Truyền hình Nga hôm thứ Sáu loan tin hai anh em người Chechnya là nghi can trong vụ đánh bom khủng bố. Tuy nhiên đối với người Nga thì có một diễn biến mới: Vụ đánh bom tại Boston.

Trong những năm gần đây, người Chechnya bị truy tố trong các vụ đánh bom tại xe điện ngầm Moscow, một phi trường Moscow và một xe lửa từ Moscow. Tuy nhiên lần này các phóng viên Nga đưa ra những tin tức chi tiết về tiểu sử của hai thanh niên Chechnya, Tamerlan và Dzhokhar Tsarnaev, nghi can trong các vụ tấn công tại Mỹ.

Ảnh hai nghi can được FBI công bố trên trang web chính thức. REUTERS/FBI/Handout

Tại Dagestan, một nước cộng hòa có truyền thống Hồi giáo, giáp ranh với Chechnya, hiệu trưởng Temirmagomed Davudov nói gia đình Tsarnaev từ nước Cộng hòa Kyrgyztan vùng Trung Á đến Dagestan vào năm 2001. Trong Thế chiến Thứ hai, Stalin trục xuất hầu hết người dân Chechnya đến Trung Á.
Ông Davudov nói với các phóng viên là hai anh em và hai chị em của họ theo học trường của ông trong một năm, vào năm 2001, tại Makhachkala, thủ đô của Dagestan. Sau đó gia đình này di cư — dường như đầu tiên sang Thổ Nhĩ Kỳ và sau đó đến Mỹ.

Đời sống riêng rẽ

Ông Oliver Bullough, biên tập viên về Caucasus của Viện Phúc trình Chiến tranh và Hòa bình ở London, nói những nhóm người tị nạn Chechnya thường sống cô lập, giữ truyền thống của họ.
“Tôi biết những người Chechnya ở Thổ Nhĩ Kỳ — Tôi đã có mặt tại một vài trại tị nạn của họ. Họ sống một đời sống hoàn toàn biệt lập, do chính người dân của họ cai trị. Không có sự liên hệ đến xã hội Thổ Nhĩ Kỳ rộng lớn.”
Khi gia đình Tsarnaev rời Caucasus vào năm 2002, Chechnya đang ở giữa cuộc chiến tranh ly khai lần thứ hai trong một thập niên.
Các giới chức Chechnya hôm thứ Sáu nói với các phóng viên là không có chứng cứ gia đình này sống tại Chechnya.

Video những người tham dự thánh chiến

Ông Andrei Soldatov, một chuyên gia về an ninh tại Moscow nói ông ngạc nhiên về việc các giới chức an ninh Mỹ không thấy được nhạc và video thánh chiến được người anh Tamerlan Tsarnaev đưa lên YouTube trong năm qua.
Ông Soldatov nói ca sĩ Chechnya được Tsarnaev đưa lên YouTube là người “Hoàn toàn cực đoan. Các bài ca của ông này hầu hết đề cập đến thánh chiến. Loại hình ảnh thứ hai được đưa lên là những hoạt động được tiến hành tại Dagestan.”
Những lời bình luận giận dữ được đưa lên trang mạng xã hội Nga Vkontakte là của Dzhokhar Tsarnaev ở Boston. Anh này liệt kê ngôn ngữ của anh là tiếng Anh, tiếng Nga và tiếng Chechen và quan tâm chính của anh là “Chechnya và tất cả những gì có liên hệ đến nước Cộng hòa Chechnya.”
Ông Bullough, thường xuyên đến Chechnya cho biết căng thẳng chính tại Chechnya là với Nga chứ không phải với Hoa Kỳ.

Ghét bỏ, không phải cực đoan

Ông Bullough nói: “Tôi không nghĩ có cảm giác bên trong chống phương Tây trong xã hội Chechnya. Tôi muốn nói đây là vấn đề của hai người trẻ và những vấn đề cá nhân của họ hơn là về điều gì đó đã ăn sâu vào xã hội.”
Hôm thứ Sáu, nhà lãnh đạo Chechnya Ramzan Kadyrov giận dữ bác bỏ bất cứ sự liên hệ nào giữa nước cộng hòa của ông và anh em Tsarnaev.
Ông tuyên bố trên mạng Instagram: “Bất cứ âm mưu nào so sánh sự tương đồng giữa Chechnya và anh em Tsarnaev, nếu những người này có tội, là vô ích. Hai anh em này trưởng thành tại Mỹ và quan điểm, niềm tin của họ được thành hình tại đây. Nguồn gốc của tội ác nên được tìm tại Mỹ.”
Tại Chechnya, ông Kadyrov áp đặt sự cai trị bảo thủ căn cứ trên luật Hồi giáo sharia. Thỉnh thoảng ông đổ lỗi cho Israel và Hoa Kỳ về những nổi dậy đang diễn ra trong vùng.


James Brooke - VOA