Gibbs

Trong quá khứ, những chuyến viếng thăm của các Lãnh đạo Trung Quốc đến Việt Nam thường mang nhiều mục đích chiến lược, chính trị và kinh tế. Tập Cận Bình sẽ không ngoại lệ. Dưới đây là những mục đích chính mà Tập có thể hướng tới trong chuyến công du lần nầy. Trung Quốc và Việt Nam đều là các nước “xã hội chủ nghĩa” do Đảng Cộng sản lãnh đạo, nên việc tăng cường “giao lưu đảng” và “đồng chí, anh em” là một điểm cốt lõi. Tập Cận Bình thường nhấn mạnh mối quan hệ "cùng chung ý thức hệ" nhằm thắt chặt sự gắn bó giữa hai đảng, hai nhà nước.
Chuyến đi lần này của Tập Cận Bình rơi vào thời điểm Việt Nam đang là một trong những quốc gia bị chú ý nhiều nhất khi thương chiến Mỹ-Trung leo thang căng thẳng. Cả hai bên đã liên tục áp thuế đáp trả lẫn nhau còn Việt Nam thì bị nghi ngờ là bên trung gian để giúp Trung Quốc tuồn hàng vào Mỹ. Năm 2024, xuất khẩu từ Trung Quốc sang Việt Nam đạt mức kỷ lục 162 tỷ USD, đưa quốc gia Đông Nam Á lần đầu tiên trở thành thị trường xuất khẩu lớn thứ ba thế giới của Trung Quốc. Câu hỏi được đặt ra là liệu Việt Nam có giảm nhập hàng Trung Quốc để tránh bị Mỹ nghi ngờ không, nhất là khi trước đó trong năm 2021, khoảng 16% hàng xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ, tương đương 15,5 tỷ USD, bị dán mác là hàng Trung Quốc chuyển hướng.
Bên cạnh đó, những sự kiện về kinh tế, trong những ngày gần đây, Việt Nam đã bật đèn xanh cho việc triển khai internet vệ tinh Starlink từ công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk. Tin từ Reuters cho rằng hệ thống hạ tầng kỹ thuật lỗi thời của Việt Nam có thể gây gián đoạn hoạt động của các tuyến cáp quang ngầm quan trọng. Bên cạnh đó, những dãy núi cao cũng khiến internet ở Việt Nam kém ổn định. Vì thế, Việt Nam cần dịch vụ internet vệ tinh cho các hoạt động như tuần tra ở Biển Đông - khu vực xảy ra tranh chấp với Trung Quốc. Do đó, động thái hợp tác với SpaceX có thể không được Trung Quốc ủng hộ.
Một vấn đề liên quan an ninh khác mà Trung Quốc có thể quan tâm là việc Việt Nam và các công ty quốc phòng của Mỹ đang thảo luận về việc mua bán thiết bị quân sự. Trong đó, việc mua máy bay vận tải C-130 Hercules của hãng Lockheed Martin đang tiến triển rất tốt. Thông tin này được các quan chức nắm rõ tình hình nói với Reuters. Máy bay C-130 có thể chở lính, thiết bị quân sự và hàng hóa khác, đồng thời tăng cường năng lực quốc phòng của Việt Nam trong bối cảnh căng thẳng ngày càng gia tăng ở Biển Đông với Trung Quốc cũng như với các nước khác trong khu vực. Vì yhế trong chuyến thăm Việt Nam lần nnầy, Tập Cận Bình sẽ thuyết phục Việt Nam giữ khoảng cách với Mỹ," .
Việt Nam có vị trí địa chính trị quan trọng ở Đông Nam Á và là quốc gia có vai trò đáng kể trong chiến lược “Vành đai và Con đường” (BRI). Việc tăng cường hợp tác với Việt Nam giúp Trung Quốc củng cố ảnh hưởng của mình trong khu vực trước sự cạnh tranh từ Hoa Kỳ và các nước phương Tây. đồng thời vấn đề quan trọng hơn là Trung Quốc muốn thúc đẩy các dự án cơ sở hạ tầng, năng lượng, giao thông vận tải tại Việt Nam. Tăng cường thương mại và giải quyết các vướng mắc về thương mại biên giới, kiểm soát chất lượng hàng hóa, và mở rộng thị trường.
Biển Đông luôn là điểm nhạy cảm trong quan hệ Trung - Việt. Việc Tập đến Việt Nam có thể nhằm làm dịu căng thẳng, thúc đẩy cơ chế đối thoại song phương, hoặc đưa ra những thỏa thuận nhằm tránh xung đột leo thang. Đồng thời, Tập cũng có thể tìm cách khiến Việt Nam không “nghiêng” về phía các cường quốc khác (như Mỹ, Nhật) trong vấn đề Biển Đông.
Trong bối cảnh Việt Nam và Mỹ ngày càng xích lại gần nhau (đặc biệt là sau khi nâng cấp quan hệ lên "Đối tác chiến lược toàn diện"), Trung Quốc có thể cảm thấy cần "trấn an" Việt Nam và giữ vai trò trung tâm trong quan hệ song phương. Tập Cận Bình đến Việt Nam cũng có thể nhằm làm đối trọng lại chuyến thăm gần đây của các lãnh đạo Hoa Kỳ. Trong kế sách xoa dịu Việt Nam, dự kiến, bộ ngành, cơ quan, địa phương hai nước sẽ ký kết khoảng 40 văn kiện hợp tác trên hàng loạt lĩnh vực nhân chuyến thăm Việt Nam lần này của Tập Cận Bình, tạo cơ sở quan trọng để triển khai hợp tác hiệu quả hơn nữa trong thời gian tới.
Lão Thất

__________________