan phù hợp với tâm thức, bản sắc văn hóa người Việt. Từ khi du nhập vào Việt Nam cách đây trên dưới hai ngh́n năm, Phật giáo đă ḥa nhập vào đời sống dân tộc không phải chỉ trong một giai đoạn, một thời đại mà trong suốt cả trường kỳ lịch sử lâu dài. Trải qua nhiều triều đại phong kiến, mối quan hệ giữa Phật giáo và nhà nước luôn được củng cố v́ chúng song hành cùng tồn tại và phát triển, không bao giờ diễn ra sự tranh chấp giữa giáo quyền và thế quyền. V́ vậy, Phật giáo không chỉ ăn sâu vào đời sống tâm linh mà c̣n đi vào văn hóa dân tộc, trong đó có đạo đức con người Việt Nam.
Trên phương diện đạo đức học, triết lư đao đức Phật giáo được coi là một đường lối sống, mội phương thức sống, một triết lư sống, một cách tu dưỡng thân tâm để thực hiện lẽ sống, hướng tới Niết Bàn, t́m con đường thoát khỏi bể khổ trần gian.
Trên phương diện đạo đức học, triết lư đao đức Phật giáo được coi là một đường lối sống, mội phương thức sống, một triết lư sống, một cách tu dưỡng thân tâm để thực hiện lẽ sống, hướng tới Niết Bàn, t́m con đường thoát khỏi bể khổ trần gian.
Ngay từ khi truyền bá vào nước ta ở đầu thời Bắc thuộc, Phật giáo đă chứng tỏ tính ưu việt của ḿnh, giúp nhân dân bản địa t́m được hệ tư tưởng mới làm đối trọng với hệ tư tưởng Nho giáo của chế độ phong kiến Trung Quốc lúc bấy giờ. Những tư tưởng của đạo Phật đă dần ăn sâu vào tâm thức người Việt, khích lệ nhân dân chống lại ách đô hộ của phong kiến phương Bắc và thực hiện thành công hàng loại cuộc kháng chiến bảo vệ chủ quyền đất nước. Chính v́ thế, đạo đức Phật giáo đă trở thành luân lư sống của các Phật tử và đông đảo các tầng lớp trong xă hội, từ vua chúa, thiền sư, quan lại đến quần chúng nhân dân. Theo Giáo sư Trần Văn Giàu, trong bảng giá trị truyền thống Việt Nam, tư tưởng yêu nước là giá trị đạo đức tinh thần hàng đầu, được h́nh thành trong quá tŕnh dựng nước và giữ nước của nhân dân ta. Biểu hiện đầu tiên, rơ rệt nhất của ḷng yêu nước là tinh thần độc lập dân tộc, ư thức đ̣i quyền tự chủ, tự do và b́nh đẳng cho nước nhà. Ḷng yêu nước c̣n thể hiện ở sự anh dũng, bất khuất trước kẻ thù, sẵn sàng hy sinh tính mạng cá nhân để bảo vệ nền độc lập dân tộc.
Bài liên quan
Lễ Vu Lan – truyền thống tốt đẹp của Phật giáo và Dân tộc
Như chúng ta đă biết, trong Ngũ giới, Phật giáo cấm sát sinh, thực chất là cấm giết người, cấm giết các sinh vật khác một cách cố ư, đồng thời luôn đề cao và tôn trọng sự sống Phật giáo có tư tưởng ḥa b́nh, với cái tâm từ bi, lương thiện. Tuy nhiên, Từ bi của Phật giáo gắn liền với Trí, Dũng, tức là phân biệt thiện - ác, đúng - sai và dám dấu tranh bảo vệ chính nghĩa. Chính v́ vậy, “trừ bạo” để cứu người, cứu dân tộc không phải là việc làm sai. Phật giáo căn cứ vào động cơ, mục đích của hành dộng để phân biệt thiện - ác. Hơn nữa, theo quan niệm của Bồ Tát giới, thấy người bị hại mà không cứu cũng là phạm giới nên việc sẵn sàng chống giặc ngoại xâm đế cứu đồng bào, giải phóng dân tộc lại được xem là việc thiện, việc nhân nghĩa. Đúng như một tác giả đă viết: “Thiện lớn, đức lớn. hợp thời đúng lúc, tùy nghi lúc này là ở cứu dân tộc, quê hương đất nước khỏi cái thảm họa là nạn ngoại xâm. V́ cái thiện lớn, đức lớn đó mà các Phật tử sẵn sàng cầm gươm lên ngựa, sẵn sàng vi phạm giới luật (cấm sát sinh), giết một người để cứu muôn người. Trong hoàn cảnh nước sôi lửa bỏng, những người Phật tử không thể giáo điều máy móc ôm khư khư giới luật mà không được giết hại chúng sinh trong đó có cả kẻ thù, quân xâm lược giết hại đồng bào. Không thể v́ một điều thiện nhỏ cho cá nhân mà quên điều thiện lớn cho dân tộc, ở đây phá giới là theo tinh thần phá chấp". Nếu so sánh đạo đức Phật giáo với đạo đức người Việt với nét nổi bật là tinh thần yêu nước th́ thấy có nhiều điểm tương đồng: Nhân sinh quan Phật giáo đă ḥa quyện với tư tưởng yêu nưóc Việt Nam, từ đó, tinh thần từ bi, bác ái được thể hiện thành tinh thần nhân nghĩa. Theo Giáo sư Trần Văn Giàu: “Mặc dù Phật giáo không có chủ nghĩa yêu nước, nhưng đạo Phật Việt Nam tách khỏi chủ nghĩa yêu nước th́ không c̣n giá trị ǵ hết”.
Ngoài đạo lư Từ bi, người Việt c̣n chịu ảnh hưởng sâu sắc cùa một đạo lư nữa trong giáo lư nhà Phật là đạo lư Tứ Ân, gồm ân cha mẹ, ân sư trưởng, ân quốc gia và ân chúng sinh. Trong đạo lư Tứ ân, ân cha mẹ được coi là quan trọng nhất và có ảnh huởng rất sâu đậm trong t́nh cảm và đạo lư của người Việt Nam, điều này phù hợp với nếp sống, đạo lư, truyền thống của người Việt Nam.
Ngoài đạo lư Từ bi, người Việt c̣n chịu ảnh hưởng sâu sắc cùa một đạo lư nữa trong giáo lư nhà Phật là đạo lư Tứ Ân, gồm ân cha mẹ, ân sư trưởng, ân quốc gia và ân chúng sinh. Trong đạo lư Tứ ân, ân cha mẹ được coi là quan trọng nhất và có ảnh huởng rất sâu đậm trong t́nh cảm và đạo lư của người Việt Nam, điều này phù hợp với nếp sống, đạo lư, truyền thống của người Việt Nam.
Về triết lư sống, nhân sinh quan Phật giáo cũng khá gần với tư tưởng, tâm hồn người Việt, đặc biệt là tinh thần nhân nghĩa, đạo lư từ bi, tinh thần ḥa hiếu. Tinh thần thương người như thể thương thân này đă biến thành ca dao tục ngữ rất phổ biến trong nhân dân, như: “Lá lành đùm lá rách”, hay "Nhiễu điều phủ lấy giá gương/ Người trong một nước phải thương nhau cùng"...
Ngoài đạo lư Từ bi, người Việt c̣n chịu ảnh hưởng sâu sắc cùa một đạo lư nữa trong giáo lư nhà Phật là đạo lư Tứ Ân, gồm ân cha mẹ, ân sư trưởng, ân quốc gia và ân chúng sinh. Trong đạo lư Tứ ân, ân cha mẹ được coi là quan trọng nhất và có ảnh huởng rất sâu đậm trong t́nh cảm và đạo lư của người Việt Nam, điều này phù hợp với nếp sống, đạo lư, truyền thống của người Việt Nam.
Người Việt tiếp nhận đạo Phật không phảỉ chỉ là những nội dung triết lư ẩn chứa trong đó, mà quan trọng hơn là những hành vi đạo đức mang tính hướng thiện.
Người Việt tiếp nhận đạo Phật không phảỉ chỉ là những nội dung triết lư ẩn chứa trong đó, mà quan trọng hơn là những hành vi đạo đức mang tính hướng thiện.
Bài liên quan
Vị Phật của người Việt Nam
Trong lịch sử, Phật giáo vào nước ta một cách ḥa b́nh. Đạo Phật không gây nên sự đảo lộn, hoặc phủ định những giá trị tinh thần, những phong tục, tập quán truyền thống của cộng đồng người Việt. Chính v́ thế, Phật giáo dễ thâm nhập và thấm sâu vào tâm thức người Việt. Mối quan hệ giữa đạo đức Phật giáo với những giá trị đạo đức Việt Nam truyền thống là mối quan hệ hai chiều: Phật giáo ảnh hưởng đến văn hóa, đạo đức truyền thống, và ngược lại, những cơ sở, điều kiện kinh tế - xă hội bản địa đă tạo nên nhiều nét đặc thù của Phật giáo Việt Nam.
Có thể nói, đạo đức Phật giáo đă thực sự ăn sâu vào đạo lư truyền thống dân tộc, ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lư, lối sống, phong tục, tập quán của con người. Người Việt tiếp nhận đạo Phật không phảỉ chỉ là những nội dung triết lư ẩn chứa trong đó, mà quan trọng hơn là những hành vi đạo đức mang tính hướng thiện. Họ tiếp thu Phật giáo không phải với tư cách là một hệ tư tưởng với các giáo lư cao siêu mà là những điều rất gần gũi với tâm tư, t́nh cảm của ḿnh, mang tính nhân bản sâu sắc. Phật giáo v́ thế từ yếu tố ngoại sinh đă lan tỏa rộng răi, từng buớc ḥa nhập với nền văn hóa dân tộc, tác động mạnh mẽ đến nếp sống của mỗi con người và trở thành yếu tố nội sinh góp phần thúc đẩy sự vận động và phát triển của cộng đồng dân tộc Việt Nam truyền thống.
|