Không hiểu vì sao mọi người có vẻ bi quan về tương lai Việt Nam thế nhỉ? Đến mức một người bạn của tôi, rất giỏi, tây học xịn, tiền tài, danh vọng sáng láng thế mà vẫn than thở thế này về thời cuộc “cái nước này đúng là giờ bị phá nát như tương bần, từ quan cho tới dân, tất cả đều sống vì lợi, dẫm lên nhau mà sống, haizz.”

Thực sự thì tôi thấy khi mọi người, từ quan đến dân đều bắt đầu sống vì lợi thì đó là một bước tiến rất lớn của xã hội Việt Nam thoát thai khỏi chế độ dựa trên chủ nghĩa tập thể, nơi mọi người vẫn bị dụ dỗ bởi những câu “vì nước quên thân vì dân phục vụ” hay câu của một Tổng thống Mỹ mị dân thời chiến tranh lạnh “Đừng hỏi tổ quốc đã làm gì cho ta, mà cần hỏi ta đã làm gì cho tổ quốc hôm nay”.

Dân sống vì lợi. Đúng là còn nhiều người dẫm lên người khác để sống nhưng càng ngày thì điều đó càng trở lên không dễ dàng vì dân càng ngày càng khôn. Người ta nhận ra được rằng họ đang bị một số khác dẫm lên đầu để sống. Đó là điều thúc ép các cá nhân phải tạo ra luật chơi mới. Thực tế của Việt Nam cả thập kỷ qua thể hiện khá rõ điều này. Người dân có ý thức hơn về pháp luật, và đòi hỏi các bộ luật phải được điều chỉnh để công bằng hơn.

Sự xuất hiện các nhóm lợi ích ngày càng công khai cho thấy dân sẵn sàng liên kết với nhau để đấu tranh cho quyền lợi của mình. Đây là một bước quan trọng dẫn đến đòi hỏi phải có luật chơi mới, công bằng hơn và được thực thi một cách khách quan hơn.

Quan sống vì lợi là một nét tích cực của xã hội hiện đại. Quan nói chung không còn nói những lời nói sáo rỗng trong đời thường nữa. Họ chỉ nói sáo rỗng giữa các quan với nhau thôi. Khi quan bắt đầu làm quan vì lợi thì xu hướng hình thành phe nhóm giữa các quan sẽ ngày càng công khai. Các luật chơi giữa các quan cũng dần dần được định hình. Những đòi hỏi về quyền lực của quốc hội, của chủ tích nước, minh định quyền lực của đảng v.v. ngày càng được đưa ra công khai.

Khi đa số người dân và quan sống vì lợi, thì đó là thời điểm mà ý thức của người dân Việt Nam về cá nhân, về quyền lợi đáng được hưởng, về lãnh địa trách nhiệm và quyền lợi của người khác đã bắt đầu trưởng thành. Đó là thời điểm mà nhu cầu về pháp luật đủ lớn để tạo ra những biến chuyển xã hội chuyển sang một xã hội pháp trị. Mọi người sẽ nhận ra rằng nếu như không có luật chơi rõ ràng và minh bạch thì rốt cuộc chỉ là thằng này thịt thằng khác, vào lúc này hay lúc khác. Đó là một cuộc sống mà không ai mong muốn.

Đó là lý do vì sao tôi không bi quan về xã hội hiện tại. Tôi tin rằng sẽ có những chuyển biến lớn trong thời gian tới, theo hướng cởi mở hơn, dựa trên những luật chơi rõ ràng và công bằng hơn.

Dân Luận