Tài liệu do WikiLeaks chuyển cho tờ Telegraph 9 giờ 6’ chiều ngày 4-2-2011

1. TÓM TẮT: Theo Bộ Ngoại giao Anh quốc, Chính phủ Trung Quốc đã đe dọa gây ảnh hưởng xấu đến những tài sản của BP tại đại lục nếu như hãng này không tạm dừng những dự án mới tại vùng Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông) đang tranh chấp. Trong lúc này BP phải duy trì những phản ứng trước sức ép của Trung Quốc đối với các hoạt động của hãng trên Biển Đông qua các giải pháp thương mại. Premier Oil, một công ty năng lượng khác của Anh quốc đang hoạt động tại vùng Biển Đông tranh chấp, không có hoạt động thương mại nào ở Trung Quốc, cho nên không cảm thấy sức ép của Trung Quốc buộc phải điều chỉnh theo những đòi hỏi tạm dừng các hoạt động.

2. BP đã có được một số dự án ngoài khơi từ ARCO là hãng đã có hoạt động tại vùng Biển Đông tranh chấp khi BP mua lại những dự án này, Trưởng Nhóm Viễn Đông của Bộ Ngoại giao Stephen Lillie đã cho chúng tôi biết như vậy hôm 21 tháng 4. Tuy nhiên, Chính phủ Trung Quốc chọn cách làm lơ cho những dự án này, và họ hoạt động mà không bị ai can thiệp hay gây sức ép. Sau đó, BP bắt đầu phát triển những dự án mới trong những khu vực mà cả Trung Quốc và Việt Nam đều tuyên bố chủ quyền. Vào mùa hè năm 2007, Trung Quốc bắt đầu gây sức ép với người Anh và các công ty khác bằng lựa chọn hoặc dừng các hoạt động [tại Trung Quốc] hoặc chấm dứt một thỏa thuận giữa các công ty riêng lẻ có dính líu tới vấn đề của Việt Nam và Trung Quốc. Theo những gì mà Bộ Ngoại giao Anh được biết, Trung Quốc không đưa ra những ý kiến quan ngại về những dự án đang tồn tại, song đã nói rõ rằng nếu như BP tiến tới thực hiện những dự án mới, thì họ sẽ hủy hoại những dự án khác tại Trung Quốc. Bộ Ngoại giao Anh phản ứng với những lời đe dọa này một cách nghiêm túc, và ông Lillie đã lưu ý rằng BP là một trong những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Trung Quốc. Đồng thời chính phủ Việt Nam, nơi đã cấp phép cho BP hoạt động tại những khu vực mà nước này tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông, đã nói với BP rằng những dự án trên bờ ở Việt Nam sẽ gặp nguy cơ nếu như BP không chịu đựng nổi sức ép từ Trung Quốc.

3. Cả người Trung Quốc lẫn người Anh đều không đẩy vấn đề này lên cấp ngoại giao đôi bên, mặc dù có những cơ hội trong chuyến viếng thăm của Thủ tướng Brown tới Bắc Kinh trong tháng 1 và chuyến thăm của Ngoại trưởng Miliband vào tháng 2. Nhưng chính phủ Trung Quốc ở Bắc Kinh và tại London đã đưa vấn đề này ra trực tiếp với BP và Premier Oil, ông Lillie cho biết thêm.

4. BP cũng không đề nghị phía Anh quốc can thiệp, song họ đang hy vọng có một giải pháp thương mại để giữ thể diện nhằm giải quyết tranh chấp này, có thể bằng việc tìm ra những dự án cho cả đôi bên, hoặc những vùng cho những dự án mới, tại những khu vực khác trên Biển Đông. Ông Lillie cho biết rằng kể từ khi những sự cố này xảy ra vào mùa hè năm ngoái, đã không có bao nhiêu động thái cũng như phương cách giải quyết, và ông nghĩ là Petro Vietnam, CNOC (Trung Quốc) và BP sẽ có thể đạt được mục đích. Ông đã cho chúng tôi biết có một một bản dự thảo thỏa thuận đang được thông qua ban lãnh đạo Trung Quốc, song lại đang bị đình lại bởi một Bộ Ngoại giao “không khoan nhượng”. Theo ông Lillie, BP tin là chính phủ Trung Quốc, cuối cùng có thể sẽ cảm thấy thoải mái hơn với BP trong những dự án này hơn là với một công ty Ấn Độ (mà nghe đồn là đang có những cuộc thương thảo với Việt Nam nhằm thế vào chỗ trống khi có thể) là đối tượng mà Trung Quốc sẽ ít có khả năng gây ảnh hưởng hơn. Nếu như vấn đề này không thể giải quyết thuần túy về thương mại, thì BP có thể đề nghị được giúp đỡ. Thủ tướng không chắc thấy cần thiết phải trợ giúp, ông Lillie nói, bởi vì họ không chịu tác động của những “lực đòn bẩy” từ các dự án khác của Trung Quốc.

5. Bộ Ngoại giao đã chậm chạp một cách khó hiểu khi đồng ý gặp Econoff. Gợi ý duy nhất là lý giải đến từ một quan chức Bộ Ngoại giao, người đã nói rằng họ đã muốn có được thông tin mật của BP để thương thảo vấn đề với USG. BP đã sẵn sàng cho phép.

Người dịch: Đan Thanh
Bản tiếng Việt © Ba Sàm 2011
Số tham chiếu: 08 LONDON 1151

Thời gian: 15 giờ 54’ ngày 23-4-2008

Nguồn: Tòa đại sứ tại London

Thuộc loại: MẬT

Nơi nhận: 08STATE17315