Cộng đồng người Việt tại Ukraina nói chung và cộng đồng người Việt tại Odessa nói riêng đang phải trải qua những thách thức cam go nhất.

Đó là hậu của cuộc khủng hoảng kinh tế, một trận khủng hoảng rất nặng nề ảnh hưởng trực tiếp đến cộng đồng người Việt chúng ta. Tình hình hộ chiếu và thẻ định cư của tất cả người Việt Nam tại các thành phố trên toàn lãnh thổ Ukraina như Kherson, Kharkov, Odessa, Kiev đều đang có vấn đề.

Riêng tại Odessa, 1200 hồ sơ và thẻ định cư nằm ở phòng cư trú đang bị viện kiểm soát thu giữ. Đối với khủng hoảng thì chúng ta chỉ còn biết chờ đợi thị trường và xử lý ngăn chặn các hệ lụy của khủng hoảng, đó là: vỡ nợ, xù nợ, lừa đảo trong cộng đồng, để rồi từ đó gây ra các tệ nạn xã hội khác, đây chính là một nguy cơ. Riêng về hộ chiếu và thẻ định cư có lẽ đến lúc chúng ta phải cùng nhau lên tiếng và phối hợp cùng đại sứ quán và các cơ quan chức năng giúp đỡ tạo điều kiện đúng pháp luật cho bà con ta yên ổn làm ăn sinh sống.

Về tình hình làm ăn của bà con ta hiện nay. Chợ thì ảm đạm, sức mua hàng hóa của thị trường không có, hải quan nhập khẩu thì quá cao, các chủ hàng buôn bán không có lãi, không dám đánh hàng. Tuy vậy nhiều người đã năng động đang tìm các cửa để đưa hàng từ Châu Âu vào Ukraina, cách này đang hiệu quả vì hàng hóa đã rẻ hơn một nửa so với giá hải quan. Nhưng làm như vậy không phải ai cũng làm được. Số đông bà con ta vẫn phải phụ thuộc vào hàng nhập khẩu bằng đường tàu biển lên giá cao. Chợ không còn sức cạnh tranh trong khu vực, chính vì vậy các xe chở khách hàng từ các thành phố khác họ đã không mặn mà với chợ Odessa và họ đã tự đi đến các chợ biên giới để lấy hàng cho rẻ hơn dẫn đến các chợ trong nội địa đã thưa người hơn những năm trước. Người Việt ta từ trước tới nay vẫn giữ lợi thế cần cù chịu khó, nhưng qui mô thì bao giờ cũng manh mún, nhỏ nhen và làm theo chủ nghĩa kinh nghiệm. Đây vừa là mặt mạnh và cũng là vừa là mặt yếu kém. Nếu chúng ta cứ áp dụng chủ nghĩa kinh nghiệm trong kinh doanh như vậy chắc chắn có nhiều người sẽ trắng tay vì thị trường luôn thay đổi, thị hiếu luôn thay đổi.
Ví dụ một thời người Việt bán túi chấm rất thịnh hành, rồi dép tông một thời là mốt, túi sách học sinh cũng vậy, nhưng 3 mặt hàng này thì bây giờ hoàn toàn không thể bán được. Túi chấm và dép tông đã “chết” hẳn, túi ba lô thì năm nay là năm cuối cùng rồi, tương tự vì học sinh bây giờ đi học các cháu chỉ càn một cái iPad hay tablet cầm tay không cần giấy bút gì nữa (!?), vây thì họ mua ba lô để làm gì? Kinh Doanh là như vậy, hàng không bán được, hải quan thì cao, người kinh doanh không có lãi, thì lấy tiền đâu họ thuê công với giá 3000, đến 4000 một tháng mà còn phải trả cả năm. Công chỗ cũng về đúng với nhu cầu thực của thị trường. Hơn nữa, một thực tế là nạn bị ăn cắp hàng tại chợ cây số 7 đang làm cho những doanh nhânở đây hoảng loạn. Một điều không thể hiểu, chính chủ hàng người thật, việc thật hôm nào bị quên " Thẻ " mở công thì không thẻ lấy được hàng, chưa động vào khóa thì công an, bảo vệ đã vây kín, ấy thế mà chúng ta vắng mặt lại bị mất hàng nửa công hàng, rồi mất cả công là chuyện binh thường. Đã mất bị thiệt thòi chẳng ai giúp đỡ, có kêu, có viết đơn, nhưng viết cho biết chứ chưa ai được giúp đỡ tìm lại hàng bao giờ. Nhưng có một điều không thể hiểu với người Việt Nam chúng ta, vừa mới ngày nào con chân đất, khổ cực nay có chút ít tiền bạc bà con mình đã nghĩ mình là ông chủ. Ai đó có yêu cầu đi khai báo cũng ngại, bảo viết đơn cũng sợ, muốn điều tra, muốn ngăn chặn thì phải làm đến cùng, thậm chí phải chịu mất thêm tiền vào làm đến cùng một lần nhưng hình như tâm lý của chúng ta đều không muốn. Mọi người cũng vẫn hiểu một lần bị mất cắp hàng bằng 10 năm buôn bán, nhưng có người không chịu chấp hành các chế độ đóng góp, hoặc thuê bảo vệ, mọi người cũng không muốn thuê vì phải trả tiền.

Về hộ chiếu và thẻ định cư, mặc dù chúng ta đang có vấn đề nhưng xét về mặt luật pháp hiện hành thì người Việt Nam ta vẫn có thể nhận thẻ định cư mới, hoặc trước kia có sai thì bây giờ cần được bổ sung và làm lại. Cơ sở sẽ được nhận thẻ định cư là những người lấy vợ hoặc lấy chồng tây, những người sinh con có quốc tịch Ukrana, những người đầu tư chính thức vào Ukraina từ 100 nghìn đô la trở lên đều có thể nhận thẻ định cư. Việc thẻ định cư chính quyền họ đã cấp cho chúng ta mà bây giờ họ cho là “hỏng” thì có 2 cách, một là bổ xung hồ sơ, 2 là làm lại mới, nhưng để làm được việc này không phải là dễ. Nếu để mạnh ai người đó “chạy”, thì chắc chắn sẽ phức tạp, mà khó làm được, ngoài ra sẽ còn gây ra những chuyện lừa đảo, sát phạt lẫn nhau, thậm chí tiếp tục sai lầm vẫn mất tiền mà không đúng. Chúng ta sẽ phải tìm cách làm cho đúng pháp luật, làm đúng một lần để sau không ai còn động đến nữa. Hơn lúc nào hết chúng ta cần một sự đoàn kết và điều quan trọng hơn là mỗi con người cần phải biết rằng mình là ai, đang sống ở đâu và làm gì?

Nguồn: Doanhnghiepodessa