Như các bạn thấy, nền kinh tế hiện nay làm ăn không dễ. Bạn phải đổ mồ hôi, sôi nước mắt mới làm ra được lợi nhuận. Bạn phải quản trị sản xuất tốt, phải t́m kiếm khách hàng, thỏa măn nhu cầu của họ th́ may ra mới có đồng lời.
Trong nền kinh tế thị trường, ngân hàng cũng vậy. Đầu vào của ngân hàng là vay tiền nhàn rỗi trong dân, đầu ra là cho khách hàng có khả năng làm ăn hiệu quả vay. Vai tṛ của ngân hàng trong nền kinh tế quan trọng như một quả tim trong cơ thể. Nó làm nhiệm vụ hút máu và bơm máu đi nuôi cơ thể. Nếu các khách hàng vay tiền ngân hàng làm ăn hiệu quả th́ đồng tiền sẽ giữ giá, nếu khách hàng làm ăn không hiệu quả th́ ngân hàng sẽ mất vốn. Nếu khách hàng là các doanh nghiệp nhà nước như Vinashine, vinaline,… làm mất vốn lớn nhưng được chính phủ cứu trợ bằng cách bơm tiền cứu thanh khoản th́ đồng tiền đó không có giá trị vật chất trong xă hội nên gây ra lạm phát. Khi lạm phát th́ lăi suất huy động tiền phải cao, v́ nếu thấp hơn mức lạm phát th́ người dân không gửi tiền. Khi huy động cao th́ tất yếu cho vay ra lăi suất phải cao.
Lăi suất cao sẽ làm cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) - doanh nghiệp tư nhân - phá sản, đóng cửa. Nhiều doanh nghiệp đóng cửa th́ nhu cầu vay vốn sụp giảm. Khi không có khách hàng vay vốn th́ dẫn đến vốn sẽ ế và tồn đọng trong ngân hàng. Lúc này buộc ngân hàng phải hạ lăi suất huy động và cho vay ra với mức lăi suất thấp. Đó là qui luật kinh tế thị trường chi phối ngân hàng và doanh nghiệp. Lẽ ra sau khi huy động lăi suất thấp, cho vay ra lăi suất thấp, các ngân hàng phải t́m các DNVVN có khả năng làm ăn tốt cho vay để vực lại nền kinh tế. Tuy nhiên, ngân hàng đă không làm như vậy mà dồn ḍng máu quí giá này cho chính phủ vay bằng cách mua trái phiếu chính phủ.
Với lăi suất huy động 7,5%/năm, mua trái phiếu chính phủ lăi suất 9.7%, các ngân hàng chỉ việc ngồi rung đùi hưởng lăi. Phần lăi suất này do toàn dân gánh chịu qua đóng thuế.
Kinh nghiệm và lư thuyết cho thấy một điều là tiêu tiền của người khác (TS Alan nói nhiều về cách thức tiêu tiền OPM) luôn lăng phí và kèm theo nhiều hệ lụy xấu như tham nhũng, móc ngoặc, lợi ích nhóm-những cái này là tất yếu không thể tránh được trừ khi loài người tất cả là thánh thần.
Khi có tiền từ bán trái phiếu, chính phủ sẽ bơm tiền huy động được qua các dự án trời ơi như câu chuyện chi 49 tỷ để đi tháo dỡ 17km giải phân cách, hay xây những cây cầu ngh́n tỷ vẽ rắn thêm chân, tính hữu dụng không cao. Nhiều dự án chi ngh́n tỷ nhưng thực làm vài trăm tỷ, c̣n lại là ăn chia nhau từ trên xuống dưới. Rất nhiều dự án trăm tỷ, ngh́n tỷ xây xong bỏ hoang hay xuống cấp mà báo chí đưa tin là hệ quả tất yếu từ kiểu tiêu tiền này.
Các ông chủ ngân hàng thừa biết là chỉ có tư nhân mới làm ra giá trị để giữ giá đồng tiền, c̣n nhà nước chi tiêu vô tội vạ sau đó không thu hồi được vốn nên buộc phải in tiền ra trả. Đồng tiền nhận lại là những đồng tiền "ma" bị lạm phát bào ṃn đáng kể. Giới ngân hàng biết nhưng họ vẫn làm v́ khỏe khoắn, nằm ngủ hưởng lợi. Không loại trừ khả năng họ phải làm v́ đó là nhiệm vụ. Hiện này thị phần ngân hàng quốc doanh rất lớn trong giới ngân hàng. Lănh đạo ngân hàng quốc doanh th́ tất yếu phải nghe lệnh chính phủ.
Chúng ta biết, trái phiếu chính phủ là một tên gọi khác của từ công trái. Công trái chính phủ là nỗi ám ảnh khủng khiếp của người dân v́ tính mất giá của nó (tôi gọi đây là sự lừa đảo). V́ mất giá quá nhanh nên hiện nay người dân đă có kinh nghiệm xương máu là không mua công trái nữa. Nhiều lần chính phủ phát hành công trái (trái phiếu chính phủ) đă bị ế trầm trọng- không một người dân nào c̣n tỉnh táo mà bỏ tiền mua nó.
Tuy nhiên chính phủ đă có cách khác để có thể bán được công trái. Chính phủ dùng ngân hàng như một b́nh phong. Hiện nay giới ngân hàng không làm tṛn nhiệm vụ một quả tim bơm tín dụng cho nền kinh tế mà có xu hướng làm đại lư thu gom tiền dân rồi mua công trái chính phủ.
Với qui tŕnh làm ăn này, ngân hàng vừa nhàn hạ, vừa có lợi nhuận cao trong khi dân là người thiệt đủ đường - vừa mất vốn do lạm phát, vừa oằn lưng đóng thuế để gánh lăi suất trái phiếu chính phủ.
Có thể gọi đây là một nghệ thuật người bóc lột người đỉnh cao.
Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của tác giả.
Nguyễn Văn Thạnh
Nguồn: danluan