- Xin hỏi bác sĩ thời gian gần đây thỉnh thoảng tôi đi đại tiện thấy có nhiều máu. Tôi rất sợ không biết có phải là hiện tượng chảy máu dạ dày không? Xin bác sĩ tư vấn giúp. Cảm ơn bác sĩ. (Nguyễn Văn Hưng, tuổi, Dai Thinh, Mê Linh, Hà Nội)
- BS Vũ: Triệu chứng có máu trong phân thường xuyên có thể biểu hiện nhiều bệnh lý với mức độ nặng nhẹ khác nhau: viêm loét tiêu hóa, trĩ, bướu, ung thư... Bạn nên khám chuyên khoa để được chẩn đoán và xử trí thích hợp.

Bác sĩ Tâm khuyên hạn chế thức ăn ngọt, tăng cường thực phẩm có chất xơ để tránh khả năng gan nhiễm mỡ. Ảnh: Thiên Chương

- Hiện tượng đau bụng và phân sống có thể là nguyên nhân của các bệnh lý nào? Nếu đi khám thì nên đi khám tại chuyên khoa nào của bệnh viện? (Nữ, 30 tuổi, Hà Nội)
- BS Lưu Ngân Tâm: Có nhiều bệnh lý gây ra tình trạng đau bụng và tiêu phân sống như: bệnh lý tại tuyến tuỵ như: viêm tụy mãn, suy tụy mãn hoặc nhiều bệnh lý tại đường ruột như: viêm ruột hoặc tình trạng dị ứng thức ăn... Trong trường hợp này, bạn nên đi khám ở bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị.
- Được biết con người sẽ dễ mắc bệnh ung thư vào thời kỳ trung niên. Gần đây tôi thường hay bị đau bụng và đầy hơi sau khi ăn no, nhưng triệu chứng xuất đau chỉ xuất hiện khi thức ăn hầu như đã tiêu hóa. Khám bác sĩ thì được biết bao tử mẫn cảm với thực phẩm gây kích thích như cafe, ớt, đồ chua. Đó có phải là triệu chứng ban đầu của ung thư hay không? Cảm ơn bác sĩ. Tang Tien Trung, 40 tuổi, E 5D/3 Phong Phu Binh Chanh, HCM).
- BS Vũ: Chào bạn, người ta chưa thấy có mối liên quan rõ rệt giữa tự mẫn cảm với thực phẩm gây kích thích và bệnh ung thư. Tuy nhiên, bạn cũng cần theo dõi thường xuyên tình trạng sức khỏe của mình vì tuổi tác là yếu tố nguy cơ dễ mắc ung thư như bạn đã biết.
- Tôi 24 tuổi, có tiền sử bị viêm phế quản đã 15 năm nay. Năm nào cũng vậy cứ thời tiết chuyển mùa là tôi ho và khó thở, viêm phế quản và thậm chí là viêm phổi. Ban đầu tôi dùng kháng sinh, song mấy năm trở lại đây, nhận thấy, kháng sinh ảnh hưởng nặng tới hệ tiêu hóa của mình, nên tôi chuyển qua dùng Đông y. Tôi muốn hỏi liệu tôi có nguy cơ bị mắc ung thư phổi không? Và có phương pháp nào giúp tôi không bị ho trong thời đoạn chuyển mùa không? Tôi chân thành cảm ơn báo VnExpress và bác sĩ. (Nguyễn Phương Thảo, Hà Nội)
- BS Vũ: Chào bạn, tình trạng viêm nhiễm mạn tính ở phổi có thể là yếu tố nguy cơ mắc ung thư phổi. Cách giải quyết triệu chứng ho khi chuyển mùa phải tùy theo cơ chế bệnh sinh. Nếu do nguyên nhân dị ứng (thời tiết, phấn hoa...) thì phải tránh tiếp xúc, thay đổi chỗ ở...
- Xin chào Tiến sĩ Vũ Văn Vũ. Chú ruột chồng tôi bị ung thư dạ dày, mẹ chồng bị ung thư lưỡi. Chồng tôi bị chức năng gan cao, mỡ trong máu, viêm dạ dày khá nặng (trong khi vẫn hút thuốc lá). Cho tôi hỏi bệnh ung thư có di truyền cho thế hệ sau không? Và việc hút thuốc lá có làm phát triển bệnh nhanh dẫn đến ung thư không? Những thức ăn hay thói quen cần phải kiêng cho bệnh này là gì. Xin chân thành cảm ơn Tiến sĩ Vũ. (Linda Dang, 29 tuổi, Giang Văn Minh - Hà Nội)
- BS Vũ: Một số bệnh ung thư mang tính gia đình và có thể di truyền. Tuy nhiên, tỷ lệ di truyền chỉ chiếm 5-7% nguyên nhân gây bệnh ung thư. Các bệnh ung thư bao tử có thể liên quan đến yếu tố gia đình (ví dụ như gia đình Napoleon), ung thư lưỡi không liên quan đến gia đình. Việc hút thuốc lá rất có hại cho sức khỏe nói chung và bệnh ung thư. Chế độ ăn uống và nếp sống là một phương thức hữu hiệu để trị bệnh ung thư: siêng năng vận động, tránh béo phì, khẩu phần ăn uống thích hợp (giảm đạm, mỡ động vật, nhiều rau xanh, trái cây tươi...)
- Tôi 32 tuổi, bị bệnh gan nhiễm mỡ từ lúc 28 tuổi nhưng đi khám bác sĩ không cho thuốc, bảo cữ ăn mỡ trứng và tập thể dục, tôi đã làm theo nhưng hiện tại vẫn còn gan nhiễm mỡ. Xin hỏi bác sĩ như vậy có nguy hiểm không và phải làm sao cho khỏi bệnh (Trương Hoài Ân, 32 tuổi, Ba Tháng Hai, Quận 10, TP HCM)
- BS Lưu Ngân Tâm: Gan nhiễm mỡ lâu ngày sẽ dẫn đến tình trạng viêm gan, xơ gan và cũng có thể gây ung thư gan.
Chế độ dinh dưỡng cho trường hợp của bạn không chỉ cần kiêng mỡ, trứng mà bạn cần lưu ý thêm những vấn đề như sau:
1. Giảm cân nếu bạn bị thừa cân hay béo phì bằng cách giảm lượng thức ăn hàng ngày, tập thể dục đều đặn (ít nhất 3 lần trong tuần, mỗi lần ít nhất 45 phút). Đặc biệt, nếu bạn bị béo phì nặng thì phải dùng thuốc điều trị béo phì nhưng cần có chỉ định của bác sĩ.
2. Hạn chế các thức ăn ngọt (chè, trái cây ngọt, bánh kẹo...).
3. Tăng cường ăn nhiều thực phẩm chứa chất xơ như: trái cây (tránh trái cây ngọt), rau, củ.
4. Trong trường hợp bạn đã áp dụng chế độ dinh dưỡng này trong một thời gian dài mà vẫn còn tình trạng gan nhiễm mỡ, thậm chí nặng hơn thì bạn nên đến bệnh để được khám và điều trị.

Theo hai bác sĩ, tuy phổi, gan, dạ dày là 3 bệnh ung thư thường gặp nhất ở Việt Nam hiện nay (ước tính chiếm 25-30% các bệnh ung thư), dấu hiệu ban đầu mơ hồ, chẩn đoán sớm khó, hiệu quả điều trị còn hạn chế; nhưng có thể phòng tránh được. Ảnh: T.C.

- Chào bác sĩ, hiện tại tôi đã qua giai đoạn hóa trị và đang ở thời kỳ phục hồi. Trước đây tôi đã dùng prosure, bạn tôi khuyên tôi nên tiếp tục sử dụng sản phẩm này trong cả thời gian phục hồi? Vậy tôi có nên dùng hay không? (Phạm Văn Vân, 39 tuổi, Cửa Lò, Nghệ An)
- BS Vũ: Prosure là sản phẩm dinh dưỡng bổ sung rất tốt với năng lượng cao, thành phần dinh dưỡng tối ưu giúp duy trì và phục hồi sức khỏe. Do vậy, nếu có điều kiện bạn nên tiếp tục sử dụng chế phẩm này theo tỷ lệ thích hợp để bổ sung cho chế độ ăn thường ngày.
- Chồng tôi bị viêm gan B, được kê đơn uống thuốc Baraclude 30 viên/lọ. Bác sĩ điều trị thì nói rằng có thể uống bia rượu không cần phải kiêng, trong khi tôi đọc sách báo hay tham khảo ý kiến của nhiều người cũng nói phải kiêng bia rượu, vậy tại sao bác sĩ của chồng tôi lại nói thế? Viêm gan B tôi biết là không thể điều trị hết, nhưng khi số lượng virus giảm đến mức nào đó thì có thể tiêm vaccine được không? Viêm gan B như chồng tôi có thể biến thể sang ung thư gan không? (Xuân Hà, 33 tuổi, Quảng Ninh)
- BS Vũ: Bia rượu là các thức uống có thành phần hóa học độc cho cơ thể cần phải chuyển hóa và giải trừ qua gan. Do vậy, với số lượng nhiều, gan có thể bị hại (viêm gan do rượu). Người bị bệnh viêm gan tốt nhất hạn chế đến mức tối đa việc thêm các chất độc vào cơ thể, trong đó có rượu bia. Khi đã nhiễm viêm gan B thì việc tiêm vacxin thường là không cần thiết. Tuy nhiên, bác sĩ có thể chỉ định trong một vài tình huống đặc biệt nào đó. Nói chung, những người mắc viêm gan siêu vi B có tỷ lệ 10% chuyển thành xơ gan và 1% hóa ung thư gan.
- Chào BS. Cháu bị viêm dạ dày khoảng 5 năm nay, 8 tháng trước cháu đi khám ở BV có nội soi và BS bảo chuyển sản niêm mạc dạ dày thực quản (không HP) + GERD, sau đó cho Nexium về uống trong 4 tháng. 4 tháng sau nội soi lại thì hết chuyển sản nhưng triệu chứng vẫn còn và vẫn duy trì Nexium(nếu bổ sung primperan thì đỡ hơn). Và mỗi lần bị thì cơ thể cảm thấy rất yếu. Xin bác sĩ cho hỏi những triệu chứng đó có phải của ung thư hay không? Và hướng điều trị luyện tập thế nào? Cám ơn bác sĩ. (Hdh, 24 tuổi, Uk)
- BS Vũ: Hội chứng GERD (trào ngược bao tử thực quản) là yếu tố nguy cơ cao mắc ung thư đoạn cuối thực quản và tâm vị. Bạn cần thường xuyên thăm khám chuyên khoa để được phát hiện và xử trí thích hợp.
- Những dấu hiệu ban đầu của bệnh ung thư phổi và ung thư dạ dày (Nguyễn Bắc Việt, 54 tuổi, Phòng TC-KH huyện Hải Hậu, Nam Định)
- BS Vũ: Nói chung, các bệnh ung thư biểu hiện ban đầu rất thầm lặng, không có triệu chứng gì đặc hiệu. Người ta thường phát hiện sớm bệnh ung thư thông qua các biện pháp tầm soát và phát hiện sớm cho cộng đồng, đặc biệt là các nhóm nguy cơ cao. Đối với ung thư phổi, triệu chứng ban đầu rất mơ hồ: ho, đau ngực, mệt mỏi, sụt cân... Người ta thường phát hiện bằng cách chụp X quang ngực hoặc CT định kỳ cho những đối tượng hút thuốc lá nhiều tuy chưa xác minh được hiệu quả. Vấn đề chính vẫn là phòng ngừa ung thư phổi bằng cách phòng chống tác hại thuốc lá (chống hút thuốc chủ động và thụ động).
Ung thư gan thường xuất hiện trên nhóm bệnh nhân viêm gan. Việc tầm soát phát hiện sớm được thông qua việc: rà tìm siêu âm bụng và thử AFP trong huyết thanh nhóm bệnh nhân này.
- Chào bác sĩ, hiện tại tôi vừa phẫu thuật ung thư dạ dày xong, trọng lượng cơ thể giảm hơn trước. Tôi cảm thấy rất mệt, mất sức và không có cảm giác muốn ăn. Bác sĩ vui lòng cho biết tôi nên ăn uống ra sao để lấy lại được sức khỏe? (Phạm Thị Năm, 38 tuổi, Hoàn Kiếm, Hà Nội)
- BS Lưu Ngân Tâm: Một chế độ dinh dưỡng điều trị lúc này trở nên rất cần thiết cho bạn. Đặc biệt bạn nên lưu ý chế độ ăn uống như sau:
1. Nên chia ra làm nhiều bữa nhỏ trong ngày (4-6 bữa một ngày).
2. Ăn những thức ăn giàu chất dinh dưỡng, giàu năng lượng và đạm, lựa chọn chất béo tốt (EPA, một loại axit béo Omega 3).
3. Chọn thức ăn dễ tiêu, tránh đồ chiên xào nhiều dầu mỡ và thức uống có gas.
4. Bổ sung các thức ăn hoặc thức uống chứa nhiều sinh tố, khoáng chất.
5. Trong trường hợp người chăm sóc bạn không có nhiều thời gian để chế biến thức ăn hợp khẩu vị, bạn có thể chọn những thức ăn hay thức uống để nơi "dễ thấy, dễ lấy và dễ dùng" như các sản phẩm dinh dưỡng uy tín, sữa dành cho bệnh nhân ung thư...
6. Một tinh thần thoải mái, lạc quan, tập thể dục nhẹ sẽ giúp cải thiện tình trạng biếng ăn và mệt mỏi của bạn.
- Xin các bác sĩ cho biết dấu hiệu nhận biết các bệnh ung thư phổi, gan và dại dày như thế nào ạ? (Thu Hien, 30 tuổi, TP Thai Binh)
- BS Vũ: Chào bạn, hiện nay người ta biết sự phơi nhiễm Helicobacter Pylori (HP) là yếu tố nguyên nhân sinh ra ung thư bao tử. Do vậy, những bệnh nhân nhiễm HP cần được chẩn đoán và điều trị thích hợp. Các dấu hiệu báo động ung thư bao tử thường mơ hồ không đặc hiệu: không triệu chứng, khó tiêu, ợ chua, đau thượng vị âm ỉ... Phương pháp phát hiện và chẩn đoán sớm thường là: nội soi bao tử, chụp X quang bao tử.
Các dấu hiệu nhận biết bệnh ung thư phổi, gan, bạn có thể tham khảo câu trả lời bên trên.

Bác sĩ trầm ngâm trước câu hỏi sống còn của một độc giả: "Tôi còn sống được bao lâu nữa?". Ảnh: Thiên Chương

- Tôi có đọc bài báo về tác dụng của lá nho trong phòng chống ung thư, nhà tôi có trồng dàn nho, vậy tôi ăn lá nho tươi có tốt cho sức khỏe không? Xin bác sĩ tư vấn sử dụng lá nho có hiệu quả? Xin cảm ơn bác sĩ. (Vũ Như Hoa, 35 tuổi, Nguyễn Huy Tưởng, HN)
- BS Vũ: Theo quan điểm chung của thế giới, có nhiều biện pháp để phòng chống ung thư, trong đó nếp sống và dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng. Ví dụ: không hút thuốc, hạn chế rượu bia, siêng năng vận động, tránh béo phì, sinh hoạt tình dục lành mạnh... là các biện pháp cụ thể xây dựng một nếp sống tốt phòng chống ung thư. Dinh dưỡng thích hợp: đủ năng lượng, thành phần thức ăn hợp lý (cân đối đạm, đường, chất béo, chất xơ...) có tác dụng phòng chống ung thư ruột... Nhiều thông tin liên quan đến các thực phẩm đặc biệt có tác dụng phòng chống ung thư hiện không có chứng cứ khoa học để kết luận.
- Xin bác sĩ cho biết: những dấu hiệu của ung thư dạ dày? Những biện pháp chữa trị hữu hiệu và kiểm soát sự phát triển đối với ung thư dạ dày? Xin trân trọng cảm ơn bác sĩ! (Nguyễn Mạnh Tuấn, 33 tuổi, Hóc Môn - TP HCM)
- BS Vũ: Dấu hiệu của bệnh bạn có thể tham khảo ở trên. Hiện nay phẫu thuật là phương pháp chủ yếu mang tính trị khỏi đối với ung thư bao tử. Bên cạnh đó, xạ trị và hóa trị cũng được áp dụng như biện pháp điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng.