Kỳ 2: Phát hiện thay đổi diện mạo lịch sử
Năm 1926, tình hình chính trị và quân sự tại Trung Quốc ngày càng tồi tệ. Sự bất đồng giữa Đảng Cộng sản và Quốc dân Đảng đã trở nên khó hàn gắn.
Tin tức về phát hiện khảo cổ có thể là lớn nhất thế kỷ đã khiến Andersson và Zdansky trao những chiếc răng quý cho Tiến sĩ Davidson Black, với hi vọng ông sẽ xác nhận quan điểm của Wimans. Và Black không chỉ nhất trí với ý kiến này, mà còn tham gia vào một trong những cuộc khai quật lớn nhất thế giới để truy tìm nguồn gốc loài người. Cuộc kiếm tìm này đã dẫn đến những phát hiện không chỉ làm thay đổi lớn lao sự hiểu biết về quá trình tiến hoá của loài người mà còn tạo ra một xúc cảm toàn cầu. Không chỉ có vậy, nó còn dẫn đến một trong những bí ẩn khoa học lớn nhất thế kỉ.
Tiến sĩ Davidson Black và những phát hiện khoa học lớn nhất đời mình
Năm 1926, tình hình chính trị và quân sự tại Trung Quốc ngày càng tồi tệ. Sự bất đồng giữa Đảng Cộng sản và Quốc dân Đảng đã trở nên khó hàn gắn. Các cuộc giao tranh giữa các sứ quân leo thang khắp nơi, tạo mối đe doạ trực tiếp đến những học giả nước ngoài đang làm việc tại Đại học Y tế cộng đồng Bắc Kinh, nơi Tiến sĩ Davidson Black công tác. Bom đạn trút như mưa xuống Bắc Kinh và các khu vực lân cận, khiến nhiều người đã quyết định rời bỏ quốc gia châu Á này.
Tuy nhiên, Black và nhiều người khác quyết định ở lại. Phát hiện của Andersson về những chiếc răng thuộc họ người trong năm đó đủ là lí do để Black ở lại và mở rộng tìm kiếm tại Chúc Khẩu Điếm, bất chấp chiến sự trong vùng. Thực tế cho thấy đó là một quyết định đã làm thay đổi diện mạo lịch sử loài người.
Được Andersson trao cho những chiếc răng cổ, Black lập tức tiến hành cuộc khai quật quy mô lớn. Sau khi kiểm tra kĩ lưỡng, Black ngạc nhiên nhận thấy rằng chúng là bằng chứng ủng hộ cho giả thuyết Trung Quốc là cái nôi của loài người cổ đại. Trong báo cáo gửi cấp trên, Black tuyên bố những chiếc răng này dường như khoảng 2 triệu năm tuổi. Và nếu kết luận này là đúng, đây sẽ là bằng chứng về sự tồn tại của loài người lâu nhất từng được biết đến.
Phát hiện đột phá này đã gây chấn động cộng đồng khoa học thế giới và dẫn đến một cuộc khai quật mang tính hệ thống hơn ở Chúc Khẩu Điếm vào mùa hè 1927. Nó kéo dài 14 năm với những kết quả đầy kinh ngạc. Chỉ 3 ngày trước khi thời hạn chót của kế hoạch khai quật phải kết thúc vào cuối năm 1927 do thiếu kinh phí, các nhà khoa học đã tìm thấy một chiếc răng hàm giống như của người tương tự với những bằng chứng đã được phát hiện trước đó. Sau khi kiểm tra kĩ càng, Black kết luận nó có niên đại hàng triệu năm và dường như thuộc về một giống người mới và riêng biệt. Ông đặt tên theo tiếng Latin cho nó là Sinanthropus pekinensis (có nghĩa người Trung Quốc ở Bắc Kinh).
Tháng 11-1928, các nhà khoa học khai quật được một phần hàm dưới của “Người Bắc Kinh”, nhiều chiếc răng và các mảnh xương sọ. Lần đầu tiên họ có thể ráp nối để hình dung một người cổ đại trông ra sao. Ngày càng rõ ràng rằng những mẫu hoá thạch này thật sự thuộc về một chủng người mới và hoàn toàn khác biệt với loài người hiện đại. Giả thuyết của Black đã đúng.
Cuộc nội chiến vẫn leo thang dữ dội tại Trung Quốc, đặc biệt ở khu vực Chúc Khẩu Điếm. Giữa mưa bom bão đạn của các sứ quân lẫn thổ phỉ, các nhà khoa học vẫn tiếp tục đào bới để tìm kiếm thêm bằng chứng.
(còn nữa)
Đào Diệu (tổng hợp)
PLXH