Có nhiều trường hợp vợ chồng cưới nhau rồi nhưng không muốn vướng bận con cái với nhiều lý do: không an tâm vì không có ai giữ con dùm để đi làm, hoặc lập gia đình sớm, còn trẻ chưa muốn có con để đi chơi thoải mái, hay lớn tuổi sợ sinh con không an toàn... Đến khi muốn có con thì không thể có con được.

Tôi có một người bạn khi cưới vợ muốn để nhiều thời gian du lịch, còn người vợ thì chờ khi bố mẹ về hưu mới có con để nhờ bố mẹ chăm sóc dùm con mình. Nhưng khi hai vợ chồng lên kế hoạch có con thì phát hiện người vợ đã mắc bệnh ung thư vú. Rồi uống thuốc, rồi điều trị bằng phóng xạ... không thể nào có con được nữa. Bây giờ cả hai rất buồn vì cuộc sống cô đơn không có tiếng cười, nói của trẻ thơ.

Hai cô bạn thời trung học, hiện ở Việt Nam vừa về hưu ở cái tuổi 55. Một cô không gia đình và không con cái để nối dòng nối dõi, còn cô kia là “single mom” nhưng con cái không ở gần cô để tối lửa tắt đèn lo lắng cho mẹ già. Nếu không may có những lúc lâm bệnh hay những truyện bất trắc xảy ra thì mấy cô chỉ biết tự cứu chữa hoặc trông cậy vào người hàng xóm tốt bụng hay gọi “911” mà thôi. Như thế mà còn có nỗi khổ mua được căn nhà để an hưởng tuổi già nay có tin sẽ bị di dời vì đất thuộc vào diện giải tỏa của nhà nước. Hai cô rất lo âu, xao xuyến và buồn bã. Than ơi thương thay cho số phận thật hẩm hiu của mấy cô bạn tôi quá. Bây giờ thì chỉ còn biết bầu bạn với văn thơ, với âm nhạc, với email từ bạn bè, và rất cần những lời khuyên và chia xẻ. Một cô đang làm thiện nguyện cho Phòng khám bệnh Nhân Đức để chăm sóc sức khoẻ giúp đỡ người nghèo, cô kia dạy sinh ngữ tại gia tìm nguồn vui nơi những đứa học trò nhỏ cho qua ngày tháng. Những cặp vợ chồng khác có điều kiện tài chính thoải mái hơn thì đi du lịch hay đi du thuyền cho thoả thích mộng giang hồ.
Lời cuối

Tôi nhớ có lần nghe một đoạn đối thoại của hai mẹ con trong một buổi chiều ở miền Tây nước Mỹ. Con gái 17 tuổi nói với mẹ:

- Mẹ ơi, khi con có chồng con sẽ có 4 đứa con nhé mẹ.

Người mẹ vội hỏi :

- Con có con nhiều vậy làm sao có thời gian đi làm, làm sao có thể chăm sóc các con được.

- Con sẽ nhờ mẹ giữ con cho con.

- Sao con không nhờ mẹ chồng con, là bà nội của các con con giữ dùm.

Cô con gái nũng nịu đáp :

- Không, con muốn mẹ giữ vì muốn mẹ nấu ăn để các con của con biết ăn thức ăn Việt Nam. Rồi ba và mẹ nói chuyện và dạy tiếng Việt cho các con của con nữa chứ.

Ôi hạnh phúc thay cho những người già nhưng còn có thể giúp ích cho đời, còn có ý nghĩa trong cuộc sống của những người chung quanh ta.

Hy vọng của người già là mong được thấy mãi bước chân của mình luôn cất bước, tuy không nhanh nhẹn bước đi nhưng là những bước chân đầy kinh nghiệm, bước chân vững chắc đã rảo bước trên khắp mọi nẻo đường của quê hương đất nước, bước chân xuyên núi đồi để tìm chút nắng ấm tự do...

Và mong được thấy mãi đôi mắt sau cặp kính trắng của những người già luôn rực rỡ, luôn thánh thiện, tuy không còn long lanh trong sáng như thuở còn xuân. Đêm đêm bước vào phòng đặt lưng nằm xuống, các cụ già ưu đãi cho mình với thói quen hằng ngày: đọc sách hoặc xem băng video truyện hay thuyết pháp và kinh kệ.

Vẫn mong được thấy mãi trái tim của những người già luôn ấm áp, luôn tươi vui, luôn đậm nồng tình người để yêu thương nhau, để chia sẻ cho nhau những vui buồn ở cuối đời, để xóa bỏ hết giận hờn bên nhau và để nói với nhau những lời săn sóc, vỗ về…

Và ước mong khi từ giã cuộc đời để cất bước lên chuyến tàu ra khơi vĩnh viễn, ta không còn bịn rịn khi quay nhìn lại bến bờ đưa tiễn, ta vẫn thấy ngập tràn bàn tay chào vẫy, ngập tràn nụ cười tiễn đưa, ngập tràn ánh mắt yêu thương... hẹn ngày tái ngộ bên kia thế giới.

Trái tim đời người không phải là "trái tim ngục tù" như tựa đề một bài hát của Đức Huy mà là trái tim yêu thương, trái tim nhân ái... sẽ được mãi mãi yêu kính đến ngàn kiếp sau.

Ngày về hưu nhắc nhở rằng hôm nay ta nên chuẩn bị kỹ càng cho hành trang ngày mai, để ngày đó tìm lại được bạn tri kỷ, ôn lại những gì đã làm cho thế hệ sau mà không nối tiếc, mà chỉ mĩm cười những gì ta để lại cho đời sau.

Nguyễn Hồng Phúc
Montréal, Canada

(Edited by Hùynh Ngọc Minh và Nguyễn Thị Tuyết)