Căng thẳng Trung - Nhật liên quan đến tranh chấp chủ quyền quần đảo Điếu Ngư/Senkaku đang leo thang đỉnh điểm, có nguy cơ bùng nổ thành chiến tranh bất cứ lúc nào, trùng với dịp kỷ niệm 81 năm ngày Nhật Bản xâm lược Mãn Châu - 18/9/1931.

Dường như, những vết thương từ trong quá khứ vẫn còn ám ảnh, khiến người Trung Quốc không ngại phản ứng quá khích với láng giềng.


Trong những năm 1930, với sự bùng nổ dân số mạnh mẽ, Nhật Bản trở thành quốc gia đất chật người đông. Trong khi đó, cuộc Đại suy thoái năm 1929 giáng một đòn nặng nề vào nền kinh tế Nhật Bản khiến nước này lâm vào tình cảnh sa sút nghiêm trọng. Chính phủ dân sự tỏ ra bất lực để giải quyết các khó khăn trong nước khiến lòng người hoang mang. Giữa bối cảnh này, giới quân sự Nhật Bản phát động các cuộc chiến tranh xâm lược nhằm thôn tính các thuộc địa mới ở nước ngoài để mở rộng thị trường và phát triển nền công nghiệp. Lời kêu gọi ấy được nhiều người Nhật ủng hộ.

Mãn Châu, vùng đất rộng lớn với diện tích là 200.000 km2 và có nguồn tài nguyên lâm nghiệp, khoáng sản vô cùng phong phú cũng như đất canh tác nông nghiệp màu mỡ là một mục tiêu nằm trong tầm ngắm của giới quân sự Nhật Bản. Họ bắt đầu đi những bước đầu tiên để hiện thực hóa tham vọng xâm lược và sát nhập Mãn Châu vào lãnh thổ Nhật Bản.

Năm 1931, Nhật Bản rót những khoản tiền kếch xù vào nền kinh tế Mãn Châu nhằm kiểm soát Công ty Đường sắt Nam Mãn Châu. Đồng thời để bảo vệ các lợi ích trong khu vực, họ triển khai một đơn vị quân đội tinh nhuệ ở Nam Mãn Châu.

Khuya ngày 18/9/1931, một tổ lính Nhật Bản âm thầm xâm nhập làng Liutiaohu, nằm ở vùng ngoại ô phía Bắc của thành phố Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc. và cài chất nổ vào đoạn đường sắt Nam Mãn Châu đi qua ngôi làng này.

Khoảng 20 phút sau, chuyến tàu đầu tiên chạy qua đoạn đường sắt bị gài mìn thuộc địa phận làng Liutiaohu nổ tung. Tổ lính Nhật sau đó nhanh chóng đặt xác của vài binh sĩ Trung Quốc lên trên đường ray, cố tình giá họa cho họ phá hoại tuyến đường sắt Nam Mãn Châu.

Có cớ này, quân đội Nhật Bản bắt đầu xâm lược Mãn Châu. Dưới sự chống cự yếu ớt, tháng 2/1932, người Nhật chinh phục toàn bộ Mãn Châu. Hàng ngàn binh sĩ và thường dân Trung Quốc bị giết. Nhật tuyên bố cuộc xâm lược của họ là sự giải phóng Mãn Châu khỏi người Trung Quốc.

Sau đó, họ dựng lên một chính quyền bù nhìn gọi là Mãn Châu quốc và đưa cựu Hoàng đế Trung Quốc là Phổ Nghi làm Quốc trưởng năm 1932. Hai năm sau đó, Phổ Nghi được tôn làm Hoàng đế Mãn Châu quốc với niên hiệu Khang Đức. Bằng cách này Nhật Bản chính thức tách Mãn Châu quốc ra khỏi Trung Quốc trong suốt thập niên 1930. Ngày 18/9 trở thành một ngày đau buồn trong ký ức của người Trung Quốc.

Nhưng nỗi đau chỉ góp phần củng cố quyết tâm bảo vệ chủ quyền và toàn vệ lãnh thổ của người dân Trung Quốc. Sau 14 năm trường kỳ kháng chiến, Trung Quốc buộc những kẻ xâm lược Nhật Bản phải đầu hàng vô điều kiện.


Phương Đăng
Theo Infonet