An Iranian
24-6-2025
Nguyễn Tiêu Quốc Đạt: Đọc một b́nh luận rất đầy đủ của một tài khoản (tự nhận) là người Iran cách đây năm ngày trên kênh YouTube, theo ḿnh, nó phác hoạ, rất đúng hoàn cảnh và góc nh́n từ bên trong:
Là một người Iran, tôi có thể nói với bạn rằng t́nh h́nh không chỉ là chính trị nữa mà là hiện sinh. Chúng tôi bị mắc kẹt giữa hai cấu trúc đang sụp đổ: Một bên trong, một bên ngoài.
Một mặt, chúng tôi phải đối mặt với một chính phủ vô cùng bất ổn, do Lănh tụ tối cao và các thể chế không được bầu của Cộng ḥa Hồi giáo lănh đạo. Nhiều thập kỷ quản lư kinh tế yếu kém, đàn áp bất đồng chính kiến và kiểm soát tư tưởng tàn bạo đă khiến nhiều thế hệ xa lánh. Không ai tin vào cải cách nữa, v́ mọi nỗ lực đều bị mua chuộc hoặc bị dập tắt.
Nhưng đây là nghịch lư:
Chúng tôi cũng rất sợ chế độ sụp đổ, v́ ta đă chứng kiến hậu quả của sự can thiệp của phương Tây vào các quốc gia như Iraq, Libya, Syria và Afghanistan. Mỗi quốc gia đều được hứa hẹn về tự do; mỗi quốc gia đều rơi vào hỗn loạn, nội chiến hoặc bị nước ngoài chiếm đóng.
V́ vậy, không, chúng tôi không tin tưởng Hoa Kỳ hay Israel. Không phải v́ chúng tôi ủng hộ chế độ của ḿnh, mà v́ chúng tôi biết cách các thế lực đế quốc đối xử với các quốc gia ‘giải phóng’ ở Trung Đông. Tự do, theo ngôn ngữ của họ, thường có nghĩa là trống rỗng, hỏa hoạn và bất ổn vĩnh viễn.
Hiện tại, nhiều người Iran đang sống với ba sự thật cùng một lúc:
Cộng ḥa Hồi giáo đă phá sản về mặt đạo đức và chính trị. Các giải pháp thay thế do các tác nhân nước ngoài đưa ra không phải là giải phóng—mà là sụp đổ. Một chính phủ tồi như vậy vẫn có thể tồn tại. Không có chính phủ nào là không thể.
Chúng tôi không im lặng v́ chúng tôi đồng ư.
Chúng tôi thận trọng v́ chúng tôi đă học được — quá rơ — điều ǵ sẽ xảy ra khi các siêu cường quyết định “giúp đỡ”.
Tóm lại:
Iran là một quốc gia bị chính chế độ của ḿnh bắt làm con tin, nhưng lại ám ảnh bởi số phận của những người hàng xóm. Chúng tôi bị mắc kẹt trong một ngôi nhà mà chúng tôi ghét, xung quanh là những đám cháy mà chúng tôi sợ hơn.
__________________
|