Chuyện lạ mà có thật. Lần đầu tiên Trung Quốc điều tra một nghệ sĩ có tiếng tăm không những được trong nước mà còn được cả thế giới ngưỡng mộ vì bị nghi ngờ là vi phạm chính sách gia đình. Theo nhận xét của Le Figaro, dù ngày càng có nhiều tiếng nói phản đối chính sách « một con », nhưng việc công bố điều tra nghệ sĩ nổi tiếng này cho thấy rõ là trong trước mắt Bắc Kinh không muốn thay đổi chính sách độc đoán này.

Đạo diễn Trung Quốc Trương Nghệ Mưu, Liên hoan phim quốc tế Marrakesh lần thứ 12, 02/12/2012. REUTERS/Stringer/Files

Le Figaro cho biết báo chí Trung Quốc hôm qua, 09/05/2013, đồng loan tin đạo diễn tiếng tăm Trương Nghệ Mưu đang bị điều tra do bị nghi ngờ đã vi phạm luật « một con ». Theo tờ Nhân dân nhật báo, đạo diễn tầm cỡ quốc tế của bộ phim « Những người vợ và các nàng hầu » bị nghi ngờ có đến 7 đứa con với nhiều phụ nữ khác nhau.

Nguồn tin trên đã được chính quyền thành phố Vô Tích, tỉnh Giang Tô xác nhận. Đây cũng chính là quê hương của người vợ thứ hai của ông, cựu diễn viên Chen Ting. Le Figaro nhắc lại rằng ngôi sao điện ảnh nổi tiếng Củng Lợi cũng từng là bạn gái của ông trong suốt một thời gian khá dài.

Cũng theo tờ Nhân dân nhật báo, nếu như tội danh được xác định, Trương Nghệ Mưu có nguy cơ phải nộp phạt đến 160 triệu nhân dân tệ (tương đương với 20 triệu euro). Án phạt « bồi thường xã hội » này trên thực tế được tính theo mức thu nhập của người vi phạm.

Le Figaro nhận thấy rằng việc tuyên bố công khai mở điều tra một nghệ sĩ nổi tiếng, không những trong nước mà trên cả thế giới, rõ ràng gây bất ngờ. Từ nhiều năm gần đây, Trương Nghệ Mưu được chính quyền Bắc Kinh xem gần như là « nhà điện ảnh chính thức ». Chính ông là người đã chỉ huy lễ khai mạc Thế vận hội Olympic 2008.

Nhất bên trọng, nhất bên khinh

Thế nhưng, Le Figaro đặt câu hỏi, tại sao bây giờ chính quyền mới cho điều tra chính thức về vụ việc ? Từ nhiều ngày nay, trên các trang mạng xã hội xuất hiện nhiều lời đồn đoán cho là vị đạo diễn này, năm nay đã 61 tuổi có rất nhiều con. Tuy nhiên, chính kiểu quản lý « nhất bên trọng, nhất bên khinh » trong chính sách gia đình của chính phủ đã khiến cho người dân bực tức. Một mặt, nhà nước chèn ép người dân thấp cổ bé họng. Mặt khác, chính phủ lại làm ngơ để những kẻ có thế lực lợi dụng các đặc quyền đặc lợi thái quá.

Nhất là, những tháng gần đây, các trang mạng xã hội loan nhiều tin sốt dẻo về nhiều thảm kịch phụ nữ bị các vị quan chức trong cơ quan Kế hoạch hóa gia đình cưỡng bức phá thai bất chấp việc gây tổn hại sức khỏe của họ.

Cũng như chuyện nhiều gia đình bị tán gia bại sản do phải trả án phạt quá nặng. Trong khi đó, tiền nộp lại rơi vào túi của những viên công chức tham nhũng. Trên trang mạng xã hội Vi bác, mạng Twitter của Trung Quốc, nhiều lời bình phẩm rất cay độc, cho rằng chính sách kế hoạch hóa gia đình đó « chỉ truy bức người nghèo ».

Nói tóm lại, dưới sức ép của công chúng, nhất là của cư dân mạng, đảng Cộng sản Trung Quốc buộc phải hành động. Cuối cùng, tờ báo lưu ý đối với nhiều quan chức cao cấp, trong trước mắt, không có chuyện thay đổi chính sách hiện có, vì như vậy sẽ tránh được có thêm 400 triệu trẻ được sinh ra.


Minh Anh, rfi