Apple thế nào trong thời đại "hậu smartphone"?
 

Theo như hãng công nghệ Mỹ Apple đã chính thức công bố iPhone Air - mẫu iPhone với thiết kế thay đổi lớn nhất trong gần một thập kỷ. Mà Apple vừa tung ra cú lột xác được kỳ vọng sẽ thay đổi tương lai trong kỷ nguyên hậu smartphone. Trong bài thuyết trình, một lãnh đạo Apple mô tả sản phẩm là “mỏng và nhẹ đến mức như biến mất trong tay bạn”.

Trong suốt gần mười năm qua, những nâng cấp thường niên của smartphone chủ yếu xoay quanh camera sắc nét hơn, màn hình lớn hơn và pin bền hơn. Nhưng với Apple, chừng đó dường như không còn đủ để khiến người tiêu dùng phải trầm trồ.

Hãng công nghệ Mỹ đã chính thức công bố iPhone Air - mẫu iPhone với thiết kế thay đổi lớn nhất trong gần một thập kỷ. Trong bài thuyết trình, một lãnh đạo Apple mô tả sản phẩm là “mỏng và nhẹ đến mức như biến mất trong tay bạn”.

Sức ép từ thị trường smartphone chững lại

iPhone Air xuất hiện trong bối cảnh dòng sản phẩm chủ lực của Apple, cũng như toàn ngành smartphone, đang cần một làn gió mới. Sau nhiều năm tăng trưởng chậm, thị trường đã phục hồi nhẹ, nhưng áp lực vẫn còn lớn.

Doanh số mở bán cuối tuần của iPhone 16 năm 2024 được ước tính thấp hơn so với năm trước, khiến kỳ vọng dồn lên iPhone Air và iPhone 17. Các nhà phân tích đã chờ đợi suốt hơn 10 năm một “siêu chu kỳ nâng cấp” tương tự iPhone 6 - mẫu máy từng được xem là thành công nhất trong lịch sử Apple.

Francisco Jeronimo, chuyên gia phân tích tại IDC, nhận định: “Dòng iPhone 17 là bước thay đổi thiết kế lớn nhất kể từ iPhone X. Đây tự thân đã là một lý do mạnh mẽ để người dùng nâng cấp.”

Theo IDC, thị trường smartphone từng chứng kiến mức sụt giảm lớn nhất lịch sử trong quý IV/2022. Năm 2023 tiếp tục ghi nhận tám quý liên tiếp đi xuống, theo số liệu của Counterpoint Research.

Đến năm 2025, tình hình đã khởi sắc hơn với mức tăng trưởng 1,4% so với cùng kỳ trong quý II. Tuy nhiên, lạm phát, thất nghiệp và bất ổn thuế quan vẫn là những yếu tố kìm hãm sức mua.

Người dùng ngày càng giữ điện thoại lâu hơn. Morgan Stanley ước tính vòng đời thay mới smartphone hiện ở mức 4,7 năm, có thể lên tới 5 năm vào 2026. CEO Verizon cũng từng thừa nhận vào năm 2024 rằng khách hàng của họ giữ máy “lâu hơn nhiều so với 36 tháng” - một con số được cho là rất dài so với thời kỳ trước.

Nghiên cứu của Consumer Intelligence Research Partners cho thấy 68% người Mỹ nâng cấp điện thoại chủ yếu vì lý do bắt buộc như pin chai, màn hình vỡ, hoặc máy không còn hoạt động tốt, thay vì hứng thú với công nghệ mới.

Không chỉ Apple, nhiều hãng công nghệ khác cũng nỗ lực làm mới thị trường. Samsung từ năm 2019 đã ra mắt điện thoại gập và cho biết lượng đặt hàng trước của Galaxy Z Fold và Z Flip mới nhất tăng hơn 25% so với thế hệ trước. Oppo, Motorola, Google cùng nhiều thương hiệu Trung Quốc cũng nối gót.

Trong khi đó, Apple vẫn chưa tung ra sản phẩm gập, mà thay vào đó xây dựng hệ sinh thái dịch vụ số và thiết bị đeo để bù đắp những giai đoạn iPhone tăng trưởng chậm. Hiện mảng dịch vụ đã là nguồn doanh thu lớn thứ hai của hãng, chỉ sau iPhone, dù vấp phải nhiều thách thức pháp lý gần đây.

iPhone Air: Hướng đi mới cho kỷ nguyên hậu smartphone?

Sau gần một thập kỷ chỉ thay đổi nhẹ, Apple cuối cùng đã mang đến một chiếc iPhone khác biệt rõ rệt. Kể từ iPhone X năm 2017, thiết kế iPhone gần như không có đột phá lớn, cho đến sự xuất hiện của iPhone Air.

Mặc dù bị cắt giảm so với iPhone 17 và 17 Pro (ví dụ chỉ có một camera), iPhone Air được kỳ vọng sẽ hấp dẫn nhóm khách hàng muốn trải nghiệm cảm giác “mới mẻ” mà không đặt nặng thông số camera hay kích thước màn hình.

Theo Dan Ives, chuyên gia phân tích của Wedbush Securities, “những thiết kế táo bạo” như iPhone Air có thể thúc đẩy nhu cầu nâng cấp trong 12 đến 18 tháng tới. Ông ước tính hiện có khoảng 315 triệu trên tổng số 1,5 tỷ người dùng iPhone toàn cầu chưa thay máy trong 4 năm - một con số tiềm năng khổng lồ.

Forrester cũng đồng quan điểm, cho rằng iPhone Air sẽ đánh trúng nhóm khách hàng “đã do dự nâng cấp vì thiếu lựa chọn đủ khác biệt”.

Sự nhấn mạnh vào độ mỏng nhẹ còn có thể mở đường cho iPhone gập trong tương lai. Các thiết bị gập hiện tại như Galaxy Z Fold hay Pixel Pro Fold đều khá dày khi gập lại, nên việc tối ưu độ mỏng được xem là lợi thế then chốt.

Ngoài thiết kế, iPhone Air cũng tích hợp chip kết nối không dây N1, hứa hẹn cải thiện tốc độ Wi-Fi và Bluetooth. Đây được cho là bước chuẩn bị cho một kịch bản iPhone “không cổng sạc”, chỉ hoạt động dựa vào kết nối không dây, ý tưởng mà Bloomberg từng đưa tin vào tháng 3.

Trong bối cảnh các thiết bị AI mới như kính thông minh đang dần định hình thị trường, Apple rõ ràng không bỏ qua sự dịch chuyển này. Meta, Google, Samsung đều đầu tư vào kính có khả năng phân tích môi trường xung quanh và trả lời câu hỏi. Ngay cả OpenAI cũng đang hợp tác với cựu thiết kế trưởng Apple, Jony Ive, để phát triển một thiết bị AI bí ẩn.

Eddy Cue, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách dịch vụ của Apple, từng thừa nhận trong phiên tòa chống độc quyền Google: “Bạn có thể sẽ không cần iPhone trong 10 năm nữa.”

Điều đó không có nghĩa smartphone sẽ biến mất, mà cách con người sử dụng sẽ thay đổi, giống như cách laptop vẫn tồn tại dù không còn là trung tâm của kỷ nguyên internet di động.

Với iPhone Air, Apple dường như đang đặt nền móng cho một kỷ nguyên iPhone mới, nơi thiết kế mỏng nhẹ, kết nối không dây và khả năng thích nghi với tương lai hậu smartphone trở thành kim chỉ nam.