Nga tung bom nhiệt áp ODAB-1500UMPK mới mạnh khủng khiếp xoay chuyển cục diện chiến tranh Ukraine
 

Những ngày qua, mạng xã hội lan truyền loạt hình ảnh chiến đấu cơ Su-34 của Nga thả bom nhiệt áp ODAB-1500UMPK – còn gọi là “bom chân không” – xuống các mục tiêu ở Ukraine. Đây là loại vũ khí được binh sĩ Ukraine mô tả là có sức hủy diệt "khủng khiếp" và đang được Nga sử dụng thường xuyên hơn để bẽ gãy nỗ lực kháng cự của đối phương, nhằm xoay chuyển cục diện chiến tranh, theo National Interest.

Bom nhiệt áp – sức hủy diệt từ “không khí”

ODAB là viết tắt trong tiếng Nga của cụm từ “Bom Hàng không Nổ Thể tích”. Khác với bom nổ mạnh thông thường, ODAB-1500UMPK hoạt động theo cơ chế “nhiên liệu – không khí”: khi phát nổ, nó hút oxy xung quanh để tạo sóng nổ kéo dài kèm sức nóng cực lớn.

Cơ chế này khiến bom đặc biệt nguy hiểm đối với hầm hào và công sự – vốn là đặc trưng của chiến trường Ukraine. Các công trình bê tông hay boongke có lỗ thông khí đều khó chống đỡ. Sức ép và nhiệt độ cực cao có thể phá sập công trình, gây bỏng nặng, chấn thương nội tạng và làm nhiều người tử vong vì ngạt thở.

ODAB-1500UMPK nặng hơn 1,5 tấn, tạo ra quả cầu lửa cao tới 60 mét và sóng xung kích đủ sức san phẳng các tòa nhà nhiều tầng hay hầm ngầm. Bán kính sát thương trực tiếp ước tính từ 100 đến 200 mét, nhưng trong khu vực kín, hiệu ứng còn lan xa hơn.

Điểm khác biệt khiến ODAB-1500UMPK trở nên đáng sợ là bộ UMPK – viết tắt của “Mô-đun lượn và hiệu chỉnh phổ dụng”. Đây là bộ cánh lượn và hệ thống dẫn đường vệ tinh GLONASS, biến bom rơi tự do thành vũ khí dẫn đường chính xác.

Nhờ bộ UMPK, bom có thể được thả từ độ cao lớn, lượn xa 50–60 km để đánh trúng mục tiêu mà không cần máy bay Nga xâm nhập vùng phòng không Ukraine. Các chiến đấu cơ Su-34 hay Su-35 vì vậy an toàn hơn, trong khi vẫn tung đòn tấn công hủy diệt.
Vũ khí xoay chuyển cục diện”

Nguồn gốc ODAB bắt đầu từ cuối thập niên 1970, khi Liên Xô phát triển dựa trên bom nhiệt áp của Mỹ từng dùng trong chiến tranh Việt Nam. Các phiên bản đầu, như ODAB-500, được thử nghiệm ở Afghanistan trong thập niên 1980.

Nga sau đó tiếp tục cải tiến, đưa công nghệ nhiệt áp vào các hệ thống như pháo phản lực phun lửa TOS-1. Khi chiến tranh Ukraine bùng nổ, Nga đã gắn bộ UMPK để thích nghi trước hệ thống phòng không hiện đại như Patriot hay IRIS-T do phương Tây viện trợ cho Kyiv.

Kể từ sau lần đầu sử dụng ở vùng Sumy vào tháng 3/2024, ODAB-1500UMPK tiếp tục được Nga triển khai ở Kharkov, Donetsk và Kupyansk. Video cho thấy những đám mây lửa hình nấm khổng lồ, san phẳng một khu vực rộng lớn bao gồm các công sự quân sự của Ukraine.

Nga tăng tốc sản xuất, Ukraine loay hoay đối phó

Các nhà máy Nga hiện hoạt động suốt ngày đêm để sản xuất hàng loạt bộ UMPK, biến kho bom cũ thành vũ khí thông minh giá rẻ. Trong khi một quả tên lửa chính xác có thể tốn hàng triệu USD, bộ UMPK rẻ hơn nhiều, giúp Nga tung ra hàng trăm quả bom dẫn đường mỗi tháng.

Ukraine dù đã dùng biện pháp gây nhiễu điện tử để lệch quỹ đạo một số quả bom, nhưng nhìn chung không đủ khả năng đánh chặn toàn diện. Với số lượng lớn, Nga dễ dàng “bão hòa” phòng không Ukraine. Các binh sĩ Ukraine mô tả tác động tâm lý từ những vụ nổ nhiệt áp là “khủng khiếp”, khiến tinh thần chiến đấu suy sụp.

So với vũ khí nổ mạnh truyền thống, ODAB-1500UMPK mang lại ba lợi thế: Tầm bắn xa: cho phép không quân Nga hoạt động ngoài tầm với phòng không Ukraine.

Hiệu quả sát thương: đặc biệt nguy hiểm với hầm hào, công sự và khu vực đô thị.

Chi phí thấp: tận dụng kho bom cũ và dễ sản xuất hàng loạt.

Những yếu tố này khiến ODAB-1500UMPK được coi là một trong những vũ khí đang xoay chuyển cục diện chiến tranh, mang lại ưu thế cho Nga trong các trận chiến ác liệt tại Donbass và các thành phố trọng điểm.

VietBF@ Sưu tập