VietBF - View Single Post

florida80 · 05-16-2019

NHỮNG LỜI KHUYÊN KHI CHĂM SÓC NGƯỜI THÂN YÊU BỊ CHỨNG SA SÚT TRÍ TUỆ
(TIPS FOR CARING FOR A LOVED ONE WITH DEMENTIA)

Lynn Ly Phỏng Dịch theo thông tin Đại Học Y OHIO-Hoa Kỳ

Chứng sa sút trí tuệ(dementia) là sự mất mát khả năng suy tư, trí nhớ và khả năng suy xét phán đoán . Chứng bệnh này có thể gây ra những thay đổi về tâm tình và tính cách của người bệnh và làm cho người bị sa sút trí tuệ bị khó khăn trong việc tự chăm sóc bản thân.

Là người chăm sóc người bệnh, bạn có thể học những kỹ năng nhằm gia tăng khả năng đảm đương các hành vi ứng sử khó khăn của người bệnh và giúp cho việc chăm sóc bớt căng thẳng .

SAU ĐÂY LÀ NHỮNG LỜI KHUYÊN ĐỂ TRỢ GIÚP VỚI:

SỰ KÍCH ĐỘNG (AGITATION)
•Hãy đơn giản hóa công việc của người thân yêu (làm công việc của họ bớt khó khăn đi). Hãy chia nhỏ như những công việc phức tạp thành nhiều bước thực hiện đơn giản. Hãy cho phép người thân yêu của bạn làm việc càng nhiều càng tốt theo khả năng của họ.

•Hãy hạn chế số lượng các tình huống khó khăn mà người thân yêu của bạn phải đối mặt. Tắm rửa cách ngày thay vì hàng ngày. Hãy thiết lập lịch trình có nhiều hoạt động khó khăn ở một khoảng thời gian trong ngày khi người bệnh ít bị kích động.

•Hãy cung cấp một môi trường an bình và thoải mái. Hãy gìn giữ những thói quen của người bệnh .

•Hãy giảm thiểu tiếng ồn, sự hỗn loạn và số lượng người ở trong phòng.

•Hãy gìn giữ phòng ốc đủ ánh sáng và ở nhiệt độ thoải mái.

•Hãy để các vật dụng nguy hiểm ngoài tầm tay với.

•Hãy sử dụng một bữa ăn nhẹ hoặc một hoạt động nào đó để phân tâm / để đánh lạc hướng khi bệnh nhân bị kích động.

TẮM RỬA(BATHING)
•Hãy trải thảm tắm không trơn trượt, thành vịn, dùng bồn tắm hoặc ghế ngồi tắm, và loại một vòi bông sen cầm tay.

•Việc gội đầu nên thực hiện riêng biệt với việc tắm rửa hoặc sử dụng sà bông gội dầu loại khô.

•Hãy phủ một chiếc khăn tắm lên người của người thân yêu khi tắm bằng bồn tắm hoặc tắm bằng vòi sen để che đậy những bộ phận "riêng tư" càng nhiều càng tốt. Chỉ tháo mở khăn phủ khi cần tắm rửa vùng đó trên thân thể, những phần khác còn lại thì vẫn được che đậy.

•Hãy suy nghĩ về sở thích của người thân yêu. Họ thích tắm bằng bồn tắm hoặc vòi hoa sen? Lúc nào trong ngày? Nếu việc tắm rửa khó khăn, thì tắm rửa hai lần một tuần là đủ.

•Hãy để các vật dùng việc tắm rửa sẵn sàng. Không để người thân yêu của bạn một mình trong phòng tắm.

ĂN UỐNG (EATING)
•Hãy nhắc nhở nhẹ nhàng người thân của bạn về việc ăn uống. Đưa cho họ cái ly / cái tách thay vì đặt lên bàn để khuyến khích họ uống.

•Hãy sử dụng uống hút hay loại ly uống nước không bị đổ của trẻ con nếu người bệnh bị khó khăn trong việc cầm chiếc ly thủy tinh .

•Việc ăn uống cùng chung những người khác có thể nhắc nhở người thân của bạn phải làm gì và làm thế nào để ăn uống.

•Những loại thức ăn cầm tay (dùng tay bốc) thì dễ dàng ăn và khuyến khích sự độc lập. Các bữa ăn và đồ ăn nhẹ có thể được làm toàn bằng loại thức ăn cầm tay và gìn giữ ở nhiệt độ căn phòng.

•Hãy để canh / soup trong 1 loại tách to (a mug).

•Hãy cung cấp 5 bữa ăn nhỏ thay vì ba bữa lớn mỗi ngày. Cung cấp thường xuyên các phần ăn nho nhỏ hơn .

•Hãy cung cấp các loại thực phẩm và thức uống mà người thân của bạn thích để khuyến khích việc ăn uống.

SỰ MẤT KIỂM SOÁT (INCONTINENCE)
•Hãy tôn trọng sự riêng tư và phẩm giá / nhân cách (dignity) của người thân yêu .

•Hãy nhắc nhở hoặc hỗ trợ người thân yêu của bạn sử dụng phòng tắm mỗi hai giờ (nhắc nhở đi tiêu tiểu). Hãy nhận biết các tín hiệu phi ngôn ngữ như động tác kéo quần áo và kích động của người thân yêu..

•Cài đặt thêm thành vịn và nâng cao bệ ngồi của toitet

•Hãy mua loại ghế toilet để cạnh giường (a bedside commode) tại cửa hàng cung cấp thiết bị y khoa.

•Sử dụng các dấu hiệu để hướng dẫn đường đi đến phòng tắm.

•Hãy sử dụng loại tã dành cho người lớn tuổi không còn có khả năng tự chủ về việc tiêu tiểu (incontinence pads) và những sản phẩm khác nếu cần thiết.

•Hãy để cho người thân của bạn mặc vào dễ dàng cũng như cởi bỏ quần áo với dây thung đàn hồi hoặc loại miếng dán dính (Velcro closures) là loại miếng dán dính vào nhau thay vì khuy nút)

•Hãy khuyến khích của người thân yêu uống từ 6 đến 8 ly nước mỗi ngày. Hạn chế uống vào buổi tối trước khi đi ngủ. Hạn chế uống cà phê, coca cola, trà và bia (beer) .

•Hãy cố gắng cung cấp dinh dưỡng có nhiều chất sơ (fiber) cho người bị táo bón.

HOANG TƯỞNG (PARANOIA)
•Đừng tranh luận. Hãy bảo người thân yêu của bạn rằng bạn sẽ giúp họ tìm kiếm những gì bị mất . Hãy học hiểu những nơi ẩn náu / dấu diếm mà người bệnh yêu thích . Hãy gìn giữ các bộ phận của các đồ vật mà thường xuyên bị bỏ mất . Hãy phân tâm /phân tán người bệnh bằng một hoạt động nào đó .

•Hãy giữ những người chăm sóc phù hợp với người thân yêu của bạn và giải thích cho người chăm sóc và thân nhân về những ứng sử của người bệnh là bình thường .

•Hãy hồi đáp bằng động tác ôm ấp hoặc sự ve vuốt người bệnh.

HÀNH ĐỘNG VÀ NÓI NĂNG LẬP ĐI LẬP LẠI (REPETITIVE SPEECH OR ACTION)
•Hãy làm ngơ những hành vi lập đi lập lại này và sử dụng 1 bữa ăn nhẹ hay một hoạt động nào đó để chuyển hướng / đánh lạc hướng người bệnh.

•Đừng thảo luận về các kế hoạch tương lai cho đến khi ngay trước khi sự kiện xảy ra.

•Hãy giảm thiểu sự buồn bực vì mong đợi ai hay điều gì đó bằng cách viết giấy / đặt dấu hiệu trên bàn ăn như nói là "Ăn tối lúc 6:30" hoặc "Sue ở nhà lúc 5:00"

MẤT NGỦ HOẶC CHỨNG CUỒNG LOẠN DỄ BỊ KÍCH ĐỘNG VỀ CHIỀU TỐI (SLEEPLESSNESS OR SUNDOWNING)
•Hạn chế đồ ngọt và cà phê vào chiều tối.

•Hoạch định nhiều hoạt động ban ngày hơn. Thể dục là tốt nhất , như đi bộ.

•Không khuyến khích người bệnh ngủ trưa.

•Lên kế hoạch hoạt động có tính cách trầm tĩnh và trật tự vào buổi chiều tối như một trò chơi các thẻ bài hoặc cùng nhau nghe nhạc.

•Bặt sáng các ngọn đèn khi hoàng hôn . Kéo màn cửa để giảm thiểu bóng tối.

•Hãy đặt những ngọn đèn mờ trong phòng ngủ, phòng tắm và lối đi.

•Treo đồng hồ ở những nơi mà người thân yêu của bạn có thể nhìn thấy dễ dàng.

•Thay đổi sự sắp xếp chỗ ngủ để cho người thân yêu của bạn ngủ nơi mà họ thấy thoải mái nhất

•Khóa các cửa ra vào nhà và chận cầu thang bằng loại cửa chận cao . Lock doors and block off stairs with tall gates. Cất dấu đi những vật dụng nguy hiểm .

•Cài đặt loại máy nhận tính hiệu về những di động tại cánh cửa để báo động cho bạn khi người thân của bạn đang đi lang thang nơi cửa

•Hãy nói với bác sĩ để để được trợ giúp . Có thể là thuốc men có vấn đề nên gây khó khăn cho người thân của bạn ngủ. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giúp người bệnh thư giãn và ngủ .

•Hãy yêu cầu bạn bè và thân nhân người bạn trợ giúp bạn chăm sóc người bệnh để bạn có thể ngủ. Hãy chợp mắt ngủ ngăn ngắn trong ngày, từ đó bạn cảm thấy được nghỉ ngơi.

LANG THANG (WANDERING)
•Hãy vận động vật lý / hoạt động về thể chất như đi bộ mỗi ngày.

•Hãy cung cấp một nơi an toàn cho việc đi lang thang như hàng rào ở sân sau.

•Hãy đặt một rào cản như một dấu hiệu dừng lại (stop sign), dấu hiệu không được đi vào, đồ đạc chận sau cửa hay treo trên cửa .

•Hãy che đấu tay nắm cửa bằng cách quấn vải lên tay nắm cửa hay dùng loại miếng nhựa che để bảo đảm an toàn dành trẻ con ở tay nắm cửa . Hãy cài thêm hệ thống báo động để cảnh báo bạn là người thân yêu của bạn đang rời khỏi khu vực qui định . Hệ thống báo động của bạn có thể chỉ là một vài lon rỗng cột với nhau thành một chuỗi treo ở tay nắm cửa.

•Hãy đặt một tấm thảm màu đen ở bên ngoài phía trước cửa. Điều này có thể làm trông giống như một hố để ngăn chặn người thân yêu của bạn đi ra khỏi cửa.

• Hãy cất đi các vật thiết yếu như: túi xách, áo khoác của người thân yêu hoặc kính đeo. Người bệnh có thể bỏ đi mà không có các bật dụng này.

•Hãy cho người thân yêu đeo tay hay đeo ngực hay may trên áo dấu hiệu / bảng ghi chú để giúp người khác nhận biết họ trong trường hợp họ bỏ nhà đi rồi đi lạc . Hãy có sẵn hình ảnh hiện tại của người bệnh trong trường hợp bạn cần phải báo cáo họ hoặc mất tích. Hãy suy xét việc đăng ký người thân yêu với chương trình đưa trở về an toàn của Hiệp hội Mất Trí Nhớ (the Alzheimer’s Association Safe Return program).

•Hãy xem xét việc mua các thiết bị kỹ thuật điện tử có thể đeo như một chiếc đồng hồ hoặc đeo ở vành đai mà có thể sử dụng hệ thống định vị trí (GPS) để theo dõi vị trí của người.

•Hãy kể cho láng giềng hàng xóm của bạn về hành vi đi lang thang của người thân yêu của bạn và cung cấp cho họ số điện thoại của bạn. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về hành vi của người thân yêu. Có thể là một vấn đề thuốc men nào đó đã gây ra hành vi gây phiền hà hành vi quấy rối. Hành vi / phương cách ứng sử là đầu mối những gì người thân yêu của bạn cảm nhận thấy. Hãy sáng tạo và linh hoạt như bạn đáp ứng những nhu cầu của người thân yêu.

Lynn Ly (20/09/2012)

05-16-2019	#836
florida80 R11 Độc Cô Cầu Bại Join Date: Aug 2007 Posts: 113,793 Rep Power: 162	NHỮNG LỜI KHUYÊN KHI CHĂM SÓC NGƯỜI THÂN YÊU BỊ CHỨNG SA SÚT TRÍ TUỆ (TIPS FOR CARING FOR A LOVED ONE WITH DEMENTIA) Lynn Ly Phỏng Dịch theo thông tin Đại Học Y OHIO-Hoa Kỳ Chứng sa sút trí tuệ(dementia) là sự mất mát khả năng suy tư, trí nhớ và khả năng suy xét phán đoán . Chứng bệnh này có thể gây ra những thay đổi về tâm tình và tính cách của người bệnh và làm cho người bị sa sút trí tuệ bị khó khăn trong việc tự chăm sóc bản thân. Là người chăm sóc người bệnh, bạn có thể học những kỹ năng nhằm gia tăng khả năng đảm đương các hành vi ứng sử khó khăn của người bệnh và giúp cho việc chăm sóc bớt căng thẳng . SAU ĐÂY LÀ NHỮNG LỜI KHUYÊN ĐỂ TRỢ GIÚP VỚI: SỰ KÍCH ĐỘNG (AGITATION) •Hãy đơn giản hóa công việc của người thân yêu (làm công việc của họ bớt khó khăn đi). Hãy chia nhỏ như những công việc phức tạp thành nhiều bước thực hiện đơn giản. Hãy cho phép người thân yêu của bạn làm việc càng nhiều càng tốt theo khả năng của họ. •Hãy hạn chế số lượng các tình huống khó khăn mà người thân yêu của bạn phải đối mặt. Tắm rửa cách ngày thay vì hàng ngày. Hãy thiết lập lịch trình có nhiều hoạt động khó khăn ở một khoảng thời gian trong ngày khi người bệnh ít bị kích động. •Hãy cung cấp một môi trường an bình và thoải mái. Hãy gìn giữ những thói quen của người bệnh . •Hãy giảm thiểu tiếng ồn, sự hỗn loạn và số lượng người ở trong phòng. •Hãy gìn giữ phòng ốc đủ ánh sáng và ở nhiệt độ thoải mái. •Hãy để các vật dụng nguy hiểm ngoài tầm tay với. •Hãy sử dụng một bữa ăn nhẹ hoặc một hoạt động nào đó để phân tâm / để đánh lạc hướng khi bệnh nhân bị kích động. TẮM RỬA(BATHING) •Hãy trải thảm tắm không trơn trượt, thành vịn, dùng bồn tắm hoặc ghế ngồi tắm, và loại một vòi bông sen cầm tay. •Việc gội đầu nên thực hiện riêng biệt với việc tắm rửa hoặc sử dụng sà bông gội dầu loại khô. •Hãy phủ một chiếc khăn tắm lên người của người thân yêu khi tắm bằng bồn tắm hoặc tắm bằng vòi sen để che đậy những bộ phận "riêng tư" càng nhiều càng tốt. Chỉ tháo mở khăn phủ khi cần tắm rửa vùng đó trên thân thể, những phần khác còn lại thì vẫn được che đậy. •Hãy suy nghĩ về sở thích của người thân yêu. Họ thích tắm bằng bồn tắm hoặc vòi hoa sen? Lúc nào trong ngày? Nếu việc tắm rửa khó khăn, thì tắm rửa hai lần một tuần là đủ. •Hãy để các vật dùng việc tắm rửa sẵn sàng. Không để người thân yêu của bạn một mình trong phòng tắm. ĂN UỐNG (EATING) •Hãy nhắc nhở nhẹ nhàng người thân của bạn về việc ăn uống. Đưa cho họ cái ly / cái tách thay vì đặt lên bàn để khuyến khích họ uống. •Hãy sử dụng uống hút hay loại ly uống nước không bị đổ của trẻ con nếu người bệnh bị khó khăn trong việc cầm chiếc ly thủy tinh . •Việc ăn uống cùng chung những người khác có thể nhắc nhở người thân của bạn phải làm gì và làm thế nào để ăn uống. •Những loại thức ăn cầm tay (dùng tay bốc) thì dễ dàng ăn và khuyến khích sự độc lập. Các bữa ăn và đồ ăn nhẹ có thể được làm toàn bằng loại thức ăn cầm tay và gìn giữ ở nhiệt độ căn phòng. •Hãy để canh / soup trong 1 loại tách to (a mug). •Hãy cung cấp 5 bữa ăn nhỏ thay vì ba bữa lớn mỗi ngày. Cung cấp thường xuyên các phần ăn nho nhỏ hơn . •Hãy cung cấp các loại thực phẩm và thức uống mà người thân của bạn thích để khuyến khích việc ăn uống. SỰ MẤT KIỂM SOÁT (INCONTINENCE) •Hãy tôn trọng sự riêng tư và phẩm giá / nhân cách (dignity) của người thân yêu . •Hãy nhắc nhở hoặc hỗ trợ người thân yêu của bạn sử dụng phòng tắm mỗi hai giờ (nhắc nhở đi tiêu tiểu). Hãy nhận biết các tín hiệu phi ngôn ngữ như động tác kéo quần áo và kích động của người thân yêu.. •Cài đặt thêm thành vịn và nâng cao bệ ngồi của toitet •Hãy mua loại ghế toilet để cạnh giường (a bedside commode) tại cửa hàng cung cấp thiết bị y khoa. •Sử dụng các dấu hiệu để hướng dẫn đường đi đến phòng tắm. •Hãy sử dụng loại tã dành cho người lớn tuổi không còn có khả năng tự chủ về việc tiêu tiểu (incontinence pads) và những sản phẩm khác nếu cần thiết. •Hãy để cho người thân của bạn mặc vào dễ dàng cũng như cởi bỏ quần áo với dây thung đàn hồi hoặc loại miếng dán dính (Velcro closures) là loại miếng dán dính vào nhau thay vì khuy nút) •Hãy khuyến khích của người thân yêu uống từ 6 đến 8 ly nước mỗi ngày. Hạn chế uống vào buổi tối trước khi đi ngủ. Hạn chế uống cà phê, coca cola, trà và bia (beer) . •Hãy cố gắng cung cấp dinh dưỡng có nhiều chất sơ (fiber) cho người bị táo bón. HOANG TƯỞNG (PARANOIA) •Đừng tranh luận. Hãy bảo người thân yêu của bạn rằng bạn sẽ giúp họ tìm kiếm những gì bị mất . Hãy học hiểu những nơi ẩn náu / dấu diếm mà người bệnh yêu thích . Hãy gìn giữ các bộ phận của các đồ vật mà thường xuyên bị bỏ mất . Hãy phân tâm /phân tán người bệnh bằng một hoạt động nào đó . •Hãy giữ những người chăm sóc phù hợp với người thân yêu của bạn và giải thích cho người chăm sóc và thân nhân về những ứng sử của người bệnh là bình thường . •Hãy hồi đáp bằng động tác ôm ấp hoặc sự ve vuốt người bệnh. HÀNH ĐỘNG VÀ NÓI NĂNG LẬP ĐI LẬP LẠI (REPETITIVE SPEECH OR ACTION) •Hãy làm ngơ những hành vi lập đi lập lại này và sử dụng 1 bữa ăn nhẹ hay một hoạt động nào đó để chuyển hướng / đánh lạc hướng người bệnh. •Đừng thảo luận về các kế hoạch tương lai cho đến khi ngay trước khi sự kiện xảy ra. •Hãy giảm thiểu sự buồn bực vì mong đợi ai hay điều gì đó bằng cách viết giấy / đặt dấu hiệu trên bàn ăn như nói là "Ăn tối lúc 6:30" hoặc "Sue ở nhà lúc 5:00" MẤT NGỦ HOẶC CHỨNG CUỒNG LOẠN DỄ BỊ KÍCH ĐỘNG VỀ CHIỀU TỐI (SLEEPLESSNESS OR SUNDOWNING) •Hạn chế đồ ngọt và cà phê vào chiều tối. •Hoạch định nhiều hoạt động ban ngày hơn. Thể dục là tốt nhất , như đi bộ. •Không khuyến khích người bệnh ngủ trưa. •Lên kế hoạch hoạt động có tính cách trầm tĩnh và trật tự vào buổi chiều tối như một trò chơi các thẻ bài hoặc cùng nhau nghe nhạc. •Bặt sáng các ngọn đèn khi hoàng hôn . Kéo màn cửa để giảm thiểu bóng tối. •Hãy đặt những ngọn đèn mờ trong phòng ngủ, phòng tắm và lối đi. •Treo đồng hồ ở những nơi mà người thân yêu của bạn có thể nhìn thấy dễ dàng. •Thay đổi sự sắp xếp chỗ ngủ để cho người thân yêu của bạn ngủ nơi mà họ thấy thoải mái nhất •Khóa các cửa ra vào nhà và chận cầu thang bằng loại cửa chận cao . Lock doors and block off stairs with tall gates. Cất dấu đi những vật dụng nguy hiểm . •Cài đặt loại máy nhận tính hiệu về những di động tại cánh cửa để báo động cho bạn khi người thân của bạn đang đi lang thang nơi cửa •Hãy nói với bác sĩ để để được trợ giúp . Có thể là thuốc men có vấn đề nên gây khó khăn cho người thân của bạn ngủ. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giúp người bệnh thư giãn và ngủ . •Hãy yêu cầu bạn bè và thân nhân người bạn trợ giúp bạn chăm sóc người bệnh để bạn có thể ngủ. Hãy chợp mắt ngủ ngăn ngắn trong ngày, từ đó bạn cảm thấy được nghỉ ngơi. LANG THANG (WANDERING) •Hãy vận động vật lý / hoạt động về thể chất như đi bộ mỗi ngày. •Hãy cung cấp một nơi an toàn cho việc đi lang thang như hàng rào ở sân sau. •Hãy đặt một rào cản như một dấu hiệu dừng lại (stop sign), dấu hiệu không được đi vào, đồ đạc chận sau cửa hay treo trên cửa . •Hãy che đấu tay nắm cửa bằng cách quấn vải lên tay nắm cửa hay dùng loại miếng nhựa che để bảo đảm an toàn dành trẻ con ở tay nắm cửa . Hãy cài thêm hệ thống báo động để cảnh báo bạn là người thân yêu của bạn đang rời khỏi khu vực qui định . Hệ thống báo động của bạn có thể chỉ là một vài lon rỗng cột với nhau thành một chuỗi treo ở tay nắm cửa. •Hãy đặt một tấm thảm màu đen ở bên ngoài phía trước cửa. Điều này có thể làm trông giống như một hố để ngăn chặn người thân yêu của bạn đi ra khỏi cửa. • Hãy cất đi các vật thiết yếu như: túi xách, áo khoác của người thân yêu hoặc kính đeo. Người bệnh có thể bỏ đi mà không có các bật dụng này. •Hãy cho người thân yêu đeo tay hay đeo ngực hay may trên áo dấu hiệu / bảng ghi chú để giúp người khác nhận biết họ trong trường hợp họ bỏ nhà đi rồi đi lạc . Hãy có sẵn hình ảnh hiện tại của người bệnh trong trường hợp bạn cần phải báo cáo họ hoặc mất tích. Hãy suy xét việc đăng ký người thân yêu với chương trình đưa trở về an toàn của Hiệp hội Mất Trí Nhớ (the Alzheimer’s Association Safe Return program). •Hãy xem xét việc mua các thiết bị kỹ thuật điện tử có thể đeo như một chiếc đồng hồ hoặc đeo ở vành đai mà có thể sử dụng hệ thống định vị trí (GPS) để theo dõi vị trí của người. •Hãy kể cho láng giềng hàng xóm của bạn về hành vi đi lang thang của người thân yêu của bạn và cung cấp cho họ số điện thoại của bạn. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về hành vi của người thân yêu. Có thể là một vấn đề thuốc men nào đó đã gây ra hành vi gây phiền hà hành vi quấy rối. Hành vi / phương cách ứng sử là đầu mối những gì người thân yêu của bạn cảm nhận thấy. Hãy sáng tạo và linh hoạt như bạn đáp ứng những nhu cầu của người thân yêu. Lynn Ly (20/09/2012)