Gibbs

**"Hoa Kỳ đang đặt cuộc mạo hiểm khi nghĩ rằng tất cả các quốc gia sẽ về phe của mình" **
Agathe Demarais, một nhà nghiên cứu tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Châu Âu (European Council on Foreign Relations), phân tích chiến lược thương mại của Donald Trump về thuế hải quan. Nó cũng giải mã những hậu quả đối với nền kinh tế toàn cầu và Liên minh châu Âu.
** Bà có thấy chiến lược kinh doanh của Donald Trump có mạch lạc và hợp lý không? **
Tôi không nghĩ là có chiến lược nào cả. Bạn có thể tìm kiếm sự hợp lý trong các quyết định của ông ta, nhưng chúng thường không có ý nghĩa gì về mặt kinh tế. Mặc dù ý tưởng của ông ta là giảm thâm hụt thương mại, nhưng trong cuộc chiến thương mại đầu tiên với Bắc Kinh năm 2018, thâm hụt song phương giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã tăng lên.
Nếu kế hoạch của ông là tăng doanh thu thuế, con số này có thể lên tới 200 tỷ đô la khi áp dụng thuế hải quan, một số tiền không thể thay thế được thuế thu nhập và thuế doanh nghiệp vốn mang lại 2.000 tỷ đô la mỗi năm. Về mong muốn di dời các nhà máy sang đất Mỹ, chính sách của Trump rất khó đoán và thất thường đến mức hầu hết các công ty đều muốn chờ đợi trước khi đầu tư vào Hoa Kỳ. Điểm chung duy nhất tôi thấy là chính quyền Hoa Kỳ đang tìm cách tách nền kinh tế toàn cầu khỏi Trung Quốc.
** Bằng cách tạm dừng thuế quan và thuế "có đi có lại" đối với các mặt hàng điện tử của Trung Quốc, liệu Trump có đang thua trong cuộc chiến thương mại với Bắc Kinh? **
Còn quá sớm để biết. Việc xem xét việc tách khỏi Trung Quốc trên toàn cầu cũng giống như việc yêu cầu châu Âu áp dụng mức thuế quan cao đối với Bắc Kinh. Đây sẽ là một canh bạc mạo hiểm đối với Hoa Kỳ. Xét đến tầm quan trọng của Trung Quốc trong chuỗi giá trị quốc tế và sức ảnh hưởng của nước này trong ngành sản xuất toàn cầu, có thể chính quyền Hoa Kỳ đã đánh giá thấp rủi ro về việc ​​một số quốc gia có thể đứng về phía Trung Quốc thay vì đứng về phía Hoa Kỳ.
Yếu tố này bị phía Mỹ bỏ qua vì người ta tin rằng tất cả các quốc gia đều sẽ theo phe Hoa Kỳ. Ở Washington, người ta tin rằng châu Âu, vốn không được coi là cường quốc kinh tế đáng tin cậy, sẽ đứng về phía Mỹ. Đối với các quốc gia khác, theo Washington, sức hấp dẫn của Hoa Kỳ sẽ đủ để mang lại sự xích lại gần về phía Hoa Kỳ.
** Cho đến nay, những tuyên bố của Donald Trump đã gây ra hậu quả gì cho thương mại toàn cầu chưa ? **
Vâng đã có hậu quả. Một ví dụ, Stellantis đã tạm dừng một số nhà máy của mình ở Mexico và Canada. Phản ứng này phản ánh thái độ chờ đợi và quan sát đặc biệt mạnh mẽ của khu vực tư nhân, vốn rất lo sợ sự bất ổn và những động thái thất thường từ một chính quyền. Chúng ta sẽ thấy những tác động lan tỏa trên toàn cầu tới việc làm và đầu tư. Thái độ chờ đợi và quan sát này của các tác nhân tư nhân sẽ gây ra hậu quả tai hại không chỉ đối với nền kinh tế Mỹ mà còn đối với phần còn lại của thế giới.
Nhưng có lẽ phải mất sáu tháng đến một năm thì số liệu thống kê kinh tế mới cho thấy tác động. Chính quyền Hoa Kỳ cũng đã bắt đầu chuẩn bị dư luận bằng cách khẳng định rằng nền kinh tế Hoa Kỳ sẽ phải chịu thiệt hại trong giai đoạn mà họ gọi là "giải độc", mà theo Nhà Trắng, là cần thiết do những quyết định tồi tệ của các chính quyền trước đây.
Chúng ta sẽ thấy những tác động lan tỏa trên toàn cầu tới việc làm và đầu tư.
** Liên minh châu Âu (EU) đã đình chỉ các biện pháp trả đũa thuế quan của Hoa Kỳ đối với thép và nhôm. EU yếu đuối à ? **
Có sự khác biệt giữa diễn ngôn chính trị và các quyết định được đưa ra. Về mặt chính trị, sẽ rất khó để nói rằng châu Âu sẽ không làm gì trước những cuộc tấn công của Donald Trump. Về mặt kinh tế, bất kỳ biện pháp trả đũa nào đối với thuế của Hoa Kỳ sẽ chỉ làm trầm trọng thêm tác động tiêu cực của thuế quan Hoa Kỳ đối với nền kinh tế toàn cầu. Theo tôi, EU sẽ cố gắng tránh gây thêm thiệt hại cho nền kinh tế của mình bằng cách áp dụng thuế hải quan. EU có nhiều việc quan trọng hơn để làm.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế ước tính rằng rào cản thương mại giữa các nước EU tương đương với mức thuế quan 45% trên thương mại hàng hóa nội khối châu Âu. Có những điều có thể thực hiện được trong lĩnh vực này. Ở một khía cạnh khác, Donald Trump không sai khi ông than thở rằng việc thành lập một công ty khởi nghiệp ở châu Âu rất khó khăn. Cuối cùng, việc thiết lập các hiệp định thương mại với các nước khác, đặc biệt là các nước đang phát triển cũng là điều khôn ngoan.
** Người châu Âu có phải xích lại gần Trung Quốc không? **
Có lẽ là không. Họ nên tránh phản ứng tức thời với thái độ hung hăng của nước Mỹ dưới thời Trump. Việc tiến gần hơn tới Trung Quốc sẽ là một động thái đáng kinh ngạc. Sáu tháng trước, mọi người vẫn nói rằng chúng ta cần giảm sự phụ thuộc vào Bắc Kinh. Ngày nay, căng thẳng đang gia tăng với Mỹ, nhưng điều đó không có nghĩa là châu Âu không còn vấn đề với Trung Quốc. Đối thủ của đối thủ chưa chắc đã là bạn của chúng ta.
** Bà có nghĩ rằng châu Âu sẽ phải đối mặt với làn sóng sản phẩm Trung Quốc tràn vào sau lệnh áp thuế của Hoa Kỳ không? **
Điều này có vẻ hợp lý. Với mức thuế quan mà Hoa Kỳ áp dụng đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, Trung Quốc có thể sẽ tiếp tục tăng cường quan hệ thương mại với các nước khác, đặc biệt là châu Âu. Hiện tượng này không phải là mới. Trung Quốc không đợi đến khi Trump lên cầm quyền để bắt đầu giảm bớt sự phụ thuộc vào Hoa Kỳ.
Năm 2005, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang Hoa Kỳ chiếm 11% GDP của Trung Quốc. Đến năm 2024, chúng chỉ chiếm 3% GDP của Trung Quốc.
Do đó, EU, với thị trường rất lớn, là đầu ra tự nhiên cho các sản phẩm của Trung Quốc. Điều này có nguy cơ làm bùng phát căng thẳng giữa các quốc gia thành viên EU về cách đối phó với Bắc Kinh. Đức có xu hướng cởi mở hơn với Trung Quốc so với Pháp. Nguy cơ rạn nứt ở các nước châu Âu, dù là trước Trung Quốc hay Hoa Kỳ, là rất thực tế.
** Liệu người châu Âu có nên tự vệ trước Trump bằng cách đánh thuế các dịch vụ tài chính hoặc kỹ thuật số của Mỹ không? **
Đây là một hướng đi đáng để khám phá vì trong khi EU có thặng dư thương mại hàng hóa với Hoa Kỳ, thì lại thâm hụt về dịch vụ. Các gã khổng lồ công nghệ Mỹ cần tiếp cận thị trường châu Âu cho mô hình kinh doanh của họ, dựa trên việc kiếm tiền từ dữ liệu người dùng. Quy mô của thị trường vẫn là lợi thế chính của EU.
** Đánh thuế các dịch vụ tài chính hoặc kỹ thuật số của Mỹ có thể gây tổn hại, đặc biệt là đối với các công ty có lãnh đạo thân cận với Trump. **
Đây sẽ là quyết định ít gây tổn hại đến nền kinh tế so với các biện pháp trả đũa của châu Âu, nhằm trừng phạt hàng nhập khẩu từ Hoa Kỳ . Người tiêu dùng châu Âu sử dụng Facebook, WhatsApp hoặc X (trước đây là Twitter) sẽ không bị ảnh hưởng vì các dịch vụ này miễn phí. Một loại thuế như vậy thậm chí có thể khuyến khích sự xuất hiện của các giải pháp thay thế ở châu Âu.
Nhưng đây cũng là một canh bạc vì nếu Hoa Kỳ thực hiện các biện pháp trả đũa và người châu Âu không còn có thể sử dụng phần mềm của Google hoặc Microsoft thì đây sẽ trở thành một vấn đề thực sự. Nhiều doanh nghiệp dựa vào các công ty này để có cơ sở hạ tầng số.
** Liệu đồng đô la có nguy cơ mất đi vị thế là phương tiện lưu trữ giá trị của thế giới không? **
Phản ứng của thị trường trước thông báo tăng thuế chắc chắn đã khiến giá trị đồng đô la giảm so với hầu hết các loại tiền tệ chuẩn khác. Nhưng điều đáng chú ý là đây cũng là mục tiêu mà một số cố vấn của Donald Trump đã nêu ra. Một số nhà kinh tế người Mỹ tin rằng việc đồng đô la trở thành đồng tiền dự trữ quốc tế và chuẩn mực cho thương mại toàn cầu sẽ dẫn đến sự tăng giá quá mức của đồng tiền Mỹ. Theo trường phái này, do đó cần phải làm đồng đô la mất giá.
Mặc dù vậy, với tôi, khả năng đồng đô la mất đi vị thế là đồng tiền tham chiếu là rất khó có thể xảy ra trong ngắn hạn. Và về lâu dài, tôi muốn thiên về sự tan vỡ của bối cảnh tài chính quốc tế, tan vỡ liên hệ giữa đồng nhân dân tệ và đồng đô la.
Trung Quốc hiện đang thực hiện hơn một nửa giao dịch thương mại quốc tế bằng đồng nhân dân tệ. Nếu Trung Quốc nới lỏng kiểm soát vốn, đồng tiền của nước này có thể đóng vai trò lớn hơn trong thương mại quốc tế.
Câu hỏi thực sự là liệu đồng euro có thành công trong việc nổi lên như một loại tiền tệ dự trữ quốc tế hay không.
Các kế hoạch về nợ chung của châu Âu, đặc biệt là trong lĩnh vực quốc phòng, có thể giúp tăng cường vai trò của đồng euro như một loại tiền tệ dự trữ quốc tế.

__________________