Cali Today News - Thứ sáu 29/3 có thể là một ngày bình thường, trôi qua lặng lẽ, nhưng trong ký ức của nhiều cựu quân nhân Hoa Kỳ, cũng ngày 29/3 cách đây đúng 40 năm về trước, họ đã nói lời vĩnh biệt Việt Nam.
Ngày 29/3/ 1973, những đơn vị quân đội chiến đấu sau cùng của người Mỹ rút khỏi VN. Dù có phản đối chiến tranh VN kịch liệt như ông Ngoại Trưởng John Kerry, hay phải sống qua những ngày đao binh đến phút cuối, thì đây cũng là ngày đặc biệt đối với người Mỹ.
Đài Tưởng niệm Chiến tranh Việt Nam tại Thủ đô Washington. Photo courtesy: AFP
Hơn hai năm sau Saigon mới thật sự gục ngã. Ngày 30 tháng 4 năm 1975 được nhiều người Mỹ (ở Mỹ) xem như “chiến tranh VN đã kết thúc”, nhưng thật ra đối với nhiều cựu quân nhân Mỹ (ở VN), cuộc chiến ‘kỳ lạ’ này đã kết thúc vào ngày 29 tháng 3 năm 1973 rồi.
Người miền nam VN nhìn “Mỹ ra đi mà lo lắng cho tương lai”, quân đội Bắc Việt vỗ tay reo hò, còn “các đương sự” thì lên máy bay với bài ca “ngày trở về, tuy anh… không bước lê”, nhưng rất sầu buồn cho thái độ đón tiếp của cả một dân tộc đã quay lưng.
Nhưng lúc đó, chuyện đi lính ở Mỹ là tình nguyện, chứ không “nghĩa vụ quân sự” như bây giờ. Dân Mỹ có thể không hào hứng đón đoàn quân ‘không thắng không thua’ trở về, nhưng vẫn kính trọng lính tráng như thường.
Cựu binh Jan Srugg, phục vụ 2 năm 1969 và 1970 ở VN, cho là “tượng đài National Vietnam Veterans Memorial là “sự ngã mũ trước vong linh các chiến sĩ, chứ không nhằm vinh danh chiến tranh”. Giờ đây ông cũng muốn các binh sĩ Mỹ hy sinh ở Iraq và Afghanistan không bị lãng quên.
Có lẽ nhận xét ngắn gọn của cựu binh Wayne Reynolds, 66 tuổi, hai năm phục vụ ngành quân y Mỹ 1968 và 1969 ở VN, là đáng để ý nhất. Ông ngậm ngùi: “Trong tuần này tôi có nhiều ác mộng. Có gì đâu, tôi đã thấy quá nhiều người chết”
40 năm về trước, không ít chàng trai sương gió Hoa Kỳ đã cúi đầu lặng lẽ “Saigon ơi, tôi đã mất người trong cuộc đời..”
Trường Giang (nguồn AP)