Gibbs

GREENLANAD:
Việc Trump đặt vấn đề mua lại Greenland của Đan Mạch, và dọa lấy lại kênh đào Panama không phải mới mẻ gì.
Năm 1867, khi mua Alaska, Tổng thống Andrew Johnson cũng cân nhắc mua Greenland.
Theo truyền thông Đan Mạch, vào cuối Thế chiến II, chính quyền Truman đã đề nghị trả Đan Mạch 100 triệu USD cho hòn đảo này.
Dù không có lời đề nghị nào thành hiện thực, theo Hiệp ước Quốc phòng năm 1951, Mỹ có Căn cứ Không gian Pituffik ở phía tây bắc Greenland. Nằm giữa Moscow và New York, đây là tiền đồn cực bắc của lực lượng vũ trang Mỹ và có trang bị hệ thống cảnh báo tên lửa.
Washington muốn đảm bảo "không có cường quốc đối thủ nào kiểm soát Greenland, vì nơi này có thể là bàn đạp để tấn công Mỹ”
Ulrik Pram Gad - nghiên cứu viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Đan Mạch - cho rằng từ lâu, Greenland đã được coi là chìa khóa cho an ninh Mỹ. Không chỉ có tuyến đường vận chuyển Hành lang Tây Bắc (Northwest Passage), hòn đảo này còn thuộc một phần tuyến Greenland - Iceland - Vương quốc Anh, một khu vực hàng hải chiến lược.
Giàu khoáng sản quý hiếm:
Tuy nhiên, thiên nhiên phong phú của Greenland có thể là điều hấp dẫn ông Trump hơn nữa, Klaus Dodds - giáo sư địa chính trị tại Royal Holloway, Đại học London - cho biết. Trong số này có thể kể đến dầu và khí đốt, hay kim loại đất hiếm dùng trong ôtô điện và tua bin gió cho quá trình chuyển đổi xanh, cũng như để sản xuất thiết bị quân sự.
Hiện tại, Trung Quốc thống trị sản xuất đất hiếm trên toàn cầu và đe dọa sẽ hạn chế xuất khẩu các khoáng sản quan trọng cũng như công nghệ liên quan, trước nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump.
"Trump và các cố vấn rất lo ngại về thế kìm kẹp từ Trung Quốc", ông Dodds nói, nhấn mạnh Greenland cung cấp tiềm năng khoáng sản phong phú quan trọng.
SỰ NHÒM NGÓ CỦA TRUNG QUỐC Ở BẮC CỰC.
Trung Quốc đã tự tuyên bố mình là “quốc gia gần Bắc Cực”, một danh hiệu mà họ phát minh ra để thúc đẩy vai trò lớn hơn trong việc quản lý Bắc Cực.
Trung Quốc đã phái các đoàn thám hiểm nghiên cứu, tìm cách thiết lập các hoạt động khai thác và khí đốt, và hình dung ra một mạng lưới các tuyến đường vận chuyển băng qua Bắc Cực, một “con đường tơ lụa trên băng”. Họ tự mô tả mình là “một bên tham gia, xây dựng và đóng góp tích cực vào các vấn đề Bắc Cực”, một bên “không tiếc công sức để đóng góp trí tuệ của mình vào sự phát triển của khu vực Bắc Cực.
Hoa Kỳ coi Trung Quốc là một thế lực có khả năng gây bất ổn, với sức mạnh kinh tế và quân sự để cố gắng bẻ cong trật tự đã được thiết lập lâu đời. Lầu Năm Góc coi Trung Quốc là "thách thức về tốc độ" của mình trong tương lai gần. Chiến lược Bắc Cực của họ, được công bố vào tháng 10, đặc biệt chú ý đến rủi ro Trung Quốc sử dụng quyền tiếp cận thương mại hoặc khoa học vào Bắc Cực để giành lợi thế quân sự.
Các nhà nghiên cứu tại RAND bắt đầu ghi chép lại các hoạt động đã biết của Trung Quốc ở Bắc Cực Bắc Mỹ, nơi tiếp giáp với Alaska, Canada và Trung Quốc đã đầu tư vào một số hoạt động khai thác, chủ yếu là theo đuổi các khoáng sản đất hiếm có giá trị.
Trung Quốc có quan hệ đối tác thương mại với Greenland và một cổ phần nhỏ trong một mỏ kẽm ở Alaska. Một công ty Trung Quốc đã cố gắng mua một căn cứ Hải quân Hoa Kỳ đã đóng cửa ở Greenland, nhưng chính phủ Đan Mạch đã dập tắt ý tưởng này.
Trung Quốc đã sử dụng các khoản vay và thỏa thuận cơ sở hạ tầng để chống đỡ mở cửa cho chính mình ở các quốc gia trên khắp Châu Á, Châu Phi và Châu Mỹ Latinh.
Nhưng các quốc gia Bắc Mỹ Bắc Cực nhìn chung đã xem xét kỹ lưỡng bất kỳ khoản đầu tư nào được đề xuất của Trung Quốc—và thường là một sự từ chối cứng rắn.
Canada đã chặn một thỏa thuận khai thác mỏ vàng trị giá 150 triệu đô la có thể khiến lợi ích của Trung Quốc quá gần với các cơ sở quân sự. Greenland đã trì hoãn kế hoạch xây dựng một mỏ khác của Trung Quốc vì lo ngại về ô nhiễm.
Trong thập kỷ qua, ước tính Trung Quốc đã đầu tư hơn 90 tỷ USD vào các dự án năng lượng và khoáng sản ở Bắc Cực, chủ yếu ở Nga.
Các công ty Trung Quốc từ lâu đã tham gia vào Yamal LNG, một dự án tổng hợp bao gồm khai thác, hóa lỏng và vận chuyển khí đốt tự nhiên.
Các nhà đầu tư từ Trung Quốc kiểm soát khoảng 30% dự án Yamal LNG của NOVATEK và trở thành đồng sở hữu nước ngoài lớn nhất của nhà máy khí tự nhiên hóa lỏng thứ hai, Arctic LNG-2. Tập đoàn Dầu khí Ngoài khơi Quốc gia Trung Quốc (CNOOC) và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNP) mỗi bên có 10% cổ phần.
Điều nguy hiểm là sự hợp tác giữa Nga và Trung Quốc trong quân sự về vấn đề Bắc cực, hai quốc gia này lần đầu tiên thực hiện một cuộc tuần tra chung ở Bắc Cực gần bờ biển Alaska vào tháng 7 vừa qua.
Báo cáo của Strider Technologies đã trích dẫn dữ liệu nguồn mở, lưu ý rằng:
Từ tháng 1 đến tháng 7/2023, 123 công ty mới có chủ sở hữu là người Trung Quốc đăng ký hoạt động ở Bắc Cực. Các dự án hợp tác mới giữa Nga và Trung Quốc ở Bắc Cực và Viễn Đông đã xuất hiện, đặc biệt là trong lĩnh vực khí tự nhiên hóa lỏng, khai thác khoáng sản và cơ sở hạ tầng. Thương mại Nga-Trung qua Tuyến đường biển phía Bắc của Bắc Băng Dương đang gia tăng. Những lo ngại cũng được các thành viên Ủy ban An ninh Nội địa của Hạ viện Mỹ bày tỏ lo ngại tại phiên điều trần vào cuối năm 2023.

__________________