TTXVN (Hồng Công 18/5)

Giới truyền thông chính thức của Trung Quốc gần đây cho biết, Trung Quốc đã đạt được những thành tựu to lớn trong khai thác dầu quy mô lớn, có thể cung cấp những hỗ trợ kỹ thuật mạnh mẽ cho ngành công nghiệp dầu mỏ của Trung Quốc. Trung Quốc đã đưa việc phát triển kinh tế biển, bao gồm cả dầu mỏ và khí đốt ngoài khơi, vào “kế hoạch 5 năm lần thứ 12”, lập kế hoạch xây dựng khu “Đại Khánh nước sâu” ở vùng biển Nam Trung Hoa (biển Đông) vào năm 2020. Về vấn đề chủ quyền đối với biển Đông, Trung Quốc kiên trì nguyên tắc “gác tranh chấp, cùng khai thác”, nhưng do liên quan đến lợi ích của nguồn tài nguyên chiến lược, tư duy chiến lược này trở nên “vô dụng”. Đề án khai thác phát triển dầu khí ở biển Đông của Trung Quốc này sẽ đối mặt với những thách thức nào? Các chuyên gia cho rằng việc xây dựng một khu vực “Đại Khánh” khác ở vùng biển Đông tất sẽ phải vượt qua ba khó khăn lớn là chính trị, kinh tế và công nghệ. Dưới đây là bài tổng hợp của Cố An An trên tờ “Thương báo” (Hồng Công) ngày 16/5 liên quan đến vấn đề này:

Giá trị to lớn của khu vực “Đại Khánh nước sâu”

Gần đây, Chính phủ Trung Quốc tiết lộ đã làm chủ được kỹ thuật thăm dò vùng biển sâu, Hạm đội Biển xanh đầy tham vọng đang tiến vào khu vực biển Đông giàu tài nguyên. Hồi tháng 3, theo tin tức của giới truyền thông chính thức của Trung Quốc, Trung Quốc đã đạt được những thành tựu to lớn trong “khai thác dầu mỏ và khí đốt qui mô lớn”, có thể cung cấp những hỗ trợ kỹ thuật mạnh mẽ cho ngành công nghiệp dầu mỏ của Trung Quốc. Trung Quốc đã đưa việc phát triển kinh tế biển, bao gồm cả dầu mỏ và khí đốt ngoài khơi, vào kế hoạch “5 năm lần thứ 12”, lập kế hoạch xây dựng khu “Đại Khánh nước sâu” ở vùng biển Đông vào năm 2020.

Quy hoạch nêu rõ, cần tăng đầu tư mang tính định hướng của Chính phủ, tập trung đầu tư vào các ngành công nghiệp biển như sản xuất thiết bị hàng hải, dầu khi ngoài khơi, đóng tàu, nghề cá biển, vận tải biển, y sinh học biển, sử dụng tổng hợp nước biển, công nghiệp hoá chất biển, du lịch ven biển. Khu vực biển Đông được coi là một trong mười khu vực lựa chọn chiến lược dầu khí lớn của Trung Quốc.

Theo kế hoạch, trong thời gian “5 năm lần thứ 12”, Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC), đơn vị phụ trách thực hiện kế hoạch chiến lược tài nguyên dầu khí xa bờ, sẽ đạt được năng lực tác nghiệp xây dựng giếng khoan, lắp đặt đường ống ở độ sâu 3.000 m, xây dựng giếng dầu sâu 2.000 m, tạo ra năng lực sản xuất 25 triệu tấn ở khu vực biển Đông. Dự kiến tới “kế hoạch 5 năm lần thứ 13”, độ sâu giếng khoan sẽ đạt đến 3.000 m và xây dựng mỏ dầu khí sâu 3.000 m, tạo ra năng lực sản xuất 50 triệu tấn.

“Đại Khánh” là một địa danh ở tỉnh Hắc Long Giang, vùng dầu mỏ lớn nhất của Trung Quốc, chiếm tới 21% tổng sản lượng dầu thô của Trung Quốc. Cái gọi là “Đại Khánh nước sâu” biểu thị kỳ vọng của Trung Quốc trong việc khai thác lượng dầu khí ở vùng biển Đông, xây dựng một “Đại Khánh” khác ở vùng này.

Theo thống kê sơ bộ của Bộ Tài nguyên và Đất đai, trữ lượng địa chất dầu mở ở vùng biển Đông khoảng từ 23 tỷ tấn đến 30 tỷ tấn, chiếm 1/3 tổng lượng tài nguyên của Trung Quốc. Theo tính toán sơ bộ của các chuyên gia, chỉ riêng trữ lượng dầu ở bồn địa Tăng Mẫu, bồn địa Sa Ba và bồn địa Vạn An (Tư Chính) đã lên đến gần 20 tỷ tấn, quá nửa trong đó nằm ở ngoài khơi Trung Quốc.

Ngoài ra, nguồn tài nguyên khí đốt tự nhiên vào khoảng 5.000 tỷ mét khối, là một trong bốn trung tâm lớn tập trung khí đốt ngoài biển của thế giới, có tên gọi “Vịnh Pécxích thứ hai”. Theo kết quả trắc nghiệm vùng phía bắc biển Đông của Trung tâm Năng lượng Quảng Châu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, trữ lượng “băng cháy” ở biển Đông bằng khoảng một nửa tổng số dự trữ dầu mỏ trên đất liền của Trung Quốc.

Những lợi ích kinh tế trên Biển Đông đã vượt qua sức tưởng tượng của mọi người. Viện sĩ Tăng Hằng Nhất, kỹ sư, Phó Tổng giám đốc CNOOC cho rằng giá trị dầu thô và tài nguyên khí đốt có thể khai thác được từ biển Đông sẽ hơn 20 nghìn tỷ NDT.

Giải quyết khí khăn về năng lượng

Từ Bằng Hàng, Phó Chủ tịch Liên đoàn Kinh tế Công nghiệp Trung Quốc, cho biết vấn đề thiếu tài nguyên dầu mỏ và khí đốt của Trung Quốc ngày càng nghiêm trọng, lượng nhập khẩu từ nước ngoài tăng lên hàng năm. Trong năm 2009, lần đầu tiên tỷ lệ phụ thuộc vào dầu thô nhập khẩu đã vượt quá giới hạn cảnh báo 50%, sản lượng dầu trong nước đã không thể đáp ứng được nhu cầu của tăng trưởng kinh tế. Theo dự báo “bảo thủ” của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), mức phụ thuộc của Trung Quốc vào dầu mỏ nước ngoài sẽ tăng lên 65% vào năm 2020 và sẽ lên đến 80% vào năm 2030.

Đồng Tú Thành, Chủ nhiệm Trung tâm Nghiên cứu Phát triển ngành dầu khí Trung Quốc thuộc Đại học Dầu khí Trung Quốc, cũng chỉ ra rằng từ thập kỷ 90 của thế kỷ 20 đến nay, tuy sản lượng của các mỏ dầu chủ lực ở miền Đông như Đại Kánh, Thắng Lợi đề khá ổn định, nhưng đại đa số những mỏ dầu này hiện đã ở thời “hậu trung kỳ” khai thác, hàm lượng nước trong dầu cao, suy giảm tự nhiên nghiêm trọng, ngày càng khó khăn hơn trong việc thăm dò và phát triển, giá thành sản xuất tăng lên, tiềm năng tăng trưởng sản lượng là rất hạn chế.

Theo quan điểm của Đồng Tú Thành, muốn đảm bảo sản lượng dầu ổn định, phải tìm các khu vực mới có nguồn tài nguyên dầu khí để thay thế. “Khi khai thác dầu mỏ và khí đốt tự nhiên trên bờ không đủ để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, việc chuyển trọng tâm thăm dò và phát triển về phía đại dương là rất cần thiết”. Dữ liệu cho thấy, trong số các mỏ dầu lớn được phát hiện trên thế giới gần mười năm qua, các mỏ dầu ở đại dương chiếm tới hơn 60%. Đặc biệt, các mỏ dầu nằm ở độ sâu 500 m đến 1.500 m dưới biển đã trở thành bộ phận cấu thành quan trọng nhất trong tài sản chiến lược của rất nhiều công ty kinh doanh dầu mỏ và khí đốt tự nhiên.

Trương Đại Vĩ, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Dầu khí thuộc Bộ Tài nguyên – Đất đai từng nói, nắm bắt những bước đột phá mới về thăm dò dầu khí trong vùng nước sâu “là chìa khoá hoá giải tình thế khó khăn dầu lửa của Trung Quốc”. Hàn Hiểu Bình, tổng biên tập trang web năng lượng Trung Quốc, cũng cho biết khai thác dầu mỏ và các nguồn khí đốt tại biển Đông là rất cần thiết từ góc độ kinh tế và an ninh quốc gia, chính phủ Trung Quốc cần đầu tư và có nhiều chính sách hỗ trợ tài chính hơn.

Ba khó khăn lớn

Một công ty dầu khí nổi tiếng phương Tây đã đưa ra các báo cáo, các nước xung quanh biển Đông như Việt Nam, Philippin, Malaixia, Brunây và Inđônêxia đã liên kết với hơn 200 công ty phương Tây như Exxon – Mobil, Shell trong 20 – 30 năm qua và đã hình thành một quy mô đáng kể. Khoảng 1.380 giếng khoan với sản lượng khai thác dầu hàng năm khoảng 50 triệu tấn, lớn hơn rất nhiều so với sản lượng 40 triệu tấn/năm của mỏ Đại Khánh. Trong khi đó, Trung Quốc hiện đang nắm giữ hơn nửa tài nguyên dầu mỏ ở biển Đông nhưng sản lượng và trình độ khai thác dầu đều kém xa bất kỳ nước nào trong năm nước trên, thậm chí trong 50 năm tới, Trung Quốc cũng chưa sản xuất nổi một thùng dầu tại khu vực này. Tại sao lại như vậy?