Trong khi tình hình Syria chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, các cuộc biểu tình và đàn áp vẫn diễn ra thì Iran lại tỏ ra xa cách với đồng minh Syria của mình.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn dành cho Đài phát thanh và truyền hình Bồ Đào Nha, Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad thậm chí còn lên án những biện pháp cứng rắn của lực lượng an ninh Syria đối với những người biểu tình.

Tổng thống Iran nhấn mạnh rằng “bạo lực không bao giờ là một giải pháp tốt”. Đây là thái độ tương đối khó hiểu của Tổng thống Iran.

Trong cuộc phỏng vấn này, Tổng thống Iran nhắc lại lời kêu gọi đối thoại giữa Chính phủ Syria và những người biểu tình, ông nhấn mạnh: “Các Chính phủ phải tôn trọng và thừa nhận quyền tự do và công bằng”.

Trên trang web của mình, Tổng thống Iran nói sẵn sàng đứng ra tổ chức một cuộc họp giữa các nước Hồi giáo đẻ giúp đỡ Syria giải quyết vấn đề của mình.

Là đồng minh trong Trục kháng chiến nhằm chống lại Mỹ và Israel, Iran và Syria luôn duy trì quan hệ ngoại giao tốt đẹp kể từ khi nước Cộng hòa Hồi giáo Iran thành lập năm 1979. Trong những năm vừa qua, trao đổi thương mại giữa hai nước ngày càng được tăng cường. Ngoài ra, hai nước còn có một thỏa thuận quân sự được ký kết năm 2006.


Trước đó, Tổng thống Iran xuất hiện bên cạnh ông Assad trên đường phố Syria khi các cuộc biểu tình mới bắt đầu tại đây vào giữa tháng 3/2011. Từ truyền hình nhà nước Iran cho đến Quốc hội Iran nhiều tuyên bố nói tới “âm mưu bên ngoài” là nguồn gốc của tình hình rối loạn ở Syria. Trong các tuần tiếp theo, thậm chí Iran còn bị nghi ngờ là đã ủng hộ việc đàn áp người biểu tình ở Syria.

Tháng 8, Liên minh châu Âu phong tỏa một số tài sản của lực lượng Quds - lực lượng đặc biệt của Vệ binh cách mạng Iran vì hỗ trợ kỹ thuật, phương tiện và giúp lực lượng an ninh Syria đàn áp biểu tình. Bộ Ngoại giao Iran tất nhiên phủ nhận cáo buộc này.

Cuối tháng 8, dường như Iran đổi giọng về vấn đề Syria khi phản đối cách đàn áp của Syria đối với những người biểu tình. Theo ước tính của Liên Hiệp Quốc, hiện có tới 2600 người bị chết kể từ khi nổ ra biểu tình đến nay. Bộ trưởng Ngoại giao Iran, Ali Akbar Salehi còn thẳng thắn kêu gọi Tổng thống Syria Assad “lắng nghe một số đòi hỏi chính đáng” của người dân Syria.

Chuyện gì đã xảy ra? Một số nhà quan sát cho rằng chính sau chuyến thăm của Hoàng thân Qatar Cheikh Hamad al-Thani nhằm thúc giục Iran tránh xa Syria và có những đảm bảo với Iran về thành phần của Chính phủ tương lai của Syria, Iran thay đổi thái độ với Syria.

Theo nhà phân tích Iran Mashallah Shamsolvaezin, nhà cầm quyền Iran bắt đầu tiếp xúc với ít nhất một trong những bên tham gia phe đối lập Syria - đó là phong trào Những người anh em Hồi giáo. Theo ông, do lo sợ bị cô lập trong trường hợp có sự thay đổi chế độ ở Syria, Teheran đang chơi con bài thực dụng.

Nhưng việc Iran chỉ trích Syria đàn áp mạnh tay với các cuộc biểu tình chưa biết chừng có khi lại "gậy ông đập lưng ông" vì Iran sẽ xử lý ra sao khi lại có biểu tình lan rộng ở nước này giống như ở các nước Trung Đông, Bắc Phi thời gian vừa qua và nhất là khi chế độ của Iran luôn là "cái gai" trong mắt Mỹ và phương Tây.

Việt Thành (theo Le Figaro)